Nederland door de ogen van schrijfster Sholeh Rezazadeh

'Bergen om me heen, dat magische landschap. Zo sterk, zo oud, zo stevig. Dat mis ik hier.' Toen de Iraanse Sholeh Rezazadeh (33) zeven jaar geleden voor de liefde naar Nederland verhuisde, wist ze niet wat ze zag; een vlak land zonder bergen, bestaat dat? In Zin in morgen laat Sholeh ons door haar ogen kijken, naar onze rivieren en naar de wolken. Die, als je goed kijkt, veel op bergen lijken.

Sholeh baarde vorig jaar opzien met haar debuutroman De hemel is altijd paars, een verhaal over een Iraanse vrouw die in Nederland vriendschap sluit met een boom. Het boek werd bekroond en Sholeh werd uitgeroepen tot literair talent 2022. Critici waren enthousiast over haar zintuigelijke, poëtische taalgebruik. Hoe is het mogelijk dat iemand die nog maar zo kort in Nederland woont de taal zo beheerst?

De boom die in haar boek een belangrijke rol speelt is de boom voor haar flat in de Bijlmer. Toen ze net in Nederland was en zich vaak eenzaam voelde, keek ze elke dag naar de boom die tegen haar leek te zeggen: 'Ik sta hier, ik ben hier, ik zal hier altijd staan.' Het bericht van de gemeente dat de boom mogelijk gekapt zou worden omdat hij om zou kunnen vallen, vormt de aanleiding voor 'De hemel is altijd Paars'. 'Het deed me echt pijn. Ik was ook heel boos. Het gaat toch niet alleen om ons mensen?'

In Iran brengen mensen veel meer tijd door in de natuur dan in Nederland, zegt Sholeh. En dan niet door allerlei wandelroutes te lopen, maar gewoon, buiten zijn. Er is zelfs een Nationale Natuurdag, (2 april), die je verplicht buiten in de natuur moet doorbrengen met vrienden en familie.

Op zoek naar een plek om in Nederland de Natuurdag te vieren ontdekte Sholeh op een steenworp afstand van haar huis de Gaasperplas. Groen, water, vogels, stilte, water. Is dit de stad? Verderop stroomt de Amstel, ook een favoriete plek van Sholeh. 'Als ik hiernaar kijk wil ik de rivier zo graag laten weten hoe mooi hij is en hoe belangrijk. De allerbelangrijkste plek in de stad eigenlijk. We zijn hier allemaal tijdelijk, maar de natuur blijft, de rivier blijft. Wij gaan voorbij, we zijn hier alleen maar te gast.'

Sholeh Rezazadeh kijkt met andere ogen naar Nederland. Wat zijn de dingen die haar het meest opvallen?

'Ik word verdrietig van bomen die wij mensen in een vorm dwingen, zodat ze een heg of afscheiding vormen. Alsof natuur 'nut' moet hebben. Alsof wij de natuur naar believen voor onze eigen doeleinden kunnen gebruiken.'

'In Nederland wordt alles gepland, er is weinig ruimte voor spontane afspraken. Behalve als de zon schijnt! Je weet hier nooit hoelang dat duurt dus dan wordt de planning makkelijk overboord gegooid: 'Kom, we gaan naar het terras!'

'Boothuisjes, daar snap ik niets van. Oh, noemen jullie dat woonboten? Stilstaande boten in een stromende rivier, hoe zou de Amstel dat vinden?'