Zes jaar geleden lieten Stieneke en Boudewijn IJdema het Friese Blesdijke achter zich en dat bleek het avontuur van hun leven te worden. Samen met hun vier kinderen Ids, Rixt, Tessa en Amarens wonen ze nu in Denemarken. In de tweede aflevering van Onze boerderij in Europa gaf het gezin een inkijkje in hun leven, wij spreken ze na de uitzending nog eens. Wat schuilt er allemaal nog meer achter dit bijzondere boerengezin?
Hoe het begon
De relatie van Boudewijn en Stieneke ging eigenlijk vanaf het begin al gepaard met werken op de boerderij. Terwijl Stieneke van origine juf is, rolde ze door Boudewijn de landbouw in. “Ik begon met werken op het bedrijf van Boudewijn en daar groeiden we door naar 150 koeien. Ik genoot daar ontzettend van, want een passie voor koeien zat er bij mij altijd al wel in. Ik ben ook opgegroeid op een melkveebedrijf,” vertelt Stieneke. “Het doorontwikkelen van het bedrijf gebeurde altijd samen,” vult Boudewijn aan. “Uiteindelijk vond ik het altijd heerlijk als Stieneke kwam helpen.”
In Nederland hadden Boudewijn en Stieneke een goedlopend boerenbedrijf en uitbreiding lag voor de hand. Eerst wilden ze deze uitbreiding binnen Nederland doen, maar dat bleek financieel onmogelijk te zijn. Boudewijn en Stieneke besloten om hun horizon te verleggen. “We wilden eerst ‘the big dream’, naar Amerika,” vertelt Stieneke. “Dat is voor elke boer die wil uitbreiden ‘the place to be’. Daar heb je het echt over duizenden koeien, in plaats van honderden.” Toch sprak Amerika op het sociale gebied niet zo aan, waardoor Boudewijn en Stieneke verder keken. “Toen zijn we ook in Canada, Duitsland en Denemarken gaan kijken, of een van die landen wat voor ons zou zijn,” vertelt Boudewijn.
Het emigratieproces
De keuze viel uiteindelijk op Denemarken. Boudewijn: “Eigenlijk kwamen we na elke reis weer op hetzelfde verhaal terug: leven is niet alleen maar werken, ook een sociaal leven is belangrijk.” Stieneke beaamt dat: “Al die jaren hebben we het meeste gevoel gehad bij Denemarken, omdat we ons daar gewoon thuis voelden. Of het nou in de supermarkt was, of als we bij iemand binnenkwamen. Hier in Denemarken is het hartelijk.’’
Vervolgens ging het proces snel. Boudewijn en Stieneke verkochten hun bedrijf en dat gaf hun een vrijbrief om in Denemarken te gaan kijken. “We hadden wel eisen over waar we wilden wonen,” vertelt Stieneke. “We hebben heel gericht naar grondsoort gekeken, omdat dit van grote invloed is op de bedrijfsvoering. In een droge periode moet je bijvoorbeeld op zandgrond beregenen.” Dat bracht hen naar de boerderij waar ze vandaag de dag wonen. Boudewijn vertelt: “Dit bedrijf kenden we toevallig en toen we hoorden dat het te koop kwam hebben we contact gezocht. Daarmee begon het proces.”
We hebben afscheid genomen met een groot feest voor de melkstal
Ook hun vier kinderen Ids, Rixt, Tessa en Amarens emigreerden met hen mee. Stieneke: “Er moest voor de kinderen een plek zijn waar ze konden ontwikkelen. We vonden het belangrijk dat er een school vlakbij zou zijn zodat ze niet lang hoefden te reizen. Ook is een van onze dochters hartpatiënt, dus we wilden zeker weten dat er een ziekenhuis in de buurt te vinden was.” Toen de perfecte plaats gevonden was, werd de verhuizing definitief gemaakt. “We hebben afscheid genomen, van familie, vrienden en relaties met een groot feest voor de melkstal. We hebben toen iedereen uitgenodigd en voor de laatste keer boerenkool gegeten.”
Verschillen
Na zes jaar in Denemarken zien Boudewijn en Stieneke duidelijke verschillen tussen de Deense en Nederlandse boeren. “In Denemarken zijn boeren veel meer economisch gericht. Ook is er veel meer ruimte voor vooruitkijken. Hier plan ik bijvoorbeeld wanneer ik voer moet inkopen, terwijl ik in Nederland gewoon voer kocht als de leverancier langskwam. Het boeren hier is veel strategischer,” vertelt Boudewijn. Stieneke vult hem aan: “Maar in Nederland konden we ook niet langetermijndenken, omdat we ook niet wisten wat de staat ging doen. We konden wel een vijfjarenplan maken in Nederland, maar als er andere keuzes werden gemaakt in de regering konden we zo al onze plannen omgooien.”
“De regels in Denemarken zijn verder wel hetzelfde als in Nederland,” vertelt Boudewijn. “Het verschil is dat er hier gewoon meer ruimte is.” Stieneke knikt. “Nederland is net zo groot als Jutland, maar Jutland heeft 2 miljoen mensen in plaats van de ruim 17 miljoen mensen in Nederland. ‘It’s as simple as that.’”
Ook merken de IJdema’s verschil met de omgang tussen Deense boeren en Nederlandse boeren. “Denen zijn meer open. In Nederland delen boeren amper informatie met elkaar. Daar houdt iedereen het voor zichzelf. Hier in Denemarken vertellen we gewoon aan de buurman hoe duur het voer was, of hoeveel iets gekost heeft. Dat gebeurt in Nederland echt niet,” vertelt Boudewijn.
Ik ben huilend naar huis gereden
Opnieuw beginnen
Ondanks dat de emigratie een hele stap was – zeker ook voor Ids, Rixt, Tessa en Amarens – voelden de kinderen zich al snel thuis in Denemarken. Stieneke: “Ik dacht dat dat veel langer zou duren. Ze wilden na een paar dagen ook al naar school, wat ik vreselijk vond. Nadat ik de kinderen had afgezet ben ik huilend naar huis gereden. Maar toen ik ze vervolgens kwam ophalen, wilden ze eigenlijk helemaal niet weg.”
Ook met het bedrijf, wat Boudewijn en Stieneke kochten in Denemarken, liep het al vrij snel soepeltjes. Dat had ook een reden, legt Stieneke uit. “Als je hier in Denemarken een bedrijf koopt, draait alles gewoon. Het personeel loopt er, het voer ligt er en de robots draaien. Het is net alsof iemand je de sleutels van zijn kantoor geeft en je dan opeens eigenaar bent. Alles wat er staat, staat er, alles wat er ligt, ligt er, maar alles wat stuk is, is ook echt stuk.”
Thuis in Denemarken
Boudewijn en Stieneke voelen zich inmiddels helemaal thuis in Denemarken. Ze hebben dan ook geen huis meer in Nederland. “Natuurlijk missen we onze familie. Maar gelukkig kunnen we online ook heel veel leuke dingen doen. Laatst hebben we bijvoorbeeld een kahoot gespeeld. Het enige jammere is dat we elkaar dan geen knuffel kunnen geven. Maar ja, dat mag nu toch niet door Corona,” aldus Stieneke.
Je kan niet zomaar even langsgaan om een bakje koffie te drinken
“Je laat wat en je krijgt heel veel,” voegt Boudewijn daaraan toe. “Hier in Denemarken hebben we ook weer heel wat vrienden gekregen. Alleen de afstand met Nederland is soms lastig, je kan niet zomaar even langs om een bakje koffie te drinken.”
En of ze de Hollandse lekkernijen missen? Daar kan Stieneke heel kort over zijn. “Uiteindelijk mis ik gewoon mijn familie en vrienden, maar ik hoef bijvoorbeeld echt geen hagelslag te hebben. Dat soort dingen mis ik totaal niet.”
Ambities en oud worden
Boudewijn en Stieneke hebben nu een grootschalig landbouwbedrijf met veel respect voor de dieren. “Ons motto is: ‘a happy cow is a happy farmer, but a happy farmer is also a happy cow.’” Boudewijn is dan ook trots op wat ze tot nu toe hebben bereikt, maar de kans is groot dat ze nog verder gaan groeien. “Er ligt nu namelijk een milieuvergunning klaar voor 750 koeien.” Stieneke knikt: “En die vergunning is bijna rond.”
Ik zie hier mezelf mijn oude dag wel slijten
Bij de gedachte aan het oud worden in Denemarken verschijnt er een stiekeme glimlach op het gezicht van Boudewijn. “Ja, ik zie mezelf hier mijn oude dag wel slijten.”
En of de kinderen ooit het bedrijf over zullen nemen? Daar is Stieneke nog niet zeker van. “Als een van mijn kinderen blij wordt van boer zijn, zou ik dat ontzettend gaaf vinden. Maar als ze dat niet willen, willen ze dat niet. Uiteindelijk vind ik het belangrijk dat ik dit doe met plezier, met respect voor de dieren én voor de maatschappij. We willen in goede harmonie zijn met de omgeving hier, maar we willen vooral dat de dieren het goed hebben. Zelfs als het er 600 zijn. Als ik dat kan blijven doen, dan is het voor mij geslaagd.”
Onze boerderij in Europa, elke donderdag om 20.35 u op NPO 1
Fan van onze boerderij in Europa?
Wij bundelen voor jou de leukste nieuwtjes en de mooiste verhalen rondom het KRO-NCRV programma!
