Tekst: Lieneke van der Fluit – Beeld: De Beeldredaktie/Rick Nederstigt

Een doordeweekse woensdagmiddag in het centrum van Almelo. Mensen halen hun lunch bij de plaatselijke broodjeszaak, jonge ouders met kinderwagens struinen op hun gemak door de winkelstraat van deze middelgrote stad in Twente. Op het eerste gezicht is Almelo niet het epicentrum van de onderzoeksjournalistiek. Maar daar denken de journalisten van Pointer duidelijk anders over.

Deze hele maand is midden in het centrum de pop-upredactie van Pointer gevestigd. ‘Ons verhaal begint bij de ervaring van burgers’, vertelt innovatiemanager en coördinator ReportersNL bij Pointer Pim Peterse. ‘Met deze pop-upredactie willen we de drempel zo laag mogelijk maken voor inwoners om te kunnen melden waar ze mee zitten, welk onderwerp ze graag boven water willen hebben.’ En dat werkt, dagelijks komen meerdere Almeloërs binnengewandeld om hun verhaal te vertellen onder het motto ‘dit moeten jullie eens uitzoeken’.

Problemen delen

Zo ook vandaag. Een Almeloos echtpaar, dat liever niet bij naam wil worden genoemd, wandelt langs de pop-upstore. Aandachtig bekijken ze het bord met tips van inwoners dat in de etalage hangt. ‘Stank- en geluidsoverlast tabaksfabriek’, staat er bijvoorbeeld. Maar ook: ‘Waar is de 550.000 euro coronaondersteuning gebleven?’ en ‘Afvalwater-injecties Twente’. De voorbijgangers blijken als geboren en getogen Almeloërs goed op de hoogte. Ze kennen de problemen van de stad en delen hun mening hierover graag met Pim Peterse, die aandachtig naar ze luistert.

Ook Pim blijkt in korte tijd aardig thuis geraakt in Almelo. Hij kent de namen van de sleutelfiguren in de stad en weet wat er speelt. ‘Heel mooi hoe snel we als onderzoeksredactie een netwerk hebben opgebouwd hier’, zegt hij. Tot een concreet onderwerp komt het voorbijgaande echtpaar niet, maar Pim is wel weer wat wijzer over wat de gemoederen hier bezighoudt.

Samenwerking

‘Het werkt heel goed, dat we hier zitten met onze redactie. We halen letterlijk de verhalen van de straat binnen’, vertelt onderzoeksjournalist Hans van Dijk. ‘Zo kwam hier laatst een man binnen die vertelde dat er 120 gezonde bomen in zijn wijk zijn gekapt door de gemeente. Dit omdat het trottoir wat hobbelig was geworden door de wortels. De omwoners waren hier niet of nauwelijks over geïnformeerd en kwamen er eigenlijk pas achter toen de bomen al om lagen. Vroeger werden dit soort beslissingen nog in het huis-aan-huisblad gemeld, maar tegenwoordig staat er alleen een link naar de online omgeving waar de gemeente dit soort beslissingen publiceert. Maar welke inwoner gaat daar nou kijken? Samen met deze man ben ik op reportage gegaan naar de plek waar de bomen zijn gekapt. En nu doen we onderzoek naar hoe andere gemeenten in Nederland communiceren met burgers. Zo trekken we het verhaal breder. Het is een mooi voorbeeld van hoe we een lokaal verhaal kunnen uitbouwen tot een wat groter onderzoek.’

De redactie van Pointer werkt nauw samen met regionale mediapartners, in dit geval dagblad Tubantia. ‘Zij hebben een goede onderzoeksredactie en we helpen elkaar daar waar kan. Als we een vraag hebben over hoe iets in het verleden is gegaan bijvoorbeeld, helpen zij ons. Andersom spelen wij ook weer onderwerpen door’, legt Pim uit.

Luisteren

‘Het is heel leuk, en ook intensief, het werken op locatie’, vertelt collega-onderzoeksjournalist Ids Nicolai die net als Pim en Hans tot de vaste kern van de pop-upredactie in Almelo hoort. ‘Want naast het luisteren naar de verhalen van de mensen hier uit Almelo, gaat ons gewone werk ook gewoon door. Onze wekelijkse uitzendingen maken we ook vanuit hier en elke zaterdag houden we een ‘onderzoekstafel’, waarin we samen met betrokkenen en deskundigen onderzoek doen naar een bepaald thema. Al is het druk en maken we lange dagen, dit is toch wat ik wil als journalist: daar zijn waar het gebeurt.’

Burger in de knel, is een van de thema’s van KRO-NCRV. ‘Dat is wat we hier in Almelo zeker uit de verhalen opmaken’, zegt Pim. ‘We horen van veel inwoners dat ze maar weinig vertrouwen in de plaatselijke bestuurders hebben. Dat is natuurlijk ook gaande in de landelijke politiek, het vertrouwen is tot een dieptepunt gedaald.’ Veel mensen zijn teleurgesteld’, zegt ook Hans. ‘Bijna iedereen die hier binnenkomt, komt met een teleurgesteld verhaal over de overheid. We horen van veel mensen dat de gemeente met de rug naar de burger toe staat. Of dat echt iets van Almelo is, of ook in andere delen van Nederland speelt, dat zal de tijd moeten leren.’

Boeiend

Weer stopt een geïnteresseerde voorbijganger bij de pop-upredactie. Hij leest de onderwerpen op de post-its. Pim knoopt een gesprek aan. ‘Ik heb mijn leven lang voor de gemeente Almelo gewerkt’, zegt de meneer uit Wierden. ‘En ik heb eigenlijk niet zoveel te klagen. Het enige dat me nu te binnenschiet, is dat er wel meer plekken mogen komen om je fiets aan vast te zetten. Ze zijn vaak allemaal bezet en ik hoor veel om me heen over fietsendiefstal.’ Pim zegt dat hij het onderwerp op een post-it in de etalage gaat hangen en met zijn collega’s gaat uitzoeken hoe het zit met fietsbeveiliging.

Het is de laatste week in Almelo voor de redactie. De volgende pop-upredactie van Pointer komt in Heerlen. ‘Dat lijkt me ook zeker een interessante plek om te gaan zitten’, zegt Pim. ‘Er gebeurt veel in Heerlen. Heerlen-Noord is een zeer arm gebied waar veel criminaliteit heerst. Omdat het een grensgemeente is, is er ook drugsoverlast. Ik verwacht dus zeker dat we daar een boeiende tijd gaan beleven. Daarna zou ik ook graag in Zeeland en in Flevoland neerstrijken met onze pop-upredactie. Het zijn voor ons journalisten nog redelijk onbekende gebieden van Nederland, terwijl er vast een hoop spannends gebeurt.’ De komende dagen zitten hij en zijn collega’s nog in Almelo, want zoals Herman Finkers het lang geleden al zo mooi zei: ‘Eén stoplicht springt op rood, een ander weer op groen. In Almelo is altijd wat te doen’.

Dit artikel komt uit ons magazine Vertel. Wil je meer verhalen lezen? Vraag dan nu een gratis proefnummer aan van Vertel. 

Pointer  is elke zondag om 22:10 te zien bij KRO-NCRV op NPO 2 en om 19:00 op NPO Radio 1.