‘Ik weet niet wat ik zou moeten zonder mijn vriendinnen. Ze maken me sterker, ze maken me slimmer, ze maken me moediger’, zegt de 86-jarige actrice Jane Fonda. ‘Ik heb mijn vriendinnen, dus ik ben.’ 

Ook ik zou niet weten wat ik zonder mijn vriendinnen zou moeten beginnen. Sommigen van hen ken ik al mijn halve leven, anderen zijn nog maar kortgeleden mijn wereld binnengewandeld. En dan zijn er nog degenen die ik in de loop van de jaren uit het oog ben verloren, maar die een onuitwisbare stempel op mijn bestaan hebben gedrukt. 

Geluk en verdriet

Ik deel mijn gelukkigste én verdrietigste momenten met hen. Ze hielden mijn hand vast toen mijn moeder overleed. Ze lijmden mijn gebroken hart met oneindig lange gesprekken en heel veel glazen wijn. Ze hingen de slingers op voor mijn verjaardag. Ze geven me een stevige knuffel, een luisterend oor of een schop onder m’n kont. En op een of andere manier weten ze altijd precies welke van de drie ik nodig heb.

Van hen leerde ik mijn gevoel te uiten, écht naar anderen te luisteren en niet alleen aan mezelf te denken. Ze maken me aan het lachen en laten me huilen. Ze nemen al mijn eigenaardigheden voor lief (en dat zijn er nogal wat). Ja, Jane Fonda heeft gelijk: Ik heb mijn vriendinnen, dus ik ben.

Veilige havens

‘Ik kan leven zonder romantische liefde. Maar ik kan niet overleven zonder de vrouwen die ik mijn vrienden noem. Ze weten precies wat ik nodig heb voor ik dat zelf weet’, dicht Rupi Kaur. 

In de huidige maatschappij ligt er een enorme nadruk op romantische relaties, maar vaak zijn het onze vriendinnen waar we naartoe rennen als we hulp of ondersteuning nodig hebben. En dat herken ik wel. Mijn vriendinnen zijn mijn veilige havens, met hen kan ik zonder oordeel al mijn gedachten, gevoelens en ervaringen delen. 

Ik wil niet zeggen dat dit met mannen onmogelijk is, maar anders is het wel. Wij vrouwen worden geconfronteerd met uitdagingen en maatschappelijke druk die voor mannen soms moeilijk te begrijpen zijn. Juist daarom kunnen vrouwen op zo'n diep niveau met elkaar verbinden en zijn we zo goed in staat om empathie voor elkaar op te brengen en oprecht begrip te tonen.

Het krabbenmandeffect

Maar het is niet al goud wat blinkt, want vrouwenvriendschappen zijn al even complex als dat ze mooi zijn. 

Zo’n diepe connectie gaat vaak gepaard met torenhoge verwachtingen. Vrouwen hebben over het algemeen veel steun en vertrouwen nodig in vriendschappen. Als deze verwachtingen en behoeftes niet vervuld worden, door gebrek aan communicatie of onenigheid, ligt teleurstelling op de loer. Tel daar de emotionele expressiviteit van een vrouw bij op en voor je het weet staat een vriendschap onder druk. 

En dan heb je nog die eeuwige jaloezie en competitiviteit tussen vrouwen. Vooral op de middelbare school speelde dit een grote rol tussen mijn vriendinnen en mij. We konden niet zonder elkaar, maar tegelijkertijd gunden we elkaar het licht in de ogen niet. Hogere cijfers, leukere kleren, mooiere vakanties: we wilden altijd nét iets beter zijn dan de rest.

Ik weet zeker dat wij daar niet uniek in waren. Al vanaf jonge leeftijd wordt het meisjes aangeleerd om bang voor elkaar te zijn, elkaar naar beneden te halen en de concurrentie met elkaar aan te gaan. Het krabbenmandeffect, noemen ze dat. Want zit een krab alleen vast in een mand, dan klimt hij er moeiteloos uit. Maar zitten er meerdere krabben in, dan trekken zij hun omhoogklimmende soortgenoten weer naar beneden.

‘Doe afstand van die culturele mythe dat alle vrouwelijke vriendschappen bitchy, giftig of competitief moeten zijn’, zegt feministisch schrijver Roxane Gay. En daar ben ik het helemaal mee eens. Want nu ik (godzijdank) die vermoeiende krabbenmandcultuur achter me heb kunnen laten, ervaar ik hoe krachtig het is als vrouwen elkaars successen juist vieren. 

Koester je vriendinnen

De magie van vrouwenvriendschappen moet je vooral ervaren en voelen. Maar zelfs de wetenschap is het er unaniem over eens: vriendinnen zijn goed voor je fysieke én mentale gezondheid. 

Zo ontdekten onderzoekers van de Universiteit van Californië dat stress en angst bij vrouwen kan worden verminderd wanneer ze omringd worden door vriendinnen, omdat je in hun bijzijn meer gelukshormonen aanmaakt. Uit onderzoek van de Harvard Universiteit blijkt dan weer dat je langer en vitaler leeft met een fijne groep vriendinnen om je heen.

En Dr. David Spiegel, hoofd psychiatrie aan de Stanford Universiteit, zegt zelfs: ‘Een van de beste dingen die een vrouw voor haar gezondheid kan doen, is haar relaties met haar vriendinnen koesteren.’ 

Dus dat probeer ik dan ook vaker te doen. Ik neem mijn vriendinnen misschien iets te veel voor lief en in de waan van de dag is het makkelijk om het contact op een lager pitje te zetten. Maar ondanks dat besef ik maar al te goed hoe gezegend ik ben met de lieve vriendinnen om me heen.