Demonstraties, rellen en plunderingen: sinds de invoering van de avondklok is het onrustig in Nederland. "Er zit een hoge mate van onvoorspelbaarheid aan", zegt de voorzitter van de Nederlandse Politiebond, Jan Struijs.

Jan Struijs

"Het is zwaar voor de politiemensen, het is zwaar voor de burgers, het is zwaar voor de mensen die thuiszitten, het is zwaar voor mensen van wie de partner bij de politie werkt", zegt Jan Struijs aan tafel bij Margriet.

‘’De aangekondigde onrust neemt weer toe maar er zit een hoge mate van onvoorspelbaarheid aan‘’, zegt voorzitter van de Nederlandse Politiebond @JanStruijs. #ditisM #avondklokrellen #coronaprotest pic.twitter.com/TRGGOIOrRg

— Margriet van der Linden (@dit_is_M) January 25, 2021

Woede en frustratie

"Het is niet alleen een uiting tegen de coronamaatregelen, maar er komt ook een andere woede en frustratie tegen de overheid los. Die mensen sluiten zich aan", aldus Struijs. Het is van belang om er op tijd bij te zijn, om tijdig te erkennen dat er wat aan de hand is en dat we het daar samen over moeten hebben, benadrukt hij. "Met burgemeesters, burgers, het parlement. Een hele belangrijke rol heeft de nummer een, in ons geval Mark Rutte."

Je moet daarin wel differentiëren

Jan Struijs ziet een belangrijke taak voor de politiek. "Ruzies die politici maken, vertalen zich naar de straat. Het is nu belangrijk om saamhorig te zijn. 'Ik ga mijn burgers beschermen, medestanders beschermen', enzovoort. Dat is echt cruciaal", zegt Struijs. "De uitspraak van Rutte over crimineel gedrag…" Daar moet een groter verhaal bij worden verteld, vindt Struijs.

"Het is niet iedereen die crimineel gedrag vertoont. De demonstranten zijn echt te onderscheiden." Hij noemt de demonstranten tegen de coronamaatregelen, de relschoppers die zich gaan mengen (waar echte criminelen tussen zitten), en de sensatiezoekers. "De groep mensen die thuis zit en denkt; 'Hé, een relletje, ik ga aansluiten!' Je moet daarin wel differentiëren."

''Woorden doen ertoe. Ik hoorde een burgemeester zeggen uit emotie: het is een burgeroorlog'', zegt @JanStruijs. ''Nee, het is nog geen burgeroorlog, want voordat je het weet gaan mensen zeggen: oh het is een burgeroorlog, dan ga ik ook maar los.'' #ditisM #avondklokrellen pic.twitter.com/ND1deEgI78

— Margriet van der Linden (@dit_is_M) January 25, 2021

"Woorden doen ertoe. Ik hoorde ook een burgemeester in zijn emotie zeggen - en ik snap die emotie - dat het wel een burgeroorlog lijkt. Nee, het is nog geen burgeroorlog. Want voordat je het weet zullen mensen zeggen; 'het is burgeroorlog, dan ga ik ook los!' Nog belangrijker, dat geldt voor de burgemeester, de minister president… Weeg je woorden af, zeg wat je echt vindt, want het is crimineel gedrag, maar bedenk wel dat woorden er toe doen en mensen daar ook legitimiteit aan ten grondslag leggen." De grote boodschap die Jan Struijs wil meegeven; "Luister naar de politiemensen. Dat zijn de thermometers van de maatschappij momenteel."

Persvrijheid

Ook journalisten werden doelwit tijdens de rellen. "Wij staan daar namens ons publiek", zegt hoofdredacteur van het AD Hans Nijenhuis. "Namens een massaal publiek dat wil weten; 'Wat gebeurt daar nu eigenlijk?"' Er heerst een gevaar als de pers hun werk niet meer kan uitoefenen, legt Nijenhuis uit. "Als wij niet meer weten wat daar gebeurt, dan horen we meneer Jorritsma, de burgemeester van Eindhoven zeggen dat er een burgeroorlog is, zonder dat we de beelden hebben gezien. Dan kunnen we niet oordelen en voor je het weet ga je denken dat er een burgeroorlog is."

‘’Er is een groep Nederlanders die het niet eens is met coronamaatregelen maar die identificeert zich totáál niet met deze mensen’’, zegt @HansNijenhuis. #ditisM #avondklokrellen pic.twitter.com/MCcQHP9TMr

— Margriet van der Linden (@dit_is_M) January 25, 2021

Waakzaam zijn

Volgens Nijenhuis moeten we voorzichtig zijn met de term, 'deze mensen'. "Voor je het weet scheren we mensen - omdat ze even hetzelfde gedrag vertonen - over een kam. Nog erger zou zijn als je deze mensen identificeert met degenen die tegen de coronamaatregelen zijn. Dit zijn relschoppers. We moeten het woord ‘demonstranten’ niet teveel gebruiken." 

Er is in Nederland een grote groep die het grosso modo eens is met de coronamaatregelen. Dan is er een flinke groep die reële vragen heeft bij de manier waarop het nu gaat, maar zich normaal gedraagt. Daarnaast is er een heel klein groepje dat stenen gooit naar een ziekenhuis en winkels gaat leegplunderen. Over die mensen hebben we het nu, maar laten we niet de vergissing maken dat dat de stem is van de ontevreden Nederlander, want dat is het niet."

Bekijk hieronder de gesprekken terug: