Toen presentator en theatermaker Marc de Hond hoorde dat hij ongeneeslijk ziek was, liet hij zichzelf interviewen over zijn leven. Elf persoonlijke gesprekken vormden zijn nalatenschap. Nu helpt zijn broer Marc anderen om hetzelfde te doen met Stichting Levensportret.

In de laatste maanden van het leven van Marc de hond woont zijn broer Brian bij hem thuis. Terwijl hij zijn vrouw Remona helpt met de zorg voor hun kinderen Livia (3) en James (1), ziet hij hoe zijn broer werkt aan zijn laatste project: een documentaire over zijn leven. ‘Marc wilde alles vastleggen wat hij nog wilde zeggen,’ vertelt Brian. ‘Hij liet elf interviews afnemen over zijn leven en de lessen die hij wilde doorgeven aan zijn familie.’

Van dichtbij ziet Brian hoe waardevol dit is. ‘Ik zag wat het met hem deed om zijn levensverhaal en levenslessen te delen. Het gaf hem rust en een gevoel van zingeving.’ 

Levensportretten

Na het overlijden van Marc, richt hij samen met zijn broer Michel stichting Komma op met als doel om videoportretten te maken van ongeneeslijk zieke mensen met jonge kinderen. 'Het is van onschatbare waarde om alles te kunnen zeggen wat je nog wil zeggen, zeker als je jonge kinderen hebt.'

Maar al snel blijkt de behoefte groter dan gedacht. ‘Elk jaar krijgen honderdduizend mensen te horen dat ze ongeneeslijk ziek zijn. Wij wilden er voor iedereen kunnen zijn.’ 

Daarom richt hij in 2023 samen met zijn goede vrienden Liam en Katherine Stichting Levensportret op, die hetzelfde doet maar dan voor alle ongeneeslijk zieke mensen.

'Het gaf hem rust en een gevoel van zingeving'

Mooie herinneringen 

De gesprekken vinden plaats bij mensen thuis, op de plek waar ze zich comfortabel voelen. Vaak is Brian zelf de gesprekspartner. ‘We filmen altijd in één keer,’ legt hij uit. ‘Wanneer we worden gebeld, bijvoorbeeld door een familielid of arts, schakelen we binnen 24 uur. Iedereen mag bij het gesprek aanwezig zijn: partners, broers, zussen. We hebben zelfs een keer een heel voetbalteam gehad.'

Zijn doel is om mensen in hun kracht te zetten en te focussen op de mooie herinneringen en fijne dingen. ‘Als mensen kinderen of kleinkinderen hebben, besteden we daar uitgebreid aandacht aan. Hoe was de geboorte? Wat zie je van jezelf terug in je zoon? Wat zijn de mooiste herinneringen samen?  

De gesprekken zijn vaak warm en liefdevol en gaan over de mooie momenten. ‘Er wordt vaker gelachen dan gehuild. Natuurlijk zijn er ook verdrietige verhalen, zoals wanneer kinderen overlijden of mensen zich eenzaam voelen. Dat raakt me. Maar juist die openheid maakt het portret zo waardevol.’ 

Troost

Deze verhalen zijn een bron van troost voor zowel de zieke als de nabestaanden. ‘Ik weet uit ervaring dat het niet zozeer een portret is dat je er heel vaak bij pakt, maar dat het fijn is dat het er is. Je kunt ernaar grijpen als je wil weten hoe iemands stem klonk, als je iemand wil horen lachen of de mimiek van die persoon wil zien.’ 

'In het eerste jaar hebben we 320 portretten gemaakt, dat is er bijna elke dag een. Elke keer als we een portret hadden gemaakt, zagen we hoe er een last van de schouders viel.' Inmiddels hebben ze al 600 portretten gemaakt samen met een team van vrijwilligers, van professionele cameramensen, documentairemakers, psychologen tot aan mensen uit de maatschappelijk medische hoek.

Impact op zijn eigen leven

Deze gesprekken hebben ook een diepe impact op het leven van Brian zelf.  ‘Het is bijzonder om dagelijks met mensen in gesprek te gaan die niet lang meer te leven hebben. Ze staan vaak helemaal open en delen hun hele verhaal en alle liefde die ze in zich hebben.’ 

Het maakt hem bewust van de eindigheid van het leven. ‘Na zo’n gesprek zie je dat kleine zorgen eigenlijk niets voorstellen. Het draait om de dingen die er écht toe doen.’ 

Door het overlijden van zijn broer en het werk dat Marc in zijn laatste levensfase deed, heeft Brian zijn roeping gevonden. 'Ik heb allerlei baantjes gehad, van verschillende start-ups tot taxichauffeur. Wat er nu uit voort is gerold is het meest bijzondere en dankbare werk dat ik me kan voorstellen. Ik ben trots dat zijn geest op deze manier voortleeft.’

Meer inspiratie?

Schrijf je dan in voor de KRO-NCRV inspiratienieuwsbrief

Kim-Lian van der Meij