Die allesbepalende avond in 1998

Jarrett is zeventien jaar als hij samen met twee vrienden naar een feest van University of Wisconsin-Whitewater gaat. Een warme, zomerse avond, vertelt Jarrett aan CNN. De drie vrienden hebben dan nog geen idee van wat ze te wachten staat.

Drie weken na het feest, ontvangt hij een opmerkelijk kaartje op de mat. Een mededeling die hij nooit meer zal vergeten: een meisje op het feest beschuldigt hem en zijn twee vrienden van verkrachting. "We waren totaal onschuldig. Dat was een absolute leugen", vertelt Jarrett. "Ik realiseerde me al snel dat het niets met de waarheid te maken had, het ging over ras. We waren allemaal zwart en werden door een wit meisje beschuldigd van verkrachting, dus wat we ook zeiden, we zouden nooit worden geloofd. Nooit." Ondanks een getuigenverklaring die in tegenspraak is met het verhaal van de aanklager, worden Jarrett en zijn vrienden gearresteerd en aangeklaagd voor aanranding.

Dit bericht bekijken op Instagram

Since 1989, innocent people, predominantly Black & Brown, have lost more than 23,000 years of their lives sitting in prisons across America. 10 of those 23,000 years were mine. Wrongfully convicted at the age of 17 of a crime I did not commit, instead of going to college, I spent nearly a decade in maximum security prisons fighting for my freedom. In 2007, I won my legal battle and began the fight to take back not only my life, but our communities from the injustice of systemic racism. African-Americans account for only 13% of the population, but constitute 47% of known exonerations. *The National Registry of Exonerations* Since my exoneration, I graduated from college and law school and now I devote my life to advocating for those wrongfully convicted of crimes and protecting my brown and black brothers and sisters from the horrors of systemic racial injustice. Criminal Justice Reform doesn't start and stop at prevention, it also requires us to try to fix the damage already done. Please consider donating to Life After Justice, a not-for-profit founded by myself and fellow exoneree, Antoine Day. LAJ's mission is to create an ecosystem of support for individuals wrongfully convicted of crimes. Through a three-pronged approach focused on litigation, legislation and after-care, LAJ will support exonerees through their release and successful reentry back into the communities they were stolen from. Will you help us help them take back their lives? Click the link my bio and consider donating today! Every dollar will help us get off the ground and in the fight!

Een bericht gedeeld door Jarrett Adams Esq. (@jarrettadamslaw) op 19 Jun 2020 om 5:59 (PDT)

Het proces

Een ingewikkeld, maar bovenal verschillend proces begint voor de drie vrienden. Waar één van hen zich een advocaat kan veroorloven, moeten Jarrett en zijn andere vriend het doen met een openbare verdediger. "We stonden in eerste instantie met z’n drieën terecht en de zaak zou worden geseponeerd", herinnert Jarrett zich. "De getuigenis van onze aanklager was namelijk drastisch veranderd." Er moest een nieuw proces komen, concludeerde de rechtbank.

Hier komt het verschil in strategie tussen de particuliere advocaat en de openbare verdedigers om de hoek kijken. De privéadvocaat gaat niet akkoord en vindt dat de rechtbank zijn cliënt niet twee keer voor eenzelfde zaak voor de rechtbank zou moeten verschijnen. De twee openbare verdedigers gaan voor een andere route: een strategie zonder verdediging en waarbij getuigenverklaringen niet toegestaan zijn. Achteraf een grote fout, vertelt Jarrett. 

"Ze gingen volledig voor een strategie die (achteraf) onlogisch was. Dat heeft geresulteerd in het vonnis 'schuldig'. Ik werd veroordeeld tot 28 jaar gevangenisstraf in een maximaal beveiligde gevangenis." Adams 'medeverdachte' - met privéadvocaat - heeft nooit een nacht in de gevangenis hoeven doorbrengen.

"De officier van justitie wees alle aanklachten tegen mijn medebeklaagde af. Je zou natuurlijk verwachten dat dat voor ons ook zou gebeuren", vertelt Jarrett. Helaas was dat niet het geval. De rechtbank wees de aanklacht van zijn vriend uiteindelijk af nadat de politie een belangrijke getuigenverklaring had overgedragen. Bij Jarrett werden deze beslissingen niet overwogen. Zijn openbare verdediger had namelijk voor een andere strategie gekozen: een waarbij getuigenverklaringen niet zijn toegestaan. 

Veroordeeld tot twintig jaar gevangenisstraf

"Die beslissing om niet mee te doen aan de motie heeft me bijna een decennium van mijn leven gekost", zegt Adams. "We hebben het over dezelfde zaak, beschuldigd door dezelfde persoon en het verschil was een adequate verdediging. Als je het wilt hebben over de tekortkomingen en problemen van het strafrechtsysteem, dan is dit een direct voorbeeld." Jarrett en zijn medeverdachte, beiden verdedigd door een pro deo advocaat, worden veroordeeld tot 20 jaar gevangenisstraf. "Ik was doodsbang", herinnert hij zich. "Ik was een van de jongste gezichten in die zwaarbeveiligde gevangenis."

Als Jarrett anderhalf jaar in de gevangenis zit, raakt hij in een belangrijk gesprek met een celgenoot. "Hij zei: 'Kijk, je staat elke dag op en je speelt schaak, basketbal en je gedraagt je niet als een onschuldige. Die zijn de hele dag bezig om de wet te doorgronden." Een eye-opener voor Jarrett, vertelt hij aan CNN. "Vanaf die dag begon ik alles te lezen."

Hoe Jarrett vrij kwam

Hij leest alles wat er te lezen valt en ontdekt waarom zijn verdediging hem in de steek liet. "Ik had gewild dat ik elk woord van de grondwet kende voordat ik op het politiebureau zat. Ik heb me nooit gerealiseerd in welke mate het systeem systematisch jonge, zwarte mensen benadeelt."

Dit bericht bekijken op Instagram

Een bericht gedeeld door Jarrett Adams Esq. (@jarrettadamslaw) op 22 Aug 2018 om 5:29 (PDT)

Schokkende cijfers

Het benadelen van jonge, zwarte mensen is een bewezen probleem in de Verenigde Staten. Zwarte mensen vormen slechts 13% van de Amerikaanse bevolking, maar de helft van de onschuldige mensen, die voor misdaden zijn veroordeeld en vervolgens vrijgesproken, zijn zwart. Volgens een onderzoek uit 2017 voor de National Registry of Exonerations hebben zwarte mensen 3,5 keer meer kans om ten onrechte te worden veroordeeld voor aanranding, dan witte mensen.

Terug naar de gevangenis

Door zijn groeiende kennis van het strafrecht, ontdekt Jarrett dat zijn grondrechten zijn geschonden. Het feit dat zijn openbare verdediger geen getuige heeft opgespoord en/of opgeroepen, heeft hem tekort gedaan. "Iedereen heeft grondwettelijk recht op een eerlijke verdediging", zegt Jarrett. 

Terwijl Jarrett in de gevangenis zit, zoekt hij contact met The Innocence Project. "Na inzage hebben ze mijn zaak uiteindelijk geaccepteerd." Ze begrepen niet hoe het mogelijk was dat ik was veroordeeld, vertelt Jarrett. In 2006, acht jaar na de arrestatie, bepleit het Innocence Project zijn zaak bij het Seventh Circuit Court of Appeals in Chicago. De rechtbank vernietigt unaniem de veroordeling van Adams, op grond van niet toereikende hulp van zijn verdediger. In februari 2007, nadat hij bijna een decennium in de gevangenis heeft doorgebracht, ging Jarrett terug naar de rechtszaal in Wisconsin om de staat alle aanklachten tegen hem te laten afwijzen. Na acht jaar wordt hij eindelijk vrijgelaten.

Van gevangene naar advocaat

"Toen ik die rechtszaal uitliep, zei ik tegen de rechter, die mij niet in de ogen keek: 'Je kan me nu misschien niet aankijken, maar je zult me ​​de rest van je leven moeten zien.'" En die belofte is werkelijkheid geworden. Hij ging na zijn vrijlating naar de universiteit en studeerde een paar jaar later cum laude af in strafrecht. Niet lang daarna wordt hij aangenomen door het Innocence Project, dezelfde organisatie die hem wist vrij te krijgen.

Op het moment heeft hij zijn eigen praktijk en zet hij zich in als advocaat in voor andere mensen die gerechtigheid nodig hebben. Om terug te kunnen gaan naar de rechtszaal, waarin ik zelf ten onrechte werd veroordeeld, geeft Jarrett een fijn gevoel.