Zou het niet fijn zijn om je huis schoon te maken en tegelijkertijd milieuvriendelijk bezig te zijn? De schappen staan immers vol ecologische schoonmaakmiddelen. Voor een schoon huishouden, en een stralend schoon geweten. Maar hoe goed zijn die schoonmaakgoedjes nou echt voor het milieu?
Schoonmaakmiddelen met aardolie
Van origine werden schoonmaakmiddelen gemaakt van natuurlijke zeep verkregen uit dierlijke- of plantaardige vetten. Maar veel fabrikanten gebruiken tegenwoordig een alternatief gemaakt van een grondstof waar je raar van op kunt kijken. Want naast de benzine die in je auto gaat, wordt aardolie ook gebruikt in de schoonmaakindustrie. En aardolie is nou niet bepaald milieuvriendelijk. Maar gebruiken ze dit ook in de ecologische schoonmaakvarianten?
Chemisch proces
De Keuringsdienst wilde weten hoe dit zit. Want veel verpakkingen van eco-producten wekken de illusie dat het product aan voor- en achterkant volledig ecologisch is, maar is dat ook echt zo? Bij nadere inspectie blijken ook sommige eco-reinigers gebruik te maken van aardolie of chemie. En zelfs als er natuurlijke ingrediënten gebruikt worden moeten deze vaak nog bewerkt worden via een chemisch proces.
Verbazingwekkende conclusie
De Keuringsdienst voerde daarom samen met het Nederlands Instituut voor Ecologie in de Keuringsdienst van waarde-uitzending een test uit. Want een product dat vuil verwijdert, maar niet de natuur schaadt, is dat wel mogelijk? Voor dit onderzoek is een selectie aan ecologische schoonmaakmiddelen verdund losgelaten op petrischaaltjes met algen. Zouden de goedjes echt ecologisch zijn, dan zouden de algen moeten blijven leven. En iets is pas ecologisch als het niet schadelijk is voor dier, mens en natuur.
Toch legden de algen bij alle onderzochte ecologische schoonmaakmiddelen het loodje. Bij sommige van de geteste schoonmaakmiddelen was zelfs nog amper een vorm van leven te bekennen in de algencultuur. De schoonmaakmiddelen mogen dan wel geïnspireerd zijn door de natuur, maar zijn verre van ecologisch. 'Een shockerend resultaat,' aldus ecoloog bij het Nederlands Instituut voor Ecologie Lisette de Senerpont Domis.
Biologisch versus ecologisch
Hoe kan het dan dat schoonmaakmiddelen het kenmerk ‘ecologisch’ mogen dragen? Ecologisch betekent simpel gezegd dat iets milieuvriendelijk is. Hierbij wordt de balans tussen organismen en hun ecosysteem niet verstoord. Bij biologisch spreken we doorgaans van voedselproductie waar rekening wordt gehouden met milieu en dier. Biologisch is in de regel gekoppeld aan een keurmerk.
Waar er voor biologisch vaak keurmerken bestaan met strenge criteria en controle, is dat voor ecologisch anders. De term ecologisch is namelijk geen beschermd keurmerk. Er is niemand die controleert of de ecologische claims op verpakkingen ook echt zo groen zijn als ze voordoen. En je raadt het al, hier wordt dan ook vaak slim gebruik van gemaakt.
Niet zo (eco)logisch
Het kan dus moeilijk zijn om te zien of je schoonmaakmiddel echt zo milieuvriendelijk is als het label doet geloven. De ecologische claims zijn helemaal niet altijd even logisch. Want logischerwijs zouden fabrikanten hun producten in het beste geval ecologischer noemen in plaats van ecologisch. Maar zolang ecologisch geen wettelijk beschermde term is, zullen fabrikanten producten blijven maken die je naast een schoon huis, ook een schoon geweten proberen te verkopen.