"In december heeft Trump al gezegd: zet zes januari in je agenda, dan zul je wat meemaken”, vertelt Twan Huys. ‘Hoe heeft dit kunnen gebeuren?’ Is wat veel mensen zich afvragen. Waar waren de troepen, de Nationale Garde? "Normaal gesproken roept een gouverneur in een crisissituatie De Nationale Garde in. Maar omdat Washington een federaal gebied is, kan dat eigenlijk alleen door de president worden gedaan. Die kan zeggen: de Nationale Garde moet nu ingeschakeld worden, want de situatie is explosief."

De burgemeester van Washington heeft later ook gezegd dat zij niets konden doen, legt Twan uit. 'We konden geen opdracht geven, want het Capitool valt onder de federale staat en ik ga daar niet over.' Maar die opdracht, die kwam niet.

Uniek in de geschiedenis

Terrorisme-expert Beatrice de Graaf noemt het een historisch uniek moment. "Het is niet eerder gebeurd dat de zittende macht, de zittende president, supporters aanjaagt om de zittende macht zelf aan te vallen. Wat je heel vaak hebt gehad in het verleden van Amerika is dat er insurrection wordt uitgeroepen; de Insurrection Act wordt dan toegepast. Een vorm van noodwetgeving, waar de president de National guards oproept om in actie te komen."

Bij twee vormen van dreiging wordt deze wet toegepast, vertelt Beatrice. Zwart activisme, is daar een van. "Een voorbeeld daarbij zijn de rassenrellen in 1992, toen werd die insurrection Act uitgeroepen. Hij is ook toegepast op momenten dat linkse activisten, of zogeheten Antifa, in actie komen."

Er zijn veel voorbeelden dat deze wet wordt toegepast, vertelt Beatrice. "Nu heeft Biden gezegd; het is insurrection, grenzend aan sedition." Historisch gezien maakt deze kwestie het ingewikkeld. "Was het nu insurrection - opstandigheid, opstand tegen het gezag? Ja zegt Biden, nee zegt Trump. Er is sprake van insurrection wanneer je tegen de constitutie in gaat, op federaal niveau de wettige overheid hindert in zijn optreden. Sedition gaat nog een stap verder", vervolgt Beatrice.

"Sedition betekent dat er wordt gezegd: wij gaan een eigen regering installeren, wij gaan niet alleen het gezag torpederen, maar wij gaan ook een eigen vorm van gezag neerzetten. Biden suggereert dat dat aan de hand is geweest in Amerika. Op insurrection staat tien jaar straf, op seduction al gauw twintig jaar."

Domestic terrorism

"Interessant is dat de burgemeester van Washington nu heeft gezegd; dit was domestic terrorism. Interessant, want terrorisme is in Amerika een heel  lastige categorie, omdat Amerikanen - als het gaat om terrorisme - aan het rechteroog blind zijn. Dat betekent dat ze terrorisme als wet toepassen op jihadisten en op links extremisten of op Antifa."

Eerder interviewde Beatrice de Graaf de maker van de Patriot Act. "Hij heeft mij uitgelegd dat terrorisme grote internationale organisaties met buitenlandse financiering zijn en wit-extremisme valt daar niet onder. Je ziet nu dat steeds meer mensen - waaronder dus de burgemeester Washington - proberen om dit soort wit-suprematistische ook onder het label terrorisme te laten vervolgen."

Verschillende strafmaten

Vanwege de vorm van de strafmaat maken deze categorieën en verdelingen uit, vertelt Beatrice. "Voor terrorisme kun je snel levenslang krijgen, voor insurrection tien jaar en voor seduction twintig jaar. Dat maakt uit."

Het is historisch uniek, zegt Beatrice nogmaals. "Allerlei collega historici zeggen dat dit de grootste bedreiging is van de Amerikaanse eenheid sinds de oprichting van de jonge staat Amerika. De grootste bedreiging van Amerika kwam nooit van buiten, maar kwam altijd van binnen. Dat is nu precies die seditie. Dat is de eerste grote wet die is aangenomen door Jefferson om te voorkomen dat Amerika weer uit elkaar zou klappen langs geografische lijnen - wat gebeurd is met de burgeroorlog - of langs politieke lijnen. Dat is nu wel wat lijkt te gaan gebeuren. Dit was geen incident."