Thee: je kunt losse bladeren kopen, maar verreweg de meeste mensen kiezen voor theezakjes. De keuze hierin is reuze: vierkant of rechthoekig, met of zonder touwtje, papier of plastic. Maar over die plastic zakjes hoorde de Keuringsdienst een bijzonder verhaal. Bij gebruik van deze plastic theezakjes zouden allerlei microplastics vrijkomen. Wat is hiervan waar?
Wanneer is het theezakje uitgevonden?
Zoals veel uitvindingen ontstond ook het eerste theezakje bij toeval. In 1904 besloot de Amerikaanse theehandelaar Thomas Sullivan zijn thee in kleine zijden zakjes naar klanten te sturen om te besparen op tinnen verpakkingen.
De bedoeling was dat de klant de thee uit het zakje haalde, maar tot Sullivans verbazing dompelden ze de thee met zakje en al in heet water, wat een handige en snelle manier van thee zetten bleek te zijn. De rest is geschiedenis.
Waar zijn theezakjes van gemaakt?
Het papieren theezakje zoals we die nu kennen werd veertig jaar later op de markt gebracht. Ondanks dat papieren theezakjes de ideale oplossing lijken, hebben ze ook nadelen. Sommige theedrinkers beweren dat het papier de smaak van hun thee aantast.
Theefabrikanten kwamen daarom met een alternatief: zakjes gemaakt van nylon of PET-plastic, die geen smaak in je thee achterlaten. Over het algemeen zijn deze theezakjes piramidevormig.
Hierdoor zouden de theebladeren meer ruimte hebben om te bewegen en hun smaak af te geven. Handig? Zeker. Maar helaas zit er aan dit verhaal ook een bittere nasmaak.
Theezakjes met plastic
Uit onderzoek van de Canadese universiteit McGill blijkt namelijk dat er grote hoeveelheden microplastics en nanoplastics vrijkomen zodra het theezakje in aanraking komt met heet water.
McGill testte vier theezakjes van verschillende grote theemerken. Het hete water bleek gemiddeld 11,6 miljard microplastic-deeltjes en 3,1 miljard nanoplastic-deeltjes te bevatten.
‘De hoeveelheden nylon- en polyethyleendeeltjes die vrijkomen zijn vele malen hoger dan de hoeveelheid plastic die gerapporteerd is in andere voedingsmiddelen,’ aldus de onderzoekers.
Wat zijn microplastics?
Microplastics zijn kleine plasticdeeltjes van minder dan een halve centimer. Ze zijn vaak zo klein dat ze niet zichtbaar zijn voor het blote oog. Microplastics kunnen bewust toegevoegd worden aan producten als cosmetica, maar ze kunnen ook ontstaan door de afbraak van grotere plasticdeeltjes of producten.
Deze minuscule plasticdeeltjes zijn aangetroffen in water, bodem en voedsel, maar ook in het menselijk lichaam.
Nanoplastics zijn nog kleinere deeltjes, meestal kleiner dan 100 nanometer, die vaak voortkomen uit de afbraak van microplastics.
Gevolgen van microplastics
Hoewel de impact van micro- en nanoplastics op onze gezondheid nog niet volledig bekend is, zijn grote hoeveelheden microplastics niet gewenst. Toch ontkomen we er haast niet aan.
Hoogleraar Dick Vethaak zegt: ‘Er zitten microplastics in drinkwater, het voedsel dat we eten, maar zelfs in de lucht die we inademen.’
Maar hoe zorgwekkend zijn al die plasticdeeltjes? ‘Er moet nog een hoop worden onderzocht, maar die theezakjes gemaakt van nylon of PET-plastic zijn in ieder geval geen goed idee,’ aldus Vethaak.
Misschien heeft het geen directe gevolgen voor onze gezondheid, maar het brengt hoe dan ook schade toe aan het milieu.
Keuringsdienst van waarde: Microplastic
De Keuringsdienst doet onderzoek naar microplastics en laat wat vissen onderzoeken. Wat blijkt? De plastics in cosmetica die wij op onze huid smeren, eindigen onder de huid van de vissen die wij eten.
Wetgeving
Maar hoe kan het dat deze theezakjes dan toch in de winkel liggen, als er inmiddels duidelijk is dat er zoveel microplastic vrijkomt bij het zetten van een kopje thee?
De belangenvereniging voor Nederlandse thee- en koffiebedrijven zegt: ‘voor elk product gelden specifieke testcondities die zijn gedefinieerd in Europese wetgeving’.
Zolang alle toegepaste materialen voldoen aan de Europese en nationale wet- en regelgeving, kunnen deze theezakjes gewoon in de schappen blijven liggen. Verschillende theeproducenten zeggen de studies over microplastics wel degelijk serieus te nemen.
Theezakjes zonder plastic?
Er zijn dan ook steeds meer theemerken die gedag zeggen tegen de plastic theezakjes. Maar wie aan microplastics denkt te ontkomen bij het gebruik van papieren theezakjes komt bedrogen uit.
Veel papieren theezakjes van papier en plastic – dan wel biologisch afbreekbaar – om de papiervezels te sealen, waardoor de zakjes steviger zijn en minder snel scheuren.
Daarnaast worden veel papieren theezakjes bij elkaar gehouden door kleine hoeveelheden lijm of versterkt met synthetische bindmiddelen. Sommige merken gebruiken tegenwoordig hitteverzegeling of nietjes, maar dit is niet de standaard. Veel papieren theezakjes zijn dus niet geheel vrij van plastic.
Handige oplossing of bittere nasmaak?
De vorm en het materiaal van de piramidevormige plastic theezakjes komt de smaak van thee ten goede. De microplastics die vrijkomen, zullen voor sommige consumenten daarentegen voor een bittere nasmaak zorgen.
Meer van Keuringsdienst van waarde weten?
Schrijf in je voor de nieuwsbrief Groener eten & leven. Al duizenden mensen gingen je voor!
