Donderdag 17 juli 2014: de wereld wordt opgeschrikt door het neerhalen van vlucht MH17 boven Oekraïne. Een ramp met grote persoonlijke gevolgen voor de nabestaanden van de 298 slachtoffers. In De echo van MH17 vertellen nabestaanden en betrokken professionals hun verhaal.
Wordt de leegte gevuld na tien jaar? Is er ruimte voor heling? De echo van MH17 gaat over verlies en heimwee maar ook over doorleven en veerkracht.
Een zonovergoten dag
Het is een zonovergoten dag, Nederland heeft vakantie. Passagiers voor vlucht MH17 reizen af naar Schiphol. Om 12.31 uur vertrekt lijnvlucht MH17 van Malaysia Airlines naar Kuala Lumpur met aan boord 298 mensen, onder wie 196 Nederlanders. Drie uur later wordt het toestel met een Buk-raket neergehaald boven Oost-Oekraïne.
'Als dit vliegtuig neerstort, wil ik Fly On van Coldplay op mijn begrafenis'
‘Ik ben niet zo zeker van deze vlucht’
Lidwina Niewold is de zus van de omgekomen Tallander. Lidwina vertelt: ‘Tally appte vanuit het vliegtuig: ik ben niet zo zeker van deze vlucht. Als dit vliegtuig neerstort, wil ik Fly On van Coldplay op mijn begrafenis. Wij appten terug dat hij lekker moest gaan genieten op Bali!’
‘Daar zit mijn broer in’
Piet Ploeg verloor zijn broer, schoonzus en neef: ‘Ik had een afscheidsborrel met oud-collega’s. Een bloedhete dag. Een van mijn collega’s keek op zijn smartphone en zei: Er is een vliegtuig uit Nederland neergestort. Ik vroeg waar die naartoe ging. Kuala Lumpur. Verdomme, daar zit mijn broer in!’
Wim van der Graaff, vader van de 30-jarige Laurens die in vlucht MH7 zat: ‘Ik ben naar buiten gerend. In totale paniek ben ik naar de overbuurvrouw gelopen. Ik schreeuwde: de Derde Wereldoorlog is uitgebroken.’
Identificeren en naar huis brengen
Op indringende wijze nemen nabestaanden en direct betrokkenen de kijker in De echo van MH17 mee terug in de tijd. Ze gaan terug naar de sleutelmomenten van de afgelopen tien jaar. De paniek en chaos in de eerste dagen; de indrukwekkende colonne van rouwauto’s van Eindhoven naar de kazerne in Hilversum en de langdurige identificatie van de lichamen.
Lidwina vertelt: ‘Ik voelde heel sterk dat Tally (Tallander, red.) naar huis moest komen. Dat hij niet in die oorlog mocht blijven liggen. Dat hij thuis heeft mogen komen en dan ook heel, dat is bijna een droom. Dat hij hier tot rust is gekomen en niet in oorlogsgebied. We hebben hem als broers en zussen in de aarde laten zakken.’
Ria van der Steen verloor haar vader Jan en stiefmoeder Neel. Zij vertelt: ‘Op een gegeven moment kregen wij een telefoontje van een familierechercheur. Die zei: ik zou er maar niet meer op rekenen dat ze nog geïdentificeerd worden. Maar ja, je blijft hopen. Op een dag werd ik gebeld met het nieuws: We hebben je vader geïdentificeerd op basis van een botje van twee centimeter. Twee centimeter! Ik kon me er geen voorstelling van maken.’
Gerechtigheid voor de slachtoffers
In de jaren die volgen worden nabestaanden overspoeld met tegenstrijdige informatie over de toedracht van de ramp. Ze willen duidelijkheid over wie er verantwoordelijk was voor de dood van hun geliefden. Er moet recht gesproken worden.
Hans de Borst verloor zijn enige dochter Elsemiek in de ramp. Hans: ‘Ondanks de pijn en het ongeloof dat Elsemiek nooit meer binnenwandelt, doet het strafproces mij goed. Dat gevoel van gerechtigheid en de pijn bestaan voor mij naast elkaar.’
Het leven gaat verder
De familie van de overleden Tallander is sinds zijn dood nóg hechter geworden. Lidwina: ‘We zoeken elkaar veel op. Het is fijn om samen te zijn en ook het besef dát we samen kúnnen zijn. Mijn broers en zus zijn mijn beste maatjes. Door de ramp met MH17 is mijn sociale leven echt wel kleiner geworden. Ik wilde alleen maar bij mijn familie zijn. Samen gaan we hierdoorheen. En Tally is erbij. Hij is er, en hij is er niet.’
Bekijk de trailer van De echo van MH17
Podcastserie De echo van MH17
In de gelijknamige podcast De echo van MH17 geeft presentator Herman van der Zandt met nabestaanden context en duiding bij vier cruciale MH17-momenten. Deze is beschikbaar vanaf maandag 15 juli via NPO Luister en de bekende podcastkanalen.
De echo van MH17 is vanaf maandag 15 juli in een vierdelige documentaireserie dagelijks te zien bij KRO-NCRV om 22.10 uur op NPO 2.
Vanaf maandag 15 juli is de gelijknamige podcast horen via de bekende podcastkanalen.
