Teade Walma is met veel passie een taalmaatje voor vluchtelingen en asielzoekers. Hij helpt hen bij het leren van de Nederlandse taal. ‘Maar het werk beslaat veel meer dan alleen taal,’ zegt Teade. ‘Iedere les is totaal anders. En juist daarom is het belangrijk om goed naar wensen van de ander te luisteren. Zo ben ik ooit in contact gekomen met een man uit West-Afrika. Toen het onzeker was of hij in Nederland mocht blijven, wilde hij heel graag leren om pannenkoeken te bakken. Dan zou hij in zijn eigen land pannenkoeken gaan bakken, als hij in Nederland niet langer welkom zou zijn.'

Leren van elkaar

‘Ik doe iets voor een ander, maar ik krijg er ook veel voor terug. Respect en gelijkwaardigheid zijn belangrijke kernwoorden voor een taalvrijwilliger. Het brengt me allereerst veel plezier, we lachen vaak. Soms is het ook leuk om even tijd vrij te maken, zodat ik een ritueel uit hun cultuur kan meemaken. Er is bijvoorbeeld wel eens heerlijke koffie voor mij gezet op een traditioneel Eritrese manier. Ik probeer het hele gezin te leren kennen: we spreken dan even met elkaar en ik vraag hoe het bij iedereen op school gaat.’

‘Mijn leerlingen leren van mij, maar ik leer ook zeker van hen. Dankzij de asielzoekers die ik heb mogen ontmoeten, ben ik het traditionele gezinsleven meer gaan waarderen. Ik kom bij grote gezinnen waarin ik veel liefde en warmte voel, een heel sterk ‘wij’-gevoel. Daarnaast hebben deze mensen een hele positieve, energieke mentaliteit. Ondanks alles wat zij hebben meegemaakt en gezien, zijn zij er volledig op gebrand om het beste uit dit leven te halen waarin zij zomaar terecht gekomen zijn. Ik had nooit verwacht deze positiviteit en ambitie hier te vinden.’

‘Wat sommige vluchtelingen meemaken, kunnen wij ons niet voorstellen. Iedere individuele leerling gaat door een persoonlijke crisis. Maar ze zetten door en groeien over hun problemen heen. Die weerbaarheid verdient diep respect. Als je bijvoorbeeld in je eigen land apotheker bent geweest, dan moet je hier weer helemaal opnieuw beginnen. Met een beetje geluk kan je instromen als assistent van de apotheker die je vroeger zelf was. Als je daar dan volledig voor gaat, dan vind ik dat onwijs knap.’

Confronterende spiegel

‘Wanneer je iemand anders over jouw cultuur leert, dan kan dat soms best confronterend zijn. Een goed voorbeeld is van twee Syrische meiden die ik heb leren kennen. Ze gingen geneeskunde studeren en kwamen in aanraking met het Nederlandse studentenleven van veel alcohol drinken en afwezigheid in de collegebanken. Daar schokken ze van. En als ik hun verhaal dan hoor, denk ik: ja, dat is ook wel raar aan onze cultuur.’

Geloof, hoop en liefde

‘Tijdens mijn taallessen kom ik mensen met allerlei verschillende religies tegen. Ik ben zelf protestants. Die overeenkomst zorgt direct voor de eerste klik. Want hoe interessant is het om tradities en rituelen met elkaar te delen. Zo werd ik een keer verrast door een traditionele viering van het Mariafeest uit Eritrea, toen ik taalles ging geven. De hele woonkamer zat vol met andere gasten. Ik voelde direct: hier vindt iets bijzonders plaats.’

‘Soms kan een verschil in geloof ook lastig zijn. Zo merk ik bij een aantal islamitische leerlingen dat ze erg graag willen dat ik ook moslim word. Misschien omdat ze hopen dat ik ook in het paradijs mag komen, dat zou kunnen. Maar tot een discussie komt het niet. We hebben altijd respect voor elkaar.’

‘Dit vrijwilligerswerk is een mooie invulling van mijn geloof. Want sommige mensen willen in deze samenleving integreren en daar is een rijkende hand voor nodig. Het is mooi om die steun in de rug te kunnen zijn. Het is belangrijk om deze mensen écht te leren kennen. We ontmoeten ze te weinig en daardoor waarderen we ze ook te weinig. Als je deze mensen in de ogen kijkt, dan verandert je oordeel. Misschien wel de belangrijkste levensles die je van dit werk leert, is: verbreed je horizon, kijk voorbij je eigen grenzen. Ontmoet de ander, die anders is dan jij en jou soms confronteert met jezelf. Zo zal de wereld zich steeds verder voor je openen.’