Huisarts Mirjam is slechts 39 als ze de diagnose longkanker krijgt. Er volgt een periode waarin er onder andere een operatie wordt uitgevoerd en waarin ze chemotherapie ondergaat. Uiteindelijk volgt er een onderzoek waar geen kanker meer wordt gevonden. Maar als ze een paar weken later begint te hoesten, blijkt de ziekte terug. In deze spannende periode voert ze een euthanasie uit bij een van haar patiënten. ‘Ik zag mezelf al liggen.’

Mirjam Willemsen (inmiddels 48) is deze week te zien in de documentaire ‘Dying to live’. We spreken haar thuis in Maastricht. Dochter Veere (12) zit gezellig naast haar op de bank. Ze zijn net terug van een vakantie in Thailand en het interview doet ze even tussen de bedrijven door: ‘Ik moet mijn dochter zo naar zwemles brengen en daarvoor moet ze nog eten.’

Mirjam oogt fit en levendig. En ze is enorm nuchter: ‘Ik ben ongeneeslijk ziek en heb geen idee hoe lang ik nog heb. Ik ga mij er ook niet druk om maken want dat geeft alleen maar stress en spanning. Ik leef met de dag en van onderzoek naar onderzoek. Ik weet niet hoe het loopt, voor hetzelfde geld kom ik onder een auto.’

Slecht nieuws

Het is inmiddels vier jaar geleden dat Mirjam te horen kreeg dat ze niet meer beter wordt, maar het gaat naar omstandigheden goed met haar. De ziekte is stabiel. ‘In 2014 kreeg ik voor het eerst de diagnose longkanker. 4,5 jaar later werd bij een onderzoek geen kanker meer gezien’, vertelt Mirjam.

De goede uitslag bleek van korte duur: ‘Vier weken later begon ik wat te hoesten en werd er opnieuw een longfoto gemaakt. Die bleek niet helemaal normaal, maar het was nog niet duidelijk of de ziekte terug was. Om een beter beeld te krijgen werd een week later een CT-scan gemaakt. Die was niet goed: de kanker was terug.’

Twijfelachtige uitslag en euthanasie vlak na elkaar 

Eén dag na die afwijkende longfoto staat een euthanasie gepland van één van haar patiënten. Mirjam: ‘Dat was heel lastig. Ik leefde samen met hem naar de euthanasie toe en alles was al gepland. Ik had hem beloofd dit te doen.’ Afzeggen was voor haar dan ook geen optie: 'Het was enerzijds heel mooi en aan de andere kant heel moeilijk. Ik zag mezelf al liggen.’

Het begeleiden van patiënten in hun laatste levensfase en bij het sterven bereidt Mirjam voor op wat haar te wachten staat: ‘Ik ben niet bang voor de dood zelf, maar wel hoe ik doodga.’ Mocht het zover komen dan is euthanasie een optie voor Mirjam. ‘Maar of het zover komt weet ik niet. Maar als er geen opties meer zijn en ik ben alleen maar aan het lijden kan ik het mij voorstellen. Ik denk er in die zin wel over na. Ik wil niet lijden.’

'De keuze om een einde aan je leven te maken is ontzettend moeilijk, maar heel dapper'

Rust

Dat lijden heeft Mirjam genoeg gezien in haar praktijk. Ze weet wat voor verlossing euthanasie dan kan zijn: ‘Ik heb patiënten die echt uitkijken naar het moment dat ik de euthanasie kom uitvoeren. Ze zeggen letterlijk tegen mij: ''Oh wat ben ik blij dat je er bent. Ik zit al de hele ochtend op je te wachten.’’ De keuze gaat nooit over één nacht ijs, er gaan heel veel gesprekken aan vooraf waarin Mirjam de patiënt goed leert kennen. ‘Om zelf de keuze te maken om een einde aan je leven te maken is een ontzettend moeilijke, maar heel dappere keuze. Die maak je niet zomaar. Ik merk dat als mensen die keuze hebben gemaakt, ze een bepaalde rust ervaren.’

Mirjam Willemsen met een patiënt

Tevreden

Voor Mirjam zelf is euthanasie nog lang niet aan de orde. ‘Er zijn weinig dingen die ik niet kan. Ik sport veel en ik eet gezond. Ik gebruik geen pijnstillers en slik alleen mijn pilletje voor de kanker.’

‘Ik heb geen behoefte aan een groot huis of grote auto. We hebben het geluk dat we geld hebben om mooie reizen te maken en om lekker uit eten te gaan. Ik ben al heel tevreden met mijn leven en dat ben ik altijd al geweest.’

Lees ook

Mirjam is te zien in de 2Doc: Dying to Live. Deze film werd donderdag 16 maart uitgezonden bij KRO-NCRV op NPO 2.

Kijk terug op NPO start

Dying to Live is geregisseerd door Bart Beckers en Mariska Beckers en geproduceerd door Tellavision Productions in samenwerking met KRO-NCRV en VRT. De documentaire is gerealiseerd met steun van KWF Kankerbestrijding, Palliatieve Zorg Nederland, Limburg Film Fonds en L1.