In de aflevering van De prijsknaller over koffie zagen we dat koffieboeren veel te weinig betaald krijgen. Wat jij kunt doen voor een ‘eerlijkere’ kop koffie, is direct trade koffie drinken. Maar wat is dat precies? En wat komt daar bij kijken? Koffiehandelaar Lennart Clerkx, die ook te zien was in de uitzending, vertelt je hier meer over.
Wat is direct trade koffie?
Lennart: “Bij direct trade koffie is er direct contact tussen de koffiebrander en de boer. In tegenstelling tot wat veel mensen denken gaat het er bij direct trade niet zozeer om hoeveel schakels er tussen zitten, als iedere schakel maar iets toevoegt tegen een eerlijke vergoeding. Koffie is een complex product waar veel handelingen voor nodig zijn om het te verwerken, exporteren en importeren. Het belangrijkste bij direct trade is dat de hele keten transparant is, dat je als consument helemaal terug de keten in kunt kijken en vooral kan zien hoeveel de boer voor de koffie betaald krijgt. Bij direct trade leeft de koper zich in in de boer en worden er samen prijsafspraken gemaakt.”
Kan de consument zelf duurzame koffie kopen?
“Wij verkopen inderdaad alleen groene, ongebrande koffie aan koffiebranders, maar voor de eindgebruiker is het natuurlijk mogelijk om deze koffie van branders uit het hele land te kopen. Het begint bij sommige supermarkten een beetje op te komen, maar de supermarkt zelf is natuurlijk ook een belangrijke factor in het drukken van het loon van de koffieboer. Het mooie is dat er nu initiatieven zijn die de supermarkt omzeilen en het nog steeds makkelijk maken om goede koffie te kopen. Als je eerlijke koffie voor thuis wil, google gewoon ‘direct trade koffie’ of ‘transparante keten koffie’ en dan je woonplaats. Vaak sturen ze het gewoon naar je op. Dat kan soms zelfs ook met pads of cups. Het leuke is, dat je daarmee ook nog eens lokaal ondernemerschap steunt. Dit geldt overigens niet alleen voor koffie, maar voor zo veel producten waar we nooit over gedacht hebben om het direct van de boer te kopen. Denk aan chocola, thee, kaneel en andere kruiden, maar ook exotische vruchten. Er zijn steeds meer initiatieven die aan direct trade doen, en wij kunnen als consument een enorm verschil maken als we daar gericht naar op zoek gaan.
Hoe herken ik eerlijke koffie?
“Wat al helpt is als op de verpakking staat waar de koffie vandaan komt. Als je achter op een pakje koffie alleen maar ziet dat het uit Indonesië komt en verder niks, dan kan je met 99% zekerheid zeggen dat dat van de beurs gekocht is en de boer niet genoeg betaald heeft gekregen. Als je niet alleen een plaatje van, maar écht de naam van de boer ziet, of de naam van de coöperatie, dan is het waarschijnlijk direct ingekocht. Verder zullen de meeste koffiebranders heel gepassioneerd vertellen over hun contact met de boer. Daar kun je als klant op letten.”
We moeten koffie zien als dat waardevolle, exotische product dat het is
Hoeveel kost direct trade koffie?
“Dat is wat duurder dan de meeste koffie die je nu in de supermarkt vindt. Voor de eindklant zal dat rond de 16 euro per kilo liggen, voor Direct Trade koffie van de gemiddelde koffieboer. Maar er is ook iets anders dat kunt doen om te besparen: minder vaak koffie drinken. We drinken het als een sloot weg in Nederland. Je lichaam raakt gewend aan die cafeïne. Als je die vier koppen per dag terugbrengt naar een of twee momenten per dag waarop je echt goede koffie drinkt, heb je ook een lekkere ervaring met koffie die je niet hoeft aan te lengen met suiker of melk. Door je bewust te zijn van het feit dat je minder en betere koffie drinkt, gaan mensen koffie misschien ook meer zien als dat ontzettend waardevolle, exotische product dat het is. Eigenlijk is het bizar dat we zo’n complex product als koffie zo normaal vinden."