Eten als gezond of ongezond bestempelen is onbegonnen werk. Het draait uiteindelijk allemaal om balans. Toch bestaat het idee dat varkensvlees ongezonder zou zijn dan vlees van andere dieren. Maar is dat ook echt zo?
Varkensvlees is favoriet
Volgens het Voedingscentrum kan varkensvlees wel degelijk onderdeel zijn van een gezond en gevarieerd dieet. Varkensvlees bevat namelijk essentiële voedingsstoffen waaronder eiwitten, vitaminen B1, B6, B12 en de mineralen ijzer en zink.
De Schijf van Vijf beveelt aan maximaal 500 gram vlees per week te eten, waarvan 300 gram rood vlees. Dit is inclusief vleeswaren. Toch zit de gemiddelde Nederlander hier ver boven. We kopen namelijk jaarlijks zo'n 38,1 kilogram vlees per persoon. Dit komt neer op zo’n 735 gram per week, waarvan varkensvlees veruit de meest gegeten vleessoort in Nederland is. Moeten we ons zorgen maken?
Rood vlees
Vlees van kip, kalkoen en tamme konijnen valt onder de categorie ‘wit vlees’. Varkensvlees valt net als het vlees van runderen, schapen, geiten en andere zoogdieren onder de categorie rood vlees. Ook al is het vlees van deze dieren niet altijd duidelijk rood van kleur, wordt dit toch gerekend tot rood vlees.
Rood vlees wordt als ongezond beschouwd, omdat het vaak veel verzadigde vetten bevat. Deze verzadigde vetten verhogen de kans op een verhoogd cholesterol, en daarmee de kans op hart- en vaatziekten en diabetes type 2. Bovendien bevat rood vlees veel heemijzer. Een stof die de kans op darmkanker zou vergroten.
Verhoogd risico op kanker
Recent onderzoek van de Wageningen University (WUR) bevestigt dit, en toont aan dat overmatige consumptie van rood en bewerkt vlees gepaard gaat met een verhoogd risico op hart- en vaatziekten, beroertes, darmkanker en zelfs longkanker.
Het onderzoek wijst uit dat de gezondheidskosten en -risico’s van vleesconsumptie buiten de voorgeschreven aanbeveling van 15,6 kilogram aanzienlijk zijn. De World Health Organisation stelt zelfs dat ‘elke 100 gram rood vlees meer per dag samenhangt met een 17 procent hoger risico op darmkanker’.
Bewerkt of onbewerkt
Behalve een onderscheid tussen rood en wit vlees, kun je onderscheid maken tussen bewerkt en onbewerkt vlees. Salami, ham, paté en hamburgers zijn bewerkte vleesproducten. Dit vlees is op een manier bewerkt, zodat het langer houdbaar blijft of de smaak versterkt.
Bewerkt (rood) vlees is over het algemeen ongezonder dan onbewerkt (rood) vlees. Tijdens de bewerking wordt namelijk vaak veel zout toegevoegd. Daarnaast kunnen door de bewerking van deze vleeswaren kankerverwekkende stoffen ontstaan. Deze stoffen kunnen cellen beschadigen in ons lichaam, wat tot kanker kan leiden. De World Health Organisation (WHO) bestempelt bewerkt vlees daarom dan ook als kankerverwekkend. Maar hoe zit het met varkensvlees specifiek?
Bekijk de uitzending van KVW over varkens
Bij het grootste slachthuis van ons land – dat vooral varkens uit grote stallen verwerkt – blijkt dat één op de vier gezond geslachte varkens iets onder de leden heeft gehad. Beschadigd borstvlies staat daarbij met 17% bovenaan. Maar wat betekent dit allemaal?
Varken vs rund
Het vette restafval van varkens wordt tot allerlei ongezonde vleesproducten verwerkt, zoals worsten, frituursnacks en spek. Mede om deze reden wordt varkensvlees vaak als ongezond beschouwd. Toch zijn er zowel van varkensvlees als rundvlees magere en vette vleessoorten te koop. Het is daarom moeilijk te zeggen of vlees van het ene dier per definitie (on)gezonder is dan vlees van de ander. Dus kun je varkensvlees veilig eten?
Gezond of niet?
Varkensvlees is prima binnen een gebalanceerd dieet, maar ook voor rood vlees geldt: overdaad schaadt. Kies je liever voor een optie met minder verzadigde vetten en minder toegevoegde stoffen? Kies dan voor onbewerkt mager vlees. Dit past goed in een gezond eetpatroon, vooral vanwege de eiwitten, vitamines en mineralen. Maar ook met andere (plantaardige) voedingsmiddelen kun je aan de juiste voedingsstoffen komen.
