Dat de Nederlandse queer-gemeenschap te maken krijgt met homofobie, discriminatie en transfobie, is helaas bekend. Maar ook binnen de community kun je niet altijd jezelf zijn. Racisme, discriminatie en onbegrip, daar strijden deze organisaties tegen.
De afgelopen jaren zijn queer mensen van kleur verschillende initiatieven gestart om plekken te creëren waar ze deze problemen niet ervaren, waar ze gehoord worden en zich thuis voelen.
Het creëren van een safe space
Naomie Pieter is één van de mensen aan de frontlinie van deze verschuiving in het Nederlandse queer landschap. Ze is de oprichter van Black Pride NL, Pon Di Pride en medeoprichter van Black Queer & Trans resistance. "Als zwart persoon is het moeilijk om een plekje te vinden in de maatschappij, en dat geldt ook voor queer personen", vertelt ze. "Laat staan als je én zwart, én queer bent, dan val je gewoon tussen wal en schip."
"Je komt in een wereld terecht waarin je je nergens volledig erkend of gehoord voelt waardoor je uit verzet je eigen safe space creëert." Volgens Naomie heeft de queer gemeenschap nog een lange weg te gaan op dit vlak. "Je zou denken dat de LHBTI+ gemeenschap er is voor iedereen", maar dat ziet ze helaas niet terug. De Nederlandse samenleving, dus ook de gay community, is gemaakt in het voordeel van witte mensen", stelt ze.
Tijdens en rondom pride month, organiseren de initiatieven van Naomie verschillende evenementen en samenkomsten. Van het focussen op Black Joy, tot healing events. Een terugkerend element in de reeks aan evenementen, is het Black Queer & Trans resistance protest waarmee aandacht wordt gevraagd voor erkenning en het tegengaan van racisme (en transfobie) in de Nederlandse queer gemeenschap, en daarbuiten.
Het gemis van begrip en erkenning
Een ander initiatief om alle intersecties waar queer mensen van kleur mee te maken hebben te overlappen, is non-profitorganisatie Colored Qollective. Ik sprak bestuurslid Ella Smith Jr., (hen/hun) over de oprichting en de urgentie om collectieven voor mensen van kleur te op te richten. "Witte queer organisaties begrijpen de struggles van queer mensen van kleur vaak niet, of kunnen geen steun bieden vanwege onwetendheid en/of blinde vlekken. Denk aan niet religieus zijn, bepaalde culturele aspecten waar queer personen van kleur mee te maken krijgen en andere vormen van identiteit. Wij doen dit wel, door bijvoorbeeld dienstverleners van kleur in te zetten die gratis psychosociale hulp bieden."
Door te focussen op maar één vorm van identiteit slaan veel organisaties de plank mis
Het belang van intersectionaliteit
Colored Qollective probeert alle identiteiten waar mensen van kleur mee te maken hebben te combineren tot één geheel. "Men denkt bijvoorbeeld vaak dat een gehandicapt persoon niet queer en/of religieus kan zijn. Door te focussen op maar één vorm van identiteit slaan veel organisaties de plank mis." De organisatie in Utrecht neemt ook een activistische houding aan door zich uit te spreken tegen zogenoemde symboolpolitiek.
"Het grootste regenboogfietspad ter wereld is geopend in Utrecht en loopt langs scholen en instituten op de Uithof, die én weinig doen aan gender inclusiviteit én weinig doen met culturele diversiteit. Er zijn nog steeds geen genderneutrale toiletten en instituten worden nog steeds gedomineerd door witte mensen of zijn niet rolstoeltoegankelijk", stelt Ella.
Het behoren tot de norm in plaats van de uitzondering
De Nederlandse freelance fotograaf en schrijfster Bete van Meeuwen, ook wel bekend als Bete Boe, praat graag mee over dit onderwerp. Ze gebruikt haar social media dan ook regelmatig om zich hierover uit te laten. "Toen ik op mijn dertiende uit de kast kwam als biseksuele vrouw, werd dat goed ontvangen door mijn omgeving."
"Toen ik mijn eerste stappen zette binnen de community, voelde het gelijk heel warm. Totdat ik meer ging lezen over racisme en ik mij bewuster werd van het feit dat de queer omgevingen waar ik kwam, gedomineerd werden door witte mensen. Ik ben zelf opgegroeid in een dorp waar weinig mensen van kleur woonden, waardoor ik de witte queer omgeving nooit had bevraagd."
Het duurde voor Bete een lange tijd voor ze een plek vond waar ze zich volledig op haar gemak voelde en mensen vond die op haar lijken. "Ik heb nog nooit het gevoel gehad dat ik gezien werd voor al mijn intersecties. De eerste keer dat ik dat wel had, was op Black Pride in 2020. Op een hele fijne manier kon iedereen ervaringen delen op een veilige plek waar je je echt gehoord voelt. Ik hoefde dingen niet uit te leggen of te herhalen. Ik was hier niet de uitzondering."
Behoren tot de norm
Zoals andere mensen van kleur loopt ook Bete tegen dingen aan binnen de queer gemeenschap waar ze ongemakken uit haalt. "Ik vond het af en toe moeilijk om na de Black Lives Matter demonstraties in Nederland bij witte queer vrienden mijn gevoelens te uiten. Het onbegrip deed me veel. Ik neem het ze niet kwalijk, maar ik realiseerde me wel dat ik niet met iedereen in de queer gemeenschap alles kan delen. Dat was voor mij een ingrijpende realisatie."
"Queer mensen van kleur verdienen het om te behoren tot de norm en niet steeds eigen plekken te creëren waar ze dat kunnen zijn. Het is belangrijk dat ook ‘algemene’ queer organisaties hierbij stilstaan", eindigt ze haar verhaal.
