Oorlog Hamas-Israël 

Wat is bij het College Tour Verkiezingsdebat het standpunt van de vier politici over de schending van het internationaal recht in Gaza? Onderschrijven ze dat en wat gaan ze doen voor de Palestijnen? 

Dilan Yesilgöz-Zegerius (VVD): ‘Mijn hart huilt voor al die mensen die in Gaza vastzitten en al jaren hele zware levens hebben. Ik ben blij dat we samen de brute aanval door Hamas veroordelen. Het is niet een Palestijnse zaak, ik zou die twee dingen ook graag zo gescheiden houden.’ 

Frans Timmermans (GroenLinks-PvdA): ‘Het oorlogsrecht wordt geschonden in de Gazastrook, maar het oorlogsrecht wordt ook geschonden door Hamas. Je kan van beide landen niet verwachten dat ze rationeel denken. Israël is een land in shock. Gaza is een gebied in shock. Op dit moment is het allerbelangrijkste dat we proberen een staakt-het-vuren af te dwingen.’ 

Caroline van der Plas (BBB): ‘Hamas is gewoon een terroristische organisatie, en je onderhandelt niet met terroristen. Ik zie dus ook niet voor me hoe je dan met elkaar aan tafel kan.’ 

Pieter Omtzigt (NSC): ‘De-escalatie kan zowel voor een regionaal conflict daar als hier zorgen. Wat hier in Nederland gebeurt is ook heel erg lelijk. De toenemende haat naar Joden toe baart me grote zorgen. Daar moeten we keihard tegen optreden.’ 

GGZ-wachtlijst 

Caroline van der Plas ontvangt een vraag over mentale zorg vanuit een student die zelf meer dan een jaar moest wachten op hulp van een psycholoog. Wat wil zij doen aan de enorme wachtlijsten bij de GGZ?

Van der Plas: ‘Van nabij heb ik het meegemaakt, mijn oudste zoon heeft in een soortgelijke situatie gezeten. Het is gewoon verschrikkelijk. We zien een oplossing deels in preventie: de mentale gezondheid van studenten op school moet veel beter gemonitord worden. Ten tweede zijn investeringen in de zorg hard nodig. Daar is veel te hard op bezuinigd. Ze zien het in de Tweede Kamer als uitgave, ik zie het als een investering.'

Huizencrisis 

Wat zijn concrete plannen van de politici om het woningtekort voor studenten en starters op te lossen? Timmermans antwoordt: ‘We bouwen te weinig vanwege het stikstofprobleem.’ Maar: ‘Wonen moet een recht zijn voor iedereen in dit land.’

Caroline van der Plas houdt er een ander inzicht op na: 'Het wordt continu zo geframed dat vanwege het stikstofprobleem niet gebouwd kan worden. Het bouwen wordt nu zo duur, mede door alle regelgeving en stijgende rente, dat mensen in de bouwsector bijna niet meer kunnen bouwen zonder er zelf op toe te leggen. Stop met framen: koeien of huizen, we kunnen gewoon een noodwet maken.'

Omtzigt komt met een plan: 'We hebben de woningbouw verwaarloosd. We waren het enige land in de wereld waar er een belasting was op betaalbare huurwoningen. Dat was een vrij bizar plan van het kabinet Rutte 2, maar dat is nu gelukkig afgeschaft. Er zullen nu meer dan 300.000 woningen gebouwd moeten worden door de woningcoörporaties.  Dat zal niet gemakkelijk zijn.'

Kernenergie

Frans Timmermans wordt kritisch bevraagd over kernenergie. Een student vraagt zich af waarom hij deze vorm van energie zo afwijst. 

Timmermans: ‘Laat je niet afleiden door degenen die alleen over kernenergie willen praten als we het over de klimaatcrisis hebben. Er is geen bedrijf dat erin wil stappen. Het moet allemaal met publiek geld gebeuren. Ik vind het geen verstandige investering. Je hebt in Nederland gewoon niet de ruimte om het te doen. Het is niet nodig. Het is niet haalbaar en het is niet betaalbaar.’ 

Omtzigt: ‘We moeten wind hebben, we moeten zon hebben, we moeten van de fossiele energie afgaan. Maar er zijn dagen dat er niet zoveel wind en zon is. Kun je dat met kernenergie oplossen? Het zou in de mix heel prettig zijn.’ 

Pechgeneratie

Dan wordt aan Yesilgöz-Zegerius de vraag gesteld hoe ze de pechgeneratie gaat compenseren. Daar antwoordt de politicus op: 'Ik heb mijn studieschuld niet zo lang geleden afgelost, dus ik denk dat ik je gevoel snap. Tegelijkertijd kom je nu op een arbeidsmarkt waar er om je gesmeekt wordt. En je hebt van een goede studie kunnen genieten in een van de mooiste landen van de wereld.'

Ze vervolgt: 'Ik vind dat de studieschuld niet zo moet meewegen met je hypotheek. Maar investeren in jezelf, dat is ook iets moois.'

Omtzigt premier worden? 

Wil Omtzigt premier worden of niet? Twan Huys legt het vuur aan de schenen bij Pieter Omtzigt. Kan hij niet iets meer vertellen over zijn partijprogramma? ‘Op dinsdag verschijnt het partijprogramma. Dan weet je meer,’ meldt Omtzigt.

En hoe zien de andere politici de toekomst voor zich? Yesilgöz-Zegerius wil in het vervolg dat de kiezer meer gaat spreken: 'De politiek is de afgelopen jaren heel erg veel met zichzelf bezig geweest, dat moet anders.' 

Wanneer Caroline van der Plas vooruitkijkt naar de verkiezingsperiode, merkt ze op: ‘Als er zoveel geluld wordt in een nieuwe coalitie, dan heb ik er helemaal geen zin meer in. Maar wij sluiten bij voorbaat niemand uit.’ 

Timmermans wil Omtzigt iets meegeven met het oog op de VVD: ‘Omtzigt heeft iets fantastisch gedaan met de toeslagenaffaire. Wil je dan een coalitie voeren met de partij die de afgelopen 13 jaar verantwoordelijkheid heeft gedragen voor het probleem? Wij dragen hiervoor ook onze verantwoordelijkheid. Het zou goed zijn als de partij die 13 jaar in de regering heeft gezeten even op het bankje gaat zitten en zich gaat herbronnen.’