De piepkleine etiketten lezen in de supermarkt kan soms verrassend veel opleveren. Helemaal bij aardappels. Supers zetten groots de kunstjes op de verpakking: van bakken tot prakken, poffen tot koken. Maar wat voor aardappels zijn dat dan? De Keuringsdienst doet grondig onderzoek.
Jazzy als standaardpieper
Supermarkten bestempelen hun zakken piepers tegenwoordig als vastkokend, kruimig of zeer kruimig. Deze termen werden vroeger minder gebruikt, omdat aardappels bij hun oorspronkelijke naam genoemd werden. Bijvoorbeeld Dorés, Nicola’s en Frieslanders. Van deze aardappels wist men: die is kruimig, die is vastkokend en die is ideaal voor puree.
Maar hoewel het nu lijkt alsof er meer aardappelsoorten dan ooit tevoren zijn, is het tegenovergestelde waar. De piepers in verschillende zakken lijken verdacht veel op elkaar. En dat klopt. Het blijkt vaak om precies hetzelfde aardappelras te gaan: de Jazzy. Op de zakken pronken dus vele gebruiken, maar in de zakken weinig pieperdiversiteit.
4 tips hoe je een etiket leest
1. Begin met het bekijken van de lijst met ingrediënten
De ingrediënten die eerst genoemd worden, zitten het meest in het product. Als ze aan het eind staan, zit er minder van in.
2. Raadpleeg de tabel met voedingswaarden.
Hieruit kun je de hoeveelheid kilocalorieën, eiwitten, (verzadigde) vetten, koolhydraten, suikers en zout die een product bevat per 100 gram of 100 ml bepalen.
3. Maak een vergelijking tussen producten in hetzelfde rek.
Hetzelfde product kan qua voedingswaarde sterk verschillen tussen merken. Vergelijk bijvoorbeeld de hoeveelheid suiker per 100 ml woksaus tussen merk A en merk B.
4. Laat je niet in de luren leggen door marketingtermen
Op verpakking staan vaak termen als 'suikervrij', 'laag in vet' en 'rijk aan vezels', maar bekijk eerst het etiket. Wees alert op andere benamingen voor suiker zoals sacharose, lactose, maltose, glucose en fructose.
Meer aardappels, meer winst
Dus gaat het de supermarkten wel echt om het gemak van de consument, of is er een andere reden? Het antwoord is simpel: marketing. Door dezelfde soorten aardappelen te verkopen voor verschillende doeleinden – en dus eigenlijk als verschillende aardappelen – kan er meer winst gemaakt worden.
Je betaalt namelijk meer voor de ene zak dan voor de andere zak, terwijl dezelfde hoeveelheid van dezelfde aardappels erin zit. Kijk maar naar de Jazzy, die in verschillende gedaantes in de schappen staat. Bijvoorbeeld als snelkookaardappel of als culinaire variant. Met verschillende verpakkingen én prijzen. Soms verschilt het tot wel 43 cent per kilo.
De aardappel in de supermarkt
Van bakken tot prakken, poffen tot koken. Supermarkten gebruiken veel benamingen op de verpakking van aardappelen. Maar om welke aardappelsoort gaat het nou precies? Je ziet in het de KVW-uitzending.
Efficiëntie in de keten
Aardappelontwikkelaar Guus Heselmans begrijpt wel waarom aardappelverpakkers kiezen voor zijn Jazzy. ‘Je zou denken dat een aardappel een aardappel is. Toch is dat niet zo. Er gaat een heel proces aan vooraf: het telen, vervoeren en verpakken. En daar kunnen dingen gebeuren die niet goed zijn voor de aardappel, zoals dat ze snel bederven of beurs worden. Daarom blijven we telkens aardappelrassen doorontwikkelen. Het gaat allemaal om efficiëntie: weinig verliezen in de keten.’
Michiel Meijering, manager bij een aardappelverpakker, vindt dat hij klanten helpt door de verpakking te bestempelen als vastkokend of kruimig. In zijn bedrijf wassen, sorteren en verpakken ze aardappelen. Dat gaat gemiddeld om 70.000 kg per dag, per jaar zo’n 25 miljoen kilo.
Meijering: ‘De kennis van aardappelen loopt steeds verder terug. Eerst stond op de verpakking het ras en daarna is het veranderd naar gebruik: ‘vastkokend’ of ‘kruimig’. Aan ons is het om zoveel mogelijk kennis te vergaren. Wij helpen de klant de juiste keuzes te maken.’ Dat de prijs van een zak aardappelen soms flink verschilt, heeft volgens Meijering ook te maken met de kosten van de verpakking.
De kleine lettertjes
Het is dus gewoon mogelijk om aardappelen te bereiden zonder naar het label op de verpakking te kijken. Aardappelen zijn namelijk gewoon aardappelen – zo simpel is het! Aardappelen om te stampen kunnen prima voor andere doeleinden gebruikt worden. Andersom is hetzelfde natuurlijk mogelijk.
Wil je zeker zijn dat je niet te veel betaalt voor dezelfde pieper? Bekijk dan de achterkant van je zak aardappelen. Hier staat, in kleine lettertjes, de soort aardappel vermeld.
Wil jij meer weten over de herkomst van je voeding?
Schrijf je in voor de Eerlijker eten nieuwsbrief! Al duizenden mensen gingen je voor.
