Weinig te leren

Over veel van de verse dierlijke producten voor de consumptie is tegenwoordig veel informatie bekend. Het is vrij makkelijk te achterhalen waar de kip achter je eieren vandaan komt of de koe achter je stukje vlees de buitenlucht wel eens heeft gezien. Op vlees en zuivel moet vermeld staan waar het dier leeft en aan welke kwaliteit zijn of haar leven voldoet. Maar bij leer is dat niet het geval, ondanks dat het een dierlijk product is.

Een flinke bonus

Leer wordt gezien als bijproduct van een dier en maakt het daarom lastig traceerbaar. Vaak kun je vinden waar het leerproduct gemaakt is, maar niet waar de huid vandaan komt. Het is gissen waar het dier - waarvan je de huid draagt - vandaan komt, waar het geslacht is en waar de huiden verwerkt zijn. Maar ook is niet altijd duidelijk van welk dier je nou eigenlijk de huid draagt. Leer komt niet alleen van koeien: voor de meeste dieren is het mogelijk om als leren jack te eindigen. Er wordt ook leer verkregen uit varkens, paarden, geiten en schapen. Zelfs olifanten en slangen worden geslacht voor hun leer. In het laatste geval niet als bijzaak, maar als hoofdverdienste. 

Het looiproces

Dode dieren verrotten, en leer is dood dier, maar het blijft decennialang goed. Dit is mogelijk dankzij looien, een essentieel proces voor lederwaren. Looien, in het kort, is het onoplosbaar maken van eiwitten in de dierenhuid. Deze stoffen komen in plantaardig materiaal voor. Ze zorgen ervoor dat het de bederfelijke huid wordt getransformeerd tot levendig materiaal: leer. Na dit proces is het leer in allerlei kleuren en maten te vinden. Van 'standaard' bruin tot rood, groen en blauw. Soms in uitgesneden vormen, soms in de vorm van het dier.

Waar komt leer vandaan?

Eigenlijk kan het overal vandaan komen. Volgens de Europese wetgeving hoeft namelijk niet vermeld te worden waar leer vandaan komt. Merken die het al vermelden, vermelden vaak de plek waar het product is gemaakt, terwijl de oorsprong ligt bij waar het dier geslacht is. Een Spaans varken dat in Japan wordt geslacht, is dus eigenlijk Japans. Daarom kan ook bijvoorbeeld Italiaans leer lang niet zo Italiaans zijn als het klinkt.

Het grootste deel van de leerproductie vindt overigens in dezelfde hoek plaats: China, India, Rusland en Korea produceren, samen met Brazilië en Italië, het meeste leer.

Mysterieus

Voor wie wil weten waar zijn leren jack vandaan komt, is het lastig te achterhalen waar de oorsprong van het leer ligt en hoe de kwaliteit van leven voor het dier was. Sterker nog: de leerindustrie is daar nogal geheimzinnig over, maar dat laat de Europese- en Nederlandse wetgeving toe. Als iets niet vermeld hoeft te worden, zal het waarschijnlijk ook niet gebeuren. Het ene dier eindigt als jas, het andere dier eindigt als tas – maar hoe precies blijft soms best mysterieus.