De Wit-Russische Sabina vluchtte op 19-jarige leeftijd naar buurland Litouwen. Het was voor haar te gevaarlijk om in haar thuisland te blijven. Sabina is lid van de oppositie en strijdt samen met andere Wit-Russische jongeren voor een vrij Wit-Rusland. "Ik ben bereid om m’n familie een jaar lang niet te zien."
Het Wit-Russische regime van president Loekasjenko regeert met harde hand. Hij wordt ook wel de laatste dictator van Europa genoemd. Duizenden studenten die het protest tegen hun leider steunen zijn al gevlucht naar Litouwen. Sabina vluchtte naar de hoofdstad van Litouwen, Vilnius. Ze studeert rechten en is bestuurder van de studentenvakbond. Naast haar drukke studentenleven werkt ze ook fulltime voor het Wit-Russische oppositie kanaal als presentatrice.
De strijd
"Dit systeem is ongelooflijk slecht", zegt Sabina over de situatie in Wit-Rusland. "Mensen schreeuwen om aandacht hiervoor. Bij Europa, bij de VS, bij andere landen en ook bij Rusland." Rusland heeft volgens Sabina een groot aandeel in het conflict in haar thuisland. "Zonder de steun van Rusland zou Loekasjenko in de gevangenis zitten of was hij misschien al dood."
Jonge mensen hebben niet de angst die volwassenen wel hebben
De Wit-Russische jongeren komen in opstand en dat is geen toeval, vindt Sabina. "Jonge mensen hebben niet de angst die volwassenen wel hebben." Maar het vertrouwen is bij de Wit-Russen in het land zelf soms ver te zoeken. "Sommige mensen hebben er geen vertrouwen meer in." Met haar oppositiewerk probeert ze mensen die hoop wel te geven. "We gebruiken onze hulpmiddelen, ons kanaal, om ze vertrouwen te geven. We analyseren alles, we hebben informatie van binnenuit."
Zonder familie
Sabina vertrok zonder haar familie naar Litouwen. Inmiddels heeft ze hen al een jaar niet gezien. "M’n familie begrijpt m’n situatie", vertelt ze. Soms belt ze nog met haar familie in Wit-Rusland. "Hoe gaat het verder met je, lieverd? Eet je goed? Ben je afgevallen?", vraagt haar moeder aan de telefoon. Sabina moet volledig voor zichzelf zorgen, de bezorgdheid is te horen bij haar moeder. "Kom gauw gehaktballen eten."
Maar dat zal niet gaan, vertelt Sabina. "Militairen zoeken me. M’n moeder werd ondervraagd." De geheime dienst is al meerdere keren bij haar familie langs geweest. "Ze vroegen wanneer Sabina thuis zou komen. Ik deed gewoon net alsof ik gek ben, net als anders", vertelt haar moeder.
Het stoort Sabina dat de overheid haar familie lastigvalt: "Je moet niet naar m’n moeder of m’n vader gaan. Of naar m’n zussen en broers. Dat moet je niet doen." Ze daagde het regime uit om haar te vinden. "Ik heb in een livestream gezegd: Ik zit op Instagram, volg me maar. Stuur maar een berichtje. Maar dat hebben ze niet gedaan."
Het ontbrak me aan de kracht om iets te doen
"Ik was uitgeput"
Sabina doet naast haar studie fulltime werk bij het oppositie kanaal en dat vergt veel van haar privéleven. "Ik was uitgeput. Het ontbrak me aan de kracht om iets te doen. Ik ben naar de psycholoog gegaan om met m’n problemen aan de slag te gaan. Hoe kan ik positief blijven als alles zo ontzettend tegenzit?" Je voelt hoe stress en bezorgdheid het leven van Sabina beheersen, maar er is geen tijd op wanhoop en uitputting te tonen.
Het vergt moed
Ook kopstuk van de Wit-Russische oppositie Svetlana Tichanovskaja is onder de indruk van Sabina en de vele andere Wit-Russische jongeren die oppositie voeren. "Ze is moedig. Ze heeft familie in Wit-Rusland. Ze is altijd online. Het is moedig om dat te doen", vertelt Tichanovskaja tegen Margriet. Zonder moed is het niet vol te houden, samen gaan ze de strijd aan. "Ik ben er voor de jongeren zolang ze me nodig hebben. En zij zullen dit lastige werk doen zolang ik hen nodig heb", aldus Svetlana Tichanovskaja.
Zolang Wit-Rusland niet vrij is gaat Sabina, net zoals de vele andere jongeren, door. "Ik ben bereid om net zo keihard te blijven werken als dit afgelopen jaar. Ik ben bereid om m’n familie een jaar lang niet te zien. Allemaal voor de vrijheid van Wit-Rusland."
