In het Utrechtse Werkhoven vind je boer Aleid Blitterswijk. Met de melk van zijn koeien wordt hooikaas gemaakt: een gezonde, smeuïge graskaas. De kaas komt tot stand dankzij Aleids vernieuwende en duurzame manier van voeren. In BinnensteBuiten laat hij zijn boerderij zien. Wij spraken Aleid na de uitzending over zijn drijfveer, de toekomst van boeren en wat zijn hooikaas nou precies zo lekker maakt.
Ha Aleid. Wat is hooikaas?
‘Het is een product dat bijna voor 100% uit melk bestaat. Hooikaas komt van melkkoeien die alleen maar gras groen gevoerd krijgen. Dit is vers gras, niet gefermenteerd, want we bewaren het gras niet zuurstofdicht. Alleen het water halen we uit het gras.
Hierdoor behoudt het gras zijn groene kleur. Ook blijven de omega-3-vetzuren en probiotica’s in het gras allemaal intact. Daarin zit ‘m de kracht van hooimelk.
Onze hooikaas wordt gemaakt door echte vakmannen. Er wordt veel onderzoek gedaan naar hooikaas, waaruit blijkt dat het gezond is. Je proeft dat het smedig (smeuïg, red) is, en dat de aroma’s langer in je mond achterblijven. Hoe oud de kaas ook is, het zal nooit scheuren. Dat komt door het hoge gehalte aan omega-3-vetzuren.’
'Hooimelk is goed voor de gezondheid, heeft een romige smaak, en is dier- en klimaatvriendelijk'
Hoe ben je erachter gekomen dat hooikaas zo’n lekker product is?
‘Ik heb dit niet zelf bedacht, hooikaas is een trend die overal gaande is. Het is in Oostenrijk en Zwitserland zo groot dat er al 8000 bedrijven mee bezig zijn. Nederland is er nog niet zo mee bezig. Zonde, want het is lekkerder en voller van smaak.’
Jouw koeien eten alleen maar gras. Maar koeien zijn toch sowieso graseters?
‘Ja, koeien zijn ervoor gemaakt en ze eten het graag. Maar van het meeste gras kan een koe niet genoeg melk geven. Dus wordt het dieet aangevuld met restproducten uit de voedingsindustrie, zoals sojaschillen en droge bietenpulp. Dit doet de melkproductie van een koe weer stijgen. Met meer en hoogwaardiger gras heb je minder koeien nodig om de melkproductie in stand te houden. Dat maakt het boeren op deze manier financieel gezien ook wat aantrekkelijker.’
‘Met meer en hoogwaardiger gras heb je minder koeien nodig'
Wat vind jij zo mooi aan jouw werk?
‘Vooral de vrijheid. Maar ook om door te hebben wat je verantwoordelijkheid is aan het begin van de voedselketen. Ik vind het mooi om op een goede manier met onze productiemiddelen om te gaan. Met de grond, de voedingsstoffen, de dieren: het hele ecosysteem. Het is een hele maatschappelijke verantwoordelijkheid. En er moet ook voor iedereen genoeg gezond en betaalbaar eten en drinken blijven.
Als boer heb ik naar ontwikkelingen in het buitenland gekeken en dit op het Nederlandse klimaat toegepast. Er zitten heel veel factoren aan de hooimelk die we produceren: het is puur, goed voor de gezondheid, heeft een romige smaak, en is dier- en klimaatvriendelijk. Dat de rest van de hele keten mee wil werken zodat het product bij de consument terechtkomt, dat vind ik heel bijzonder en mooi.’
‘We moeten de bodem van onze voorouders gezond doorgeven aan de volgende generatie’
Wat is verantwoorde landbouw in jouw ogen?
‘Verantwoorde landbouw is dat je de grond, de zon, de bodem en de energie maximaal efficiënt benut, zodat er genoeg voedsel is. De bodem is een soort accu, daarop groeien planten met behulp van de zon. De grond en de zon moeten we maximaal benutten voor productie.
Maar het is ook belangrijk dat we de bodem van onze voorouders gezond doorgeven aan de volgende generatie. Bossen, sloten en andere soorten natuur horen hierbij en hoeven hier niet onder te lijden. Maar de extra regels en wetten die hiervoor nodig zijn, mogen niet ten koste gaan van de voedselproductie. Dat is de uitdaging!’
‘Betere kwaliteit voedsel zit in de natuur zelf’
Welke missie heb jij in jouw werk?
‘Om in de landbouw innovaties door te voeren, maar dat er dan wel een beter verdienmodel komt. Betere kwaliteit voedsel zit in de natuur zelf. Maar de integrale gedachte mist soms.
Kijk naar biologisch boeren: het is een systeem dat door de overheid gestart is. Er zitten naar mijn mening regels aan verbonden die nog niet echt bewezen beter zijn voor het milieu of bewezen een betere kwaliteit voedsel geven. De integrale gedachte is je product bijvoorbeeld op een andere manier bewaren, zoals we bij ons gras doen. Het heeft dan meerwaarde in het eindproduct. Je hoopt dat het dan ook een plus geeft op de financiën. Het systeem waar ik nu mee werk, past goed in elkaar. Met minder koeien heb je dan misschien wel een verdienmodel. ’
Dan de laatste vraag, Aleid. Hoe eet jij zelf het liefst de hooikaas?
‘Ik vind hooikaas echt een perfecte broodkaas! Gewoon een plak kaas op brood met boter, die smaaksensatie vind ik heerlijk. De zachte kaas zorgt ervoor dat die smaaksensatie lang in je mond blijft.’
In het boerenleven gerold
Aleid Blitterswijk is op de boerderij van zijn ouders opgegroeid. Na de middelbare school ging hij naar de hoge landbouwschool, waarna hij een plan van aanpak maakte voor de boerderij. Ze hebben een gemengd bedrijf: naast koeien zitten ze ook in de aardappelbusiness.
Bekijk het fragment van Aleid Blitterswijk in BinnensteBuiten
Chef-kok Leon neemt een kijkje op de boerderij van Aleid in Werkhoven. De koeien op zijn boerderij eten alleen maar vers gras en vers hooi. Van de melk van deze koeien wordt weer hooikaas gemaakt, door kaasmaker Cees Verburg.
Meer weten over eten? Aan jou de keus!
Schrijf je in voor de nieuwsbrief Eerlijker eten.
