'Het gaat niet alleen om de Bijlmer,' aldus Rob van Gijzel, destijds Tweede Kamerlid van de PvdA. Van Gijzel, in de media en Den Haag ook wel ‘Bijlmerboy’ werd genoemd, beet zich vast in het dossier van de Bijlmervliegramp en blikt terug op deze heftige periode en de nasleep hiervan in de KRO-NCRV documentaire Rampvlucht. 'Het gaat om de houding die de overheid heeft ten opzichte van mensen in dit soort situaties. En dat is klaarblijkelijk nog steeds aan de orde', concludeert Van Gijzel.
Naast Van Gijzel komen ook andere hoofdrolspelers van destijds aan het woord, zoals Rob Oudkerk (commissielid parlementaire enquête Vliegramp Bijlmermeer), Joost Oranje (destijds onderzoeksjournalist bij actualiteitenrubriek Nova), Vincent Dekker (oud Trouw-journalist die jarenlang onderzoek deed naar de ramp) en Henk Pruis (destijds hoofdonderzoeker Rijksluchtvaartdienst). Allen hebben nooit kunnen berusten in de gebrekkige waarheidsvinding van de overheid. De KRO-NCRV documentaire Rampvlucht is vanaf 29 september beschikbaar via streaming platform NPO Plus en op dinsdag 5 oktober te zien om 22.15 uur op NPO 2.
Op 4 oktober 1992 stort er een Boeing 747 van de Israëlische vliegtuigmaatschappij El Al neer op een flatgebouw in de Bijlmer. Zeker 43 mensen komen om. Dertig jaar na dato zijn er nog steeds veel mysteries rondom de Bijlmervliegtuigramp. In de KRO-NCRV documentaire Rampvlucht zijn er gesprekken met diverse hoofdrolspelers van destijds, zoals journalisten Joost Oranje en Vincent Dekker, PvdA-kamerlid Rob van Gijzel, politicus Rob Oudkerk, dominee Otto Ruff (Stichting NaBij, nabestaanden Bijlmerramp) en nabestaanden Bertha en Ramon Batista. Zij blikken terug op de controversiële afwikkeling van de vliegtuigramp die nog altijd vragen oproept. Ieder van hen strijdt op zijn of haar manier voor meer openheid over wat er mis ging en voor betere zorg voor de nabestaanden en slachtoffers, ook nu nog, dertig jaar na de vliegramp.
"Men heeft niet de waarheid willen weten, men heeft een boek willen sluiten."
Waarheidsvinders
Na een korte periode van nationale schok gaat Nederland weer over tot de orde van de dag. In de maanden en jaren na de ramp komen er steeds meer vragen. Zaten er echt alleen bloemen, parfum en computeronderdelen aan boord? Of werden er militaire goederen vervoerd? Waar is de cockpitvoicerecorder? Wie waren die mannen in witte pakken? En hebben de gezondheidsklachten van veel Bijlmer bewoners iets met de ramp te maken?
Uiteindelijk leidt de aanhoudendheid van een aantal journalisten, politici en bewoners tot een parlementaire enquête, zes jaar na de ramp. Veel vragen blijven ook daarin onbeantwoord. 'Men wilde rust in de tent, men wilde dat de bewoners van de Bijlmer het idee kregen: er is naar ons geluisterd', zegt Vincent Dekker. 'Men heeft niet de waarheid willen weten, men heeft een boek willen sluiten.' Wat de parlementaire enquête wel duidelijk maakte, is de nog altijd actuele kloof tussen burgers en overheid. 'Eigenlijk politiek op zijn lelijkst, wat daar gebeurde', aldus Joost Oranje.
Regisseur van de KRO-NCRV documentaire Els van Driel: 'En dat is nog altijd aan de orde. Het ‘dossier Bijlmerramp’ laat heel goed zien hoe het wantrouwen van de burger ten opzichte van de overheid ontstaat door gebrekkige waarheidsvinding en transparantie. De ontwikkelingen rondom de toeslagenaffaire en de gaswinning in Groningen popten tijdens het maken van deze documentaire steeds omhoog.' Els van Driel maakte eerder de internationaal bekroonde KRO-NCRV-documentaire Shadow Game.
Over Rampvlucht
De documentaire Rampvlucht is onderdeel van een crossmediaal project van KRO-NCRV rondom de vliegramp in de Bijlmer, op 4 oktober dertig jaar geleden. Naast de documentaire is er ook een podcast, online 3D-reconstructie en dramaserie.
De documentaire Rampvlucht is op woensdag 5 oktober om 22.15 uur te zien bij KRO-NCRV op NPO 2, vanaf donderdag 29 september is deze al te streamen via NPO Plus en vanaf zondag 2 oktober via NPO Start.
Rampvlucht
In KRO-NCRV's Rampvlucht werpen een dramaserie, documentaire, podcast en digitale reconstructie een nieuwe blik op de controversiële Bijlmerramp.
