Patriarch Kirill tijdens het internationaal congres in Kazachstan in mei 2012.

Rome, 2 juni 2022 - In september wordt in Nur-Sultan, de hoofdstad van Kazachstan, een interreligieus congres gehouden. Dit zou een gelegenheid kunnen zijn voor een ontmoeting tussen paus Franciscus en patriarch Kirill van Moskou.

Eergisteren bevestigden het Vaticaan en de Kazachse regering in een gezamenlijke verklaring dat de paus aan het congres zal deelnemen. Het hoofd van de Russisch-Orthodoxe Kerk had al in november een uitnodiging voor het evenement in Nur-Sultan aanvaard. Begin mei berichtte The Astana Times dat de patriarch nu definitief had toegestemd. 

Het ‘Congres van Leiders van Wereldgodsdiensten en Traditionele Religies’ wordt sinds 2003 om de drie jaar in Kazachstan gehouden; de zevende editie staat gepland op 14 en 15 september in Nur-Sultan, de stad die tussen 1997 en 2019 Astana heette.

Er wordt al weken gespeculeerd over een ontmoeting tussen Franciscus en Kirill. Al vóór het uitbreken van de oorlog in Oekraïne werd gesproken over het vinden van een neutrale plek voor een tweede ontmoeting tussen de twee kerkleiders; de eerste vond plaats op 12 februari 2016 in de VIP-lounge van de internationale luchthaven van Havana, Cuba. 

Het zag ernaar uit dat een ontmoeting zou hebben kunnen plaatsvinden in het kader van het pausbezoek aan Libanon medio juni. Deze apostolische reis werd afgelast vanwege de pijnlijke knie van Franciscus. 

Kirill is onder toenemende internationale druk komen te staan omdat hij de Russische aanvalsoorlog tegen Oekraïne herhaaldelijk openlijk heeft gerechtvaardigd. De Oekraïense en de ‘Buitenlandse’ tak van de Russisch-Orthodoxe Kerk heeft zich inmiddels van hem gedistantieerd.

Gisteren werd bekend dat Hongarije de voltooiing van het zesde sanctiepakket van de Europese Unie tegen Rusland uitstelt vanwege Kirill. De regering in Boedapest wil de naam van de Moskouse patriarch laten schrappen van de EU-sanctielijst van personen die het land niet in mogen en van wie de tegoeden moeten worden bevroren. Premier Viktor Orbán had begin mei in een radio-interview al gezegd dat Hongarije de opname van kerkleiders op de sanctielijst niet zal steunen omdat dit in strijd zou zijn met de “heilige” godsdienstvrijheid.

Paus Franciscus leverde begin vorige maand in een interview met de Italiaanse krant Corriere della Sera forse kritiek op Kirill, omdat die de oorlog in Oekraïne steunt. “Ik heb veertig minuten via zoom met Kirill gesproken. De eerste twintig minuten las hij me alle rechtvaardigingen voor de oorlog voor. Ik luisterde en zei: ‘Ik begrijp hier niets van. Broeder, wij zijn geen staatsklerken, wij mogen de taal van de politiek niet gebruiken, maar die van Jezus. Wij zijn herders van hetzelfde heilige volk van God. Daarom moeten we de weg van de vrede zoeken, het wapenvuur stoppen’,” zei Franciscus. De paus houdt wel alle lijnen met Moskou open. Zo feliciteerde hij op 24 mei de patriarch met diens naamdag.