De geschiedenis

Al zo lang we ons kunnen herinneren, werken mensen samen met paarden. Uit een groot archeologisch onderzoek bleek in 2023 dat we vermoedelijk al zo'n vijfduizend jaar geleden op het paard zaten. Uit botonderzoek van de overblijfselen van de Oost-Europese Jamnacultuur konden archeologen afleiden dat deze nomaden paarden bereden zonder zadel of stijgbeugels. Door hun benen tegen de flanken van de dieren te klemmen, voorkwamen ze dat ze vielen en hielden ze toch de handen vrij om te vechten of vee te hoeden. 

Natuurlijk paardrijden

Inmiddels rijden we met zadels, bitten, zwepen en teugels, maar bij natural horsemanship ga je eigenlijk weer een klein beetje terug naar die oeroude vorm van paardrijden. Roos Knip rijdt paard volgens deze methode en geeft ook trainingen. Roos: ‘Bij natural horsemanship rij je paard vanuit verbinding en respect. Je rijdt met zo min mogelijk hulpmiddelen. Want hoe meer ballast je hebt, hoe meer ruis er ontstaat tussen jou en het paard.’

Therapeutisch 

Roos: ‘Als je gaat paardrijden leer je normaalgesproken dat de ruiter de baas is. Maar zo werkt het niet bij natural horsemanship. Ik ben niet hun baas, het paard en ik werken samen. Ik vergelijk het ook wel met een menselijke relatie: je mag wel tegen elkaar zeggen wat je wil, maar altijd met respect voor elkaar. In die zin is het ook therapeutisch. Je leert niet alleen beter met paarden communiceren, maar ook met mensen.’

Volle overtuiging

‘Het begint al bij het opstappen. Daarvoor wil je toestemming hebben van het paard. Je gaat bijvoorbeeld op een kruk staan en vraagt of het paard naar je toekomt zodat je erop kunt gaan zitten. En je rijdt zonder bit. Dat is moeilijk in het begin, want we zijn gewend de baas te zijn. Als het paard dan niet luistert, is je eerste gedachte dat je het niet goed doet. Die twijfel voelt het paard. Bij natural horsemanship is het belangrijk dat je alles met volle overtuiging doet. Je moet het paard dus echt proberen te begrijpen, je wil zelf ook begrepen worden, toch?'

Moeilijke jeugd

Roos is van jongs af aan al gefascineerd door paarden. Als meisje kreeg ze een pony van haar vader. Een eigen paard was haar grote droom en het hielp haar tijdens haar soms zware jeugd. Ze werd veel gepest en haar moeder had psychische problemen: ‘Mijn moeder was bijzonder in de negatieve zin. Ze loog alles bij elkaar. Maar daardoor heb ik wel geleerd om eerlijk te zijn. De paarden hebben me daar ook bij geholpen. Omdat ze altijd bereid zijn om met je samen te werken, omdat ze naar je luisteren en omdat ze heel veel teruggeven.’

Hier en nu

Tijdens het rijden is Roos altijd in het hier en nu met het paard: ‘Ik denk niet aan wat ik ga doen of nog moet doen. Als je alles onder controle wil houden creëer je spanning in je lijf, maar als je erop kan vertrouwen dat het goedkomt, geeft dat een gevoel van vrijheid en rust. In de kern is wat ik doe geen therapie, maar er komen wel regelmatig dingen naar boven tijdens het samenwerken met de paarden. Je gaat leren hoe belangrijk het is om je goed te voelen. Want de paarden merken het als je je niet goed voelt.’

Bitloos rijden

In Zin in morgen gaat Kim-Lian van der Meij ook bitloos rijden. Roos: ‘Een bit is echt geen pretje voor een paard. Het is een dwangmiddel, dat moet je niet willen. Bij bitloos rijden heb je nog wel een hoofdstel, maar er is veel meer gelijkwaardigheid.’ Kim-Lian ervaart dat ook: ‘Ik merk dat ik een stukje controle kwijtraak. Daar heb ik veel behoefte aan in het leven, ik heb graag de touwtjes in handen. Maar nu komt het heel erg aan op de gelijkwaardigheid tussen mij en het paard.’ Benieuwd naar het hele verhaal? Bekijk de aflevering van Zin in morgen over natuurlijk paardrijden op NPO Start.