In gesprek met makers wraakserie Sihame: "Taboe rond online shaming en exposing moet verdwijnen"

Lisette Donkersloot en Shamira Raphaëla hebben de nieuwe KRO-NCRV wraakserie Sihame geregisseerd. Sihame vertelt het verhaal over een jonge vrouw die uit is op wraak, nadat een seksvideo van haar online is gelekt. Met grof geweld zet ze de jacht in op de jongens die hier verantwoordelijk voor zijn. Wij spraken met Lisette en Shamira over hoe ze zo'n rauwe wraakserie op beeld hebben gebracht en waarom het verhaal van Sihame juist nu zo belangrijk is.

Sihame  is jullie dramadebuut. Hoe hebben jullie dit ervaren?  

Lisette: Het grootste verschil voor mij was de tijdsduur. Het maken van een serie, in vergelijking met een muziekvideo, is meer een marathon dan een sprint. Sihame is voor mij de eerste keer dat ik met lange scripts en dialogen heb gewerkt en deze vervolgens vertaal naar de realiteit.   
 
Shamira: Ik kom zelf uit de documentairewereld. Het was voor mij nieuw om met een groep acteurs te werken. Tijdens het maken van een documentaire werk je vaak met een kleine, intieme groep. Bij het maken van een serie is dat opeens een hele grote crew. 

Hoe is jullie samenwerking bij Sihame tot stand gekomen?  

Lisette: We zijn los van elkaar gevraagd om mee te werken aan de serie. Daarna zijn we pas aan elkaar voorgesteld. Het is voor mij de eerste keer dat ik met een andere regisseur samenwerk, dus ik vond het ergens wel spannend. Maar ik vond het werken met Shamira gelijk al heel tof. Op creatief vlak zitten wij bijna altijd op een lijn. Ik vond de samenwerking een hele leuke en aangename verrassing. 

Shamira: Lisette en ik komen beiden uit hele andere hoeken in de makerswereld, maar we hadden op creatief vlak meteen een connectie. We hebben allebei onze eigen expertise, maar ook een overkoepelende visie over hoe wij de serie wilden maken. Dat heeft bij het maakproces van Sihame enorm geholpen.  

"Het taboe rondom online shaming en exposing moet verdwijnen."

Shamira Raphaëla
Waarom willen jullie dit verhaal vertellen? 

Lisette: Toen ik het script van Sihame las, vond ik het heel uitgesproken en gewaagd. Het gaat over een stoere vrouw, wat mij erg aanspreekt. Ik was bekend al met de thematiek, maar ik wist niet hoe groot en extreem het in praktijk was. Ik vond het daarom erg belangrijk om mij eraan te wijden. Inhoudelijk vond ik de scripts krachtig en gedurfd. Ik wist gelijk: ‘hier wil ik mijn handen wel aan branden.’ 
 
Shamira: Het maatschappelijke thema van exposing en online shaming in de serie vond ik heel sterk. Met documentaires wil je maatschappelijke discussies op wekken, en dat zie je ook terug in Sihame. Hopelijk bereiken wij met de serie een grote doelgroep en maken we de onderwerpen bespreekbaar in de maatschappij. Het taboe rondom online shaming en exposing moet verdwijnen. Wij vertellen dit verhaal vanuit een vrouwelijk perspectief, maar in tegenstelling tot wat je in andere series vaak ziet, niet vanuit een slachtofferrol. De hoofdpersoon is een sterke jonge vrouw die in haar kracht staat en de macht in eigen handen neemt. En dan is het ook nog eens in combinatie met de regie door twee vrouwen. Eigenlijk kan je er niet omheen. 
 

Voor de lezers die hier nog niet bekend mee zijn: Wat is online shaming en exposing? 

Lisette: Iedereen die het nodig vindt om zich negatief uit te laten op hoe iemand is, zich kleedt of gedraagt. Exposing is seksueel getint beeldmateriaal van iemand verspreiden om diegene daarmee in schaamte te brengen.  
 
Shamira: Het komt veel vaker voor dan je denkt, en ook vanaf jongs af aan. Vanaf een jaar of elf krijgen jongeren al te maken met expose-filmpjes en zitten ze al in exposing-groepen, zoals op Telegram. Toen wij in die apps zaten voor onderzoek, schrokken we ons dood. Er zitten letterlijk honderdduizenden leden in zulke groepen en er worden zoveel vrouwonvriendelijke dingen gezegd. Dat gebeurt in onze maatschappij in de duisternis.  

Lisette: Pas toen ik in die apps zat, besefte ik mij hoe moedwillig en pro-actief exposing is. Het gaat veel verder dan een vriendje dat boos is op zijn ex-partner. Het is voor veel jongeren een spelletje.  

Hebben jullie veel onderzoek gedaan voor deze serie?

Lisette: Voor mij was onderzoek de eerste stap. Ik heb documentaires gekeken en artikelen gelezen. Zo ook een item waarin jongens die zelf exposen geïnterviewd werden. Ze waren zich niet bewust van het kwaad dat ze met het exposen andere mensen aandeden. Er kwam weinig spijt bij kijken. Fascinerend vond ik dat.  
 
Shamira: Jongens die exposen zijn inderdaad niet bewust van het kwaad dat zij mensen aandoen. Daarom is het zo belangrijk om deze gesprekken te voeren. Met Sihame willen we niet een bepaalde bevolkingsgroep aanspreken; exposen en online shamen is namelijk niet voorbehouden aan een specifieke culturele, of sociaaleconomische laag: het gebeurt in de gehele Nederlandse samenleving. 

Er zit veel jong talent in de serie. Hoe belangrijk is dit voor jullie?

Shamira: Het was voor ons heel belangrijk om verse, nieuwe gezichten te hebben voor deze serie. Alle acteurs zijn jong en staan dus dichter bij de exposing cultuur. Ze hebben ons een hoop geleerd door hun ervaringen met online shaming en exposing te delen. We hebben de cast veel vrijheid gegeven en hebben daarvoor veel teruggekregen.  
 
Lisette: Het was voor veel acteurs een nieuwe ervaring, en dat was het voor ons ook. Ik vond het erg fijn om deze spanning en nieuwheid met de acteurs te delen. Het bracht ons dichterbij elkaar. 

"Dit is geen onderwerp dat je verzacht moet overbrengen."

Lisette Donkersloot
Was er een specifieke scene die lastig was om te filmen?

Shamira: Totaal niet! Alle special effect- en gewelddadige scenes waren genieten! Ik vond het geweldig om het op deze manier neer te zetten en te filmen. Het probleem van exposing en online shaming is an sich heel heftig, we wilden dat met Sihame niet verzachten. Ik had er graag zelfs meer martel- en moordscènes bij gewild.  
 
Lisette: Hoe harder en bloederiger, hoe beter! Ik vond het superleuk en uitdagend. Dit is geen onderwerp dat je verzacht moet overbrengen, daarom hebben wij het juist zo heftig en rauw in beeld gebracht.  

Is Sihame zo geworden zoals jullie van tevoren hadden bedacht?

Shamira: Dat gebeurt eigenlijk nooit. Je werk is een levend organisme dat blijft groeien en ontwikkelen, dus het is bijna nooit wat je vooraf voor ogen hebt. Maar dat is niet erg! Ik ben heel trots op wat Sihame is geworden.  
 
Lisette: Iedereen is met zijn hart en ziel in dit project gedoken en hebben er al hun energie en liefde aan gegeven en dat voel en zie je ook terug.  

Wat hoop je dat Sihame teweegbrengt?

Lisette: Dat het gesprek over exposing en online shaming gevoerd blijft worden: dat het veel groter, heftiger en levensbeschadigend is dan je zelf kan voorstellen.  
 
Shamira: Ik hoop dat meiden er kracht uithalen. Vooral als je zelf geëxposed bent, dat je naar de serie kijkt en er empowerment uit kan halen. Wanneer je een jonge vrouw ziet die de macht en controle terugpakt, kan dat een steuntje in de rug zijn.  

En dat jongetjes die exposen zitten te trillen, want dadelijk zijn ze next!  *knipoog* 

Biografie

Regisseur Lisette Donkersloot (1992) studeerde Lifestyle & Design aan de Willem de Kooning Kunstacademie te Rotterdam, maar heeft zichzelf het vak van filmmaken aangeleerd. Gebruikmakend van haar kunstachtergrond heeft zij een uniek en visueel krachtig handschrift ontwikkeld. De afgelopen jaren maakte zij vooral naam met het maken van muziekvideo's voor internationaal befaamde artiesten zoals Afrojack, Yellow Claw en NAO en opvallende commercials voor Flower Council of Holland en Dr. Martens dat haar stevig gecementeerd heeft binnen de industrie. Vorig jaar bracht zij de korte film Lead Balloons uit die onder meer de prijs won voor Beste Cinematografie op de Short Cutz Awards. Met Sihame maakt Donkersloot haar lange fictie debuut op Nederlandse televisie. 

Shamira Raphaëla studeerde aan ArtEZ Hogeschool voor de Kunsten. Ze is werkzaam als regisseur. Met haar debuuttitel Deal With It sleepte Raphaëla verschillende internationale prijzen in de wacht, o.a. op het Los Angeles Urban Film Festival.  Ook werd deze korte documentaire in 2015 genomineerd voor Debuutprijs op het NFF. Met de documentaire Daddy & The Warlord won Shamira Raphaëla het Gouden Kalf voor Beste Korte Documentaire. In 2021 maakte Shamira de documentaire Shabu en won de award Best Youth Film 2021 op het IDFA. Shamira maakt haar fictie-debuut met de serie Sihame. 

Lisette Donkersloot
Shamira Raphaëla

Meer Sihame?

Sihame is elke zondag te zien om 20.15 uur bij KRO-NCRV op NPO 3 en exclusief te bingen op NPO Plus.