De dood houden we het liefst zo lang mogelijk op afstand, maar volgens Marijke Ott moeten we de dood niet losknippen van het leven. Daarom maakt ze gepersonaliseerde lijkwades, doeken van speciale stoffen waarin de overledene begraven of gecremeerd wordt. “Het is beter om deel te nemen aan de dood, in plaats van het je te laten overkomen.”
Bewuster met de dood bezig
Marijke Ott werkte 28 jaar in het onderwijs voordat ze besloot haar eigen koers te gaan varen. Een vriendin van haar werkte als uitvaartondernemer en op die manier kwam Marijke in aanraking met de lijkwades: “Eerst dacht ik: dat is niks voor mij. Maar toen ben ik gaan kijken en raakte ik gefascineerd. Vooral omdat ik vond dat het persoonlijker kon.” Marijke ging zelf lijkwades maken en besloot het ook aan anderen te leren: “Door je eigen lijkwade te maken kunnen mensen hun eigen dood vormgeven en gaan ze bewuster over de dood nadenken. “
Inhoud in plaats van vorm
Met het personaliseren van de lijkwades wil Marijke het evenwicht herstellen tussen de inhoud en vorm van het rouwproces. “Met de inhoud bedoel ik de relatie met de overledenen, met de vorm bedoel ik het soort uitvaart. Meestal zijn de mensen dagen na de dood van hun geliefde erg druk in de weer met het regelen van de vorm van de uitvaart, zoals de bloemen, foto, locatie en de rouwkaart. Dat kan soms wat onpersoonlijk verlopen en het draait meer om de vorm dan de inhoud. Met de gepersonaliseerde lijkwades komen het karakter en de interesses van de overledene naar voren en kun je weer naar de inhoud gaan.”
Het geeft rust
“Ik heb mijn moeder begraven in een zelfgemaakte lijkwade. Voordat ze stierf vroeg ik haar: ‘Wil je een kist of wil je een wade?’ Ze antwoordde: “Ik wil een wade, maar ik wil er niet over praten. Uiteindelijk maakte ik een wade van stoffen die mijn moeder zelf had geweven. Ik maakte er een slaapzak van, want ze hield van kamperen. Het is niet leuk dat ik haar nu moet missen, maar als je er zo bewust mee bezig bent, dan word je er echt deel van en dat geeft rust.”
Soms is het teveel
De mensen die Marijkes cursus volgen zijn meestal wat ouder en denken na over hoe ze hun uitvaart zouden willen: “Vaak hebben ze al een of meerdere uitvaarten meegemaakt en denken ze daardoor anders over hun eigen eindigheid. Door aan hun eigen lijkwade te werken nemen ze de verantwoordelijkheid om vorm te geven aan hun eigen afscheid.
Tijdens de cursus gaat het niet alleen om de lijkwade, maar om het hele proces van het leven naar de dood. Tijdens het bedenken en maken van de lijkwade ga je kijken naar wie je bent en wat je allemaal in je leven hebt gedaan en bereikt. Dit terugblikken op het leven kan best wel confronterend zijn, ook al wordt er niet per se over gepraat tijdens de cursus. Voor sommige mensen wordt dat soms te veel, indirect ben je toch bezig met het verwerken van de dood.”
De dood is onderdeel van het leven
Voor Marijke is de dood niets engs, maar juist heel duidelijk een onderdeel van het leven: “Het is de laatste fase. En met een lijkwade zorg je ervoor dat die fase je niet wordt afgenomen door een instantie of een uitvaartondernemer. Het wordt er niet afgeknipt en dat maakt het veel waardevoller. Het is beter om deel te nemen aan de dood, in plaats van het je te laten overkomen.”
