Aanstaande zaterdag is Petrus in het land op bezoek bij SOVAK, een zorginstelling voor mensen met een verstandelijke beperking. In het teken van Gedachteniszondag worden daar de mensen herdacht die het afgelopen jaar zijn overleden. Het wordt een moment van stilstaan, delen, troosten en vooral: samen herinneren.

Bij Sovak speelt geestelijk verzorger Lianne van der Wel-Van Reeuwijk een belangrijke rol in het begeleiden van bewoners rondom rouw en verlies. In haar werk krijgt ze veel te maken met verdrietige verhalen, maar ook met troost en verbondenheid.

‘Toen ik dit werk ging doen en tijdens mijn opleiding heb ik ook altijd wel oog gehad voor: “Wat doet het met bewoners als iemand op de woning overlijdt of als er een naaste overlijdt?”’

Voor Lianne is rouw iets waar je samen mee mag leren omgaan, in plaats van iets dat je wegstopt.

Lianne van der Wel-Van Reeuwijk
Sovak Terheijden

De dood mag leven

Tijdens haar studie deed Lianne onderzoek naar wat de dood betekent in het leven van bewoners. Daaruit ontstond een uitspraak die haar nog steeds richting geeft:

‘De dood mag leven: dat de dood echt bij het leven hoort en dat de dood ook een plek mag krijgen en dat je het niet weg moet stoppen, want dan maak je het alleen maar enger en angstiger.’

Door over dood en verlies te praten, wordt het minder iets om bang voor te zijn en meer een onderdeel van het gewone leven. Ook voor mensen met een verstandelijke beperking is het belangrijk dat er ruimte is voor vragen, gevoelens en rituelen, óók als ze zelf niet alles in woorden kunnen uitdrukken.

Hartjes in plaats van kaarsjes

Bij Sovak kiezen ze op Gedachteniszondag voor een tastbaar en persoonlijk symbool. In plaats van dat er alleen kaarsjes worden aangestoken, worden er hartjes neergelegd. Op ieder hart kan een naam worden geschreven van een dierbare die is overleden.

Lianne doet zelf ook mee:

‘Ik heb een hartje neergelegd voor mijn ouders, omdat mijn moeder heel plotseling overleed aan een hartinfarct toen ik 21 jaar oud was en mijn vader die overleed een week voordat mijn tweede zoon werd geboren.’

Voor haar kwamen leven en dood toen heel dicht bij elkaar. 

Hartje voor dierbare
Waxinelichtje

Licht in donkere gevoelens

Naast de hartjes is er ook een belevingsviering. Daarbij speelt een kaars een belangrijke rol: een visueel symbool dat licht brengt in tijden van donkere gevoelens.

‘Als het lichtje wordt aangestoken, zingen we het liedje van het licht. Ik hou dan de kaars bij de mensen en als je dan de ogen ziet oplichten van iemand die niet kan praten, is dat een heel bijzonder gevoel.’

Tijdens de viering beschilderen bewoners een potje waarin later een waxinelichtje komt. Deze potjes worden samen met de hartjes op de gedenkplek neergezet. Zo ontstaat een plek vol namen, kleuren en licht, waar herinneringen zichtbaar worden gemaakt.

Benieuwd wat Lianne inspireert in haar werk en hoe Sovak op een liefdevolle, eenvoudige manier ruimte geeft aan rouw en herinnering?

Kijk aanstaande zaterdag Petrus in het land om 17.10 uur op NPO 2.

Lees onze andere artikelen

Elke week inspiratie in je mailbox?

Schrijf je dan in voor de KRO-NCRV inspiratienieuwsbrief

Levensbeschouwing Nieuwsbrief