Een groot huis, een dure auto en een mooie baan: hoogleraar psychopathologie Susan Bögels ziet steeds meer mensen zich focussen op individueel succes en dat baart haar zorgen. Zij denkt namelijk dat we door onze torenhoge ambities juist ongelukkiger worden: 'Het is tijd dat mensen een stapje terug doen'.

Veel, meer, het meest 

Me, myself and I. Ons eigen leven houdt ons zo bezig, dat we nergens anders meer oog voor hebben. Deze egoïstische levenshouding ziet hoogleraar psychopathologie Susan Bögels steeds meer terug in onze maatschappij. Bögels: 'We leven in een narcistische maatschappij. We focussen ons eigenlijk alleen nog meer op individueel succes: we willen er goed uit zien, veel geld verdienen, een mooie baan, veel sporten, kinderen en een leuke vriendengroep.' 

 

Onbalans 

Volgens Bögels is deze ontwikkeling zeer zorgelijk: 'Mensen vergeten soms dat alles met elkaar samenhangt. Hoe meer ik verdien, hoe minder een ander verdient. Hoe groter mijn huis is, hoe kleiner het huis van een ander is. Sterker nog: we raken zo in onbalans en vergeten wat we écht nodig hebben. Hierdoor worden we eigenlijk alleen maar ongelukkiger.' 

'Door ons te focussen op succes, worden we eigenlijk alleen maar ongelukkiger'

Onze individuele mindset heeft niet alleen effect op een ander, maar gaat ook gepaard met gedragsverandering. Bögels: 'Onderzoek laat zien dat een hogere focus op succesvol zijn, gepaard gaat met een toename in psychopathologie. Dit houdt een toename van depressie, angst, narcisme, gedragsproblemen, ADHD en autisme in'. 

 

Ambitie, stress en hechting 

Door al deze ambities, lijken we soms een ander belangrijk systeem in ons brein te vergeten. Bögels: 'We hebben drie systemen: het ambitiesysteem, het stresssysteem en het hechtingssysteem. Doordat we ons heel erg richten op die ambitie, waar ook veel stress bij komt kijken, vergeten we vaak het hechtingssysteem. Terwijl deze ons juist laat zien dat én hoe alles om ons heen met elkaar samenhangt.' 

Gelukkig is dit derde systeem activeren, makkelijk dan je misschien denkt. Bögels: 'Het is heel simpel. Kijk eens naar een mooie vogel in de lucht, geef je huisdier een aai over de bol of denk eens aan de verjaardag van een ander. Het belangrijkste is dat we ons realiseren wat de gevolgen van ons gedrag zijn op een ander. Zo zet je ook je hechtingssysteem aan.' 

'Kijk naar een mooie vogel in de lucht of denk eens aan de verjaardag van een ander'

Een stapje terug 

De weg naar geluk, ligt volgens Bögels juist in een soberder bestaan: 'Met de kleine keuzes die we elke dag maken en met de hoeveelheid aandacht waarmee we zorgen voor onszelf en voor een ander, daarmee kunnen we de wereld misschien redden. De focus op individuele groei, daar moeten we echt vanaf. Dus we moeten bereid zijn te verliezen, kleiner te gaan wonen en eenvoudiger te leven. Door een stapje terug te nemen, word je echt niet ongelukkiger. Misschien word je er zélfs een stuk gelukkiger van.' 

Stream Kan ik de wereld veranderen?  op NPO Start.

Lees ook