Wie een fijne groep vriendinnen om zich heen heeft weet het natuurlijk allang: de vriendschap tussen vrouwen is speciaal. Zin in morgen redacteur Renee onderzoekt waarom vrouwenvriendschappen zo bijzonder zijn én schrijft een ode aan haar eigen vriendinnen.
‘Ik weet niet wat ik zou moeten zonder mijn vriendinnen. Ze maken me sterker, ze maken me slimmer, ze maken me moediger’, zegt Jane Fonda. ‘Ik heb mijn vriendinnen, dus ik ben.’
Deze krachtige uitspraak van de 86-jarige actrice raakt me recht in mijn hart, omdat ik elk woord herken. Want ook ik zou niet weten wat ik zonder mijn vriendinnen moet beginnen. Sommigen van hen ken ik al mijn hele leven, anderen zijn nog niet zo lang geleden mijn wereld binnengewandeld.
En dan zijn er nog degenen die ik in de loop van de jaren uit het oog verloren ben, maar die een onuitwisbare stempel op mijn bestaan gedrukt hebben.
Oneindige gesprekken en glazen wijn
Ik deel mijn gelukkigste én verdrietigste momenten met hen. Ze hielden mijn hand vast toen mijn moeder overleed. Ze lijmden mijn gebroken hart met oneindig lange gesprekken en heel veel glazen wijn.
Ze vieren mijn successen met me mee. Ze hangen de slingers op wanneer ik jarig ben. Ze bieden een luisterend oor, geven me een stevige knuffel of een schop onder m'n kont. En op één of andere manier weten ze altijd precies welke van de drie ik nodig heb.
Van hen leerde ik mijn gevoel te uiten, écht naar anderen te luisteren en niet alleen aan mezelf te denken. Ze maken me aan het lachen en laten me huilen. Ze nemen me zoals ik ben, inclusief rafelrandjes en eigenaardigheden.
Ja, Jane Fonda heeft gelijk: Ik heb mijn vriendinnen, dus ik ben.
'Vrouwenvriendschappen zijn als een hernieuwbare energiebron'
Veilige havens
‘Ik kan leven zonder romantische liefde. Maar ik kan niet overleven zonder de vrouwen die ik mijn vrienden noem. Ze weten precies wat ik nodig heb voor ik dat zelf weet’, dicht Rupi Kaur.
In de huidige maatschappij ligt er een enorme nadruk op romantische relaties, maar vaak zijn het onze vriendinnen waar we naartoe rennen als we hulp of ondersteuning nodig hebben. En dat herken ik helemaal. Mijn vriendinnen zijn mijn veilige havens, met hen kan ik zonder oordeel al mijn gedachten, gevoelens en ervaringen delen.
Ik wil niet zeggen dat dit met mannen onmogelijk is, maar anders is het wel. Wij vrouwen worden geconfronteerd met (maatschappelijke) uitdagingen die voor mannen soms moeilijk te begrijpen zijn. Juist daarom kunnen vrouwen op zo'n diep niveau met elkaar verbinden en zijn we zo goed in staat om empathie voor elkaar op te brengen en oprecht begrip te tonen.
Jaloezie en competitiviteit
Toch kunnen vrouwenvriendschappen al even complex, als mooi zijn. Zo’n diepe emotionele connectie gaat namelijk vaak gepaard met torenhoge verwachtingen.
Vrouwen hebben over het algemeen veel steun en vertrouwen nodig in vriendschappen. Als deze verwachtingen en behoeftes niet vervuld worden, door gebrek aan communicatie of onenigheid, ligt teleurstelling op de loer. Tel daar de emotionele expressiviteit van een vrouw bij op en voor je het weet staat een vriendschap onder druk.
En dan heb je nog die eeuwige jaloezie en competitiviteit tussen vrouwen. Vooral op de middelbare school speelde dit een grote rol tussen mijn vriendinnen en mij. We konden niet zonder elkaar, maar tegelijkertijd woedde er onder de oppervlakte altijd een onderlinge strijd. Hogere cijfers, leukere kleren, mooiere vakanties: we wilden altijd nét iets beter zijn dan de rest.
'Niets kan het gevoel vervangen dat de vrouwen in mijn leven mij geven'
Het krabbenmandeffect
Ik weet zeker dat mijn vriendinnen en ik niet de enigen zijn die, al is het onbewust, de strijd met elkaar aangingen. Al vanaf jonge leeftijd wordt het meisjes aangeleerd om bang voor elkaar te zijn, elkaar naar beneden te halen en de concurrentie met elkaar aan te gaan.
Het krabbenmandeffect, noemen ze dat. Want zit een krab alleen vast in een mand, dan klimt hij er moeiteloos uit. Maar zitten er meerdere krabben in, dan trekken zij hun omhoogklimmende soortgenoten weer naar beneden.
‘Doe afstand van die culturele mythe dat alle vrouwelijke vriendschappen bitchy, giftig of competitief moeten zijn’, zegt feministisch schrijver Roxane Gay. En dat kan wat mij betreft niet vaak genoeg worden herhaald. Want nu, godzijdank, de vermoeiende krabbenmandcultuur achter me heb kunnen laten, ervaar ik hoe krachtig het is als vrouwen elkaar aanmoedigen en omhoog helpen.
Koester je vriendinnen
De magie van vrouwenvriendschappen is iets dat je moet ervaren, maar zelfs de wetenschap is het er unaniem over eens: vriendinnen zijn goed voor je fysieke én mentale gezondheid.
Zo ontdekten onderzoekers van de Universiteit van Californië dat stress en angst bij vrouwen kan worden verminderd wanneer ze omringd worden door vriendinnen, omdat je in hun bijzijn meer gelukshormonen aanmaakt. Uit onderzoek van de Harvard Universiteit blijkt dan weer dat je langer en vitaler leeft met een fijne groep vriendinnen om je heen.
En Dr. David Spiegel, hoofd psychiatrie aan de Stanford Universiteit, zegt zelfs: ‘Eén van de beste dingen die een vrouw voor haar gezondheid kan doen, is haar relaties met haar vriendinnen koesteren.’
Dat probeer ik dan ook vaker te doen. Want in de waan van de dag is het te makkelijk om het contact op een lager pitje te zetten en elkaar voor lief te nemen. Daarom besef ik nog maar eens hoe gezegend ik ben met de lieve vriendinnen om me heen.
Meer inspiratie?
Schrijf je dan in voor de KRO-NCRV inspiratienieuwsbrief
