Winch weet het nog als de dag van gisteren.. "Ik loop naar huis, naar mijn appartement en stap in de lift. Naast mij staat mijn buurman, arts op de spoedeisende hulp in het ziekenhuis", vertelt de psycholoog in een TEDTalk. "De lift begint te schudden en blijft hangen tussen twee verdiepingen. Mijn buurman, die gewend is om te handelen in noodsituaties, begint te schreeuwen. En ik? Ik voel niks", een burn-out, bleek later.

Herkauwen is het grootste obstakel
Had Winch het verkeerde beroep gekozen? Kon hij de druk van het runnen van een eigen psychologiepraktijk niet aan? Na lang wikken en wegen komt hij tot een antwoord: het probleem ligt niet bij zijn werk, maar bij het piekeren ná zijn werk. "Tijdens het werk voelen we het niet, dan zijn we te druk. De stress ervaren we pas op het moment dat we niet aan het werk zijn, als we thuis zijn, als we proberen bij te tanken", vertelt Winch. "Het is belangrijk om te herstellen in onze vrije tijd, om te ontstressen en dingen te doen waarvan we genieten. Maar hetgeen dat ons in de weg staat om echt te ontspannen is het herkauwen van alles dat we meenemen van werk naar huis, het piekeren. Want elke keer dat we dat doen, activeren we onze stressreactie."

Piekeren is ongezond (stop: niet gaan piekeren)
Lang herkauwen over wat je hebt meegemaakt op werk, blijkt behoorlijk schadelijk, laat Winch weten. "Hoe meer we piekeren over ons werk als we thuis zijn, des te meer kans we hebben op slaapstoornissen." Daarnaast is het voor veel mensen een aanleiding om ongezonder te eten, vertelt hij. "Het kan zelfs het risico op hart- en vaatziekten verhogen." Goed, we weten nu wel dat het slecht is. Maar hoe zorgen we ervoor dat we stoppen met piekeren? Winch geeft drie tips.

#1 Genoeg is genoeg: stel grenzen
De psycholoog steekt van wal. "Je moet bepalen wanneer je 's avonds afsluit, wanneer je stopt met werken. En je moet je daar precies aan houden. Ik besloot voor mezelf dat ik om 20.00 uur klaar was." Helemaal niets meer checken? Nee, zegt Winch duidelijk. "Zodra je stopt met werken, schakel dan ook je e-mailberichten uit. En als je je e-mails moet checken, beslis dan wannéér je dat doet, zodat het je plannen niet verstoort, en doe het alléén dan."

#2 Voor de thuiswerkers: na werktijd de kledingkast in
"Als je vanuit huis werkt, draag dan kleding die je alleen draagt als je werkt. En verkleed je dan aan het eind van de dag." Maar Winch noemt niet alleen de kledingswitch. Zorg dat er een andere sfeer in huis ontstaat: speel met licht en doe een ander muziekje op. "Geloof me, je gedachten trappen erin."

#3 Los je problemen op
Leuk die grenzen en die kledingkast, maar het piekeren gaat maar door… De kans bestaat dat jouw piekergedachten sterker zijn dan de tips hierboven. Dan is er nog één belangrijke tip: los de problemen gelijk op. "Om piekeren om te zetten in een productieve gedachte, moet je het zien als een probleem dat moet worden opgelost. De gedachte 'ik heb nog zoveel werk te doen' kun je omzetten in een oplossing. Stel jezelf de juiste vragen, vervolgt de psycholoog. 'Hoe kan ik taken waar ik bezorgd over ben in mijn planning opnemen?' Of 'Hoe kan ik mijn planning aanpassen om die dringende taak eerst af te handelen?' "Dat zijn vragen waar je een antwoord op kunt vinden." De gedachte 'ik heb zoveel werk te doen', daar kunnen we niks mee.

Winch sluit af: "De basis voor het creëren van een gezond evenwicht tussen werk en privéleven vind je niet in het echte leven. Dat zit in je hoofd. Het is het piekeren. Als je je stress wilt verminderen en de kwaliteit van je bestaan wilt verbeteren, hoef je niet per se je uren of werk aan te passen. Je moet gewoon je manier van denken veranderen." Ga jij dit de volgende keer proberen wanneer je wordt verleid tot een piekermoment?