Mindfulness is een aandachtstraining die je helpt beter om te gaan met problemen als stress, slapeloosheid, somberheid, depressie, burn-out, verslaving en pijn. Het maakt je minder vatbaar voor negatieve gedachten waardoor er ruimte ontstaat voor meer optimisme, creativiteit en zelfvertrouwen. Het toverwoord daarbij is ‘aandacht’. Door je heel aandachtig en zonder te oordelen te richten op het hier en nu groeit je bewustwording, word je rustiger en uiteindelijk minder vatbaar voor negatieve emoties.

De voordelen van mindfulness

Er is geen twijfel over mogelijk: mindfulness werkt. Na jaren van onderzoek blijkt dat het je mentale veerkracht kan vergroten en dat het effectief is bij pijn, verslaving en depressie. Bij depressie is mindfulnesstraining inmiddels een volwaardig alternatief voor psychotherapie en antidepressiva. Maar het is geen wondermiddel dat voor iedereen werkt. Verplichte mindfulness op scholen bleek bijvoorbeeld vrijwel niets te verbeteren aan de mentale staat van de scholieren. En dat je hersenen blijvend veranderen van acht weken mindfulness-oefeningen kon ook niet worden bewezen.

Op 8 mei ontving de Britse professor Mark Williams, een van de meest gerespecteerde mindfulness-onderzoekers, een eredoctoraat van de KU Leuven voor zijn werk. Williams doet al jaren onderzoek naar de effecten van mindfulness. Hij zegt: ‘In het begin was de hype groter dan het bewijs. Nu krijgen we een gebalanceerder beeld van wat mindfulness wel en niet kan. Daar ben ik blij om,’ zegt hij in dagblad De Morgen.

Mindfulness voor beginners

Ben je nieuwsgierig naar het effect van mindfulness-oefeningen, probeer dan eens de klassieke oefening met de rozijn. De rozijn-oefening is een van de eerste oefeningen die je in veel mindfulnesstrainingen krijgt. Hij klinkt raar en dat is 'ie eigenlijk ook, maar deze oefening leert je wel meteen hoe het kan zijn om met aandacht te leven.

De rozijn-oefening

Normaal gesproken eet je een rozijn gedachteloos op. Hap-slik-weg. Maar in deze oefening eet je de rozijn met al je aandacht en zo bewust mogelijk. Volg alle stappen en neem per stap uitgebreid de tijd om hem met aandacht uit te voeren.

• Leg de rozijn op je hand. Laat hem bewust door je vingers gaan.
• Kijk ernaar alsof het de allereerste keer is dat je een rozijn ziet. Bestudeer de kleur, de vorm, de rimpels of juist gladde stukjes.
• Sluit je ogen en voel met aandacht hoe de rozijn aanvoelt. Is hij hard of juist zacht? Verandert hij van vorm als je hem tussen je vingers heen en weer beweegt?
• Hou de rozijn naast je oor. Knijp er eens in, beweeg hem tussen je vingers. Het kan goed zijn dat je niets hoort of dat je in de lach schiet (wie luistert er nou naar een rozijn?), maar wie weet ontdek je toch een geluid.
• Ruik aan de rozijn. Hoe ruikt hij? Is hij zoet of ruik je iets anders?
• Leg de rozijn nu op je tong. Hoe voelt dat? Kriebelt het misschien? Voel je het gewicht? Verandert er iets in je speekselklieren?
• Beweeg de rozijn door je mond zonder de kauwen. Wat proef je?
• Nu pas ga je kauwen. Hoe voelt de rozijn tussen je kiezen? Hoe voelt de spanning van je kaken? Waar proef je de rozijn het best? En wat is dat voor een smaak?
• Slik de rozijn niet meteen door, maar probeer eerst bewust te voelen hoe het voelt als je wil slikken. Slik hem dan pas door, ook met zoveel mogelijk aandacht.
• Na afloop sta je nog even stil bij hoe je je nu voelt. Je hebt nog nooit zo mindful een rozijn gegeten. Probeer de aandacht die je hebt geoefend mee te nemen tijdens het avondeten. Je zult merken dat als je dat vaker doet, je rustiger gaat eten en bewuster gaat ervaren wat je eet.