Speciale babyvelden

‘Onze boeren verbouwen groente en fruit voor babyvoeding op speciale babyvelden. Deze zijn omringd door de natuur en dus niet naast snelwegen,’ klinkt het in de reclame. Maar wat zijn babyvelden precies? 

De groentewinkeliers die de Keuringsdienst gesproken heeft, hebben nog nooit van deze speciale babyvelden gehoord. De Keuringsdienst rammelt daarom aan de poort van een babyvoedingfabriek. 

Babyvoedingfabrikant Sjoerd Henstra zegt in de Keuringsdienst van waarde-uitzending: ‘Ik zou niet weten wat een babyveld is. Dat is volgens mij gewoon een marketingterm. Onze ingrediënten moeten wel voldoen aan de wetgeving omtrent babyvoeding.’

Strikte regelgeving voor babyvoeding 

Kant-en-klare voeding voor kinderen van nul tot drie jaar - en alle gebruikte grondstoffen - valt onder strenge Europese regelgeving. Fabrikanten worden hierop gecontroleerd. 

Telers van groente en fruit krijgen een hele lijst aan pesticiden en zware metalen (uit de bodem) met maximale waardes waar ze onder moeten zien te blijven. Deze waardes liggen vele malen lager dan in de gangbare groente- en fruitteelt. 
 
In principe komt al het groente en fruit in kant-en-klare babyvoeding binnen de EU dus van zogenoemde ‘babyvelden’.

Babyveld is een marketingterm 

Babyvoedingsfabrikant Sjoerd Henstra vindt het dan ook raar dat de term ‘babyvelden’ zo nadrukkelijk op babyvoeding vermeld staat. ‘De producent wekt hiermee de suggestie dat zij betere groente gebruiken dan andere producenten, terwijl we allemaal aan dezelfde wetgeving moeten voldoen.’  

Henstra vervolgt: ‘Het gaat om veel strengere eisen dan bij gewone groenten.’ De waardes van bestrijdingsmiddelen moeten vanuit de Europese Unie tussen de vijf tot – in het uiterste geval bij spinazie - vijfduizend keer lager liggen dan bij regulier groente en fruit.

Regelgeving uit voorzorg of niet?

Deze strenge regels zijn er niet voor niets. Baby’s en jonge kinderen zijn namelijk veel gevoeliger voor allerlei stoffen die eventueel giftig kunnen zijn bij lagere concentraties dan volwassenen. 

Stefan de Keersmaecker van de Europese Commissie stelt: ‘Als je te maken hebt met baby's en kinderen, moet je natuurlijk extra voorzichtig zijn. We willen ervoor zorgen dat er zo min mogelijk risico’s zijn die vergroot kunnen worden door voeding. De huidige Europese regelgeving is gebaseerd op een bijzonder uitgebreide en grondige analyse van studies.’ 

Maar wat zijn de gevolgen van blootstelling aan pesticides en zware metalen voor kinderen van nul tot drie jaar?

Toxicoloog aan het woord

Toxicoloog Martin van den Berg zegt in de Keuringsdienst van waarde-uitzending: ‘We hebben simpelweg een tekort aan toxicologische informatie om wetenschappelijk onderbouwde normen te stellen. Afgaande op wat er al wel bekend is, heeft de EU als voorzorgsprincipe besloten om die waardes zo laag mogelijk te stellen.’

Ook al moet er volgens Van den Berg dus meer onderzoek gedaan worden, is er wel wetenschappelijke duidelijkheid over pesticiden die niet via voeding, maar via de lucht binnenkomen.  

‘We weten dat die effect hebben op de hersenontwikkeling van kinderen die wonen in gebieden waar veel gespoten wordt. Dit kan zich uiten in onder andere sociale interacties, verminderde leer- en hersencapaciteit en concentratieproblemen.’ 

En zwangere vrouwen dan?

Martin van den Berg vindt het dan ook goed extra voorzichtig te zijn met gewasbeschermende middelen en bodemverontreiniging bij deze leeftijdsgroep. 

Maar als je de norm van de Europese Commissie hanteert, zijn het zijn niet enkel kinderen van nul tot drie jaar die risico lopen. Volgens Van den Berg zou dezelfde norm moeten gelden voor zwangere vrouwen.

Van den Berg: ‘Er is namelijk veelvuldig aangetoond vanuit de toxicologie dat de foetus nog kwetsbaarder is voor ontwikkelingseffecten op bijvoorbeeld de hersenen.’

Zelf babyvoeding maken: goed idee of niet?

Maar is het dan wel verstandig om zelf maaltijden voor je baby maken? Voor gangbaar groente en fruit gelden deze strikte regels omtrent pesticides, zware metalen en andere stoffen immers niet. 

Een gek idee, want als consument kun je zonder waarschuwing dezelfde aardbei aan je baby geven die in een potje verboden is. Dit terwijl veel mensen toch het idee hebben dat zelf koken de gezondere optie is.

Regelgeving gangbaar groente en fruit

Volgens Wieke van der Vossen van het Voedingscentrum zijn regulier fruit en groente wel degelijk veilig om te eten. ‘Ook voor de gangbare groenten en fruit zijn er strenge regels. Deze producten moeten aan veiligheidsnormen voldoen, en zijn dus zowel voor jonge kinderen als zwangere vrouwen veilig om te eten.’ 

Op de vraag waarom die strenge regels dan wel gelden voor fabrikanten van babyvoeding lijken de EU en het Voedingscentrum geen eenduidig antwoord te kunnen geven.  

Beide instanties zeggen dat het vooral om voorzorg gaat. Dit terwijl de regelgeving volgens de Europese Commissie gebaseerd is op uitgebreide en grondige analyse van studies, en dus geen nattevingerwerk is. Dat klinkt nogal paradoxaal.

Biologisch fruit en groente 

Volgens Wieke van der Vossen van het Voedingscentrum heeft het ook voordelen om zelf groente en fruit klaar te maken voor je kindje. ‘Zo laat je een kind wennen aan verschillende smaken en texturen. Dit ontbreekt namelijk vaak bij de kant-en-klare potjes.’ 

Van der Vossen stelt dat dit prima met gangbare groente- en fruitsoorten kan, maar toxicoloog Martin van den Berg zegt dat je toch beter voor biologische teelt kunt kiezen.

‘Dit geldt zowel voor zwangere vrouwen als voor kinderen van nul tot drie jaar. Bij biologische teelt worden namelijk veel minder bestrijdingsmiddelen gebruikt dan bij gangbaar groente en fruit,’ aldus Van den Berg.

Wat is wijsheid?

Kant-en-klare potjes en pakjes bevatten dankzij strenge regelgeving dus erg weinig pesticiden, zware bodemmetalen en andere stoffen die wel in gangbaar groente en fruit aanwezig is.

Op zich is deze strenge regelgeving geen gek idee. Jonge kinderen zijn immers een stuk vatbaarder voor deze mogelijk schadelijke stoffen. Toch is het gek dat je als consument zonder waarschuwing een druif aan je kind kunt geven, terwijl dezelfde druif verboden is om in kant-en-klare babyvoeding te gebruiken.

Wil je je baby toch kennis laten maken met zelfgemaakte maaltijden? Toxicoloog Martin van den Berg stelt dat je in dat geval beter voor biologische producten kiezen. Volgens het Voedingscentrum en de Europese Commissie kan dit ook prima met gangbaar groente en fruit.