Ze zijn er rauw, gebrand, in zakjes en bakjes: noten. Maar kijk naar de prijskaartjes en het duizelt je. Dezelfde noten, kost bij de ene plek twee euro en dan weer drie keer zoveel. Met de rekenmachine in de hand kraakt Keuringsdienst van waarde de puzzel over wat een noot kost.
De afkomst is vaak een vraagteken
De meeste notenbomen groeien in Noord-Amerika, Frankrijk, Moldavië, Chili en China. Al komen noten van over de hele wereld. In de supermarkt is het zelden duidelijk waar de noten gekraakt zijn, omdat de herkomst nooit op de verpakking staat.
En dat gebeurt terwijl de herkomst wel iets zegt over de kwaliteit. Alleen hoe leg je de coördinaten op de wereldkaart als je goede noten zoekt?
Prijs en kwaliteit verschilt per gebied van herkomst
Notenhandelaar Dietrik Huizing vertelt meer over zijn afwegingen tussen herkomst, prijs en kwaliteit voor walnoten. 'Frankrijk is bijvoorbeeld al snel te duur,' merkt hij op, 'terwijl je in China goed moet opletten of de noten wel van goede kwaliteit zijn.' Chili biedt daarentegen zoete, goedkopere, walnoten.
Huizing legt uit: 'In de supermarkt zie ik soms verschillende verpakkingen met dezelfde noten en vraag ik me af waar de prijsverschillen vandaan komen. Die kunnen te maken hebben met de verpakking, de kruiden of de vervoerder.'
Bekijk de uitzending
Dezelfde noten, kosten dan weer het één en dan weer het ander. Om nog maar te zwijgen over het wonder wat geschiedt als je ze bij elkaar gooit. Met de rekenmachine in de hand kraakt Keuringsdienst van waarde de puzzel over wat een noot kost.
Goedkoop mixen
Notenproducent Jan Gotjé, die van jongs af aan met noten is opgegroeid. Om direct een ander misverstand uit de wereld te helpen, laat Jan zien hoe ze noten daadwerkelijk branden: niks geen oven, ze belanden namelijk in de frituurpan. ‘Branden' klinkt volgens hem mooier dan 'frituren'.
Volgens Jan Gotjé is het mixen van noten vaak een truc om met de prijs te spelen. Zo ook met de saffraan onder de noten: de macadamia noot. Koop je ze los, dan betaal je de hoofdprijs. In een mix zijn ze opeens een stuk beter betaalbaar.
Gotjé legt uit: 'Het zit hem in de mix; hierin voegen ze vooral goedkopere noten zoals pinda's.’ Maïs en rozijnen zijn ook vaak een goedkopere opvulling.
In supermarkten zijn er notenmixen die tot 80 procent duurder zijn dan wanneer je de noten afzonderlijk koopt. Gotjé vindt dit vreemd: 'Het mengen mag wel iets meer kosten, maar nooit zoveel.'
‘Wij vragen wat een gek ervoor geeft’
Met de rekenmachine in de hand is er nog een noot te kraken. Walnoten worden per verpakking tegen verschillende prijzen verkocht: 14 euro per kilo voor een zakje, 24 euro per kilo voor een bakje en 44 euro per kilo voor een exclusiever bakje.
Jan Gotjé bevestigt dat er nauwelijks verschil is tussen de noten. En de prijs van het (exclusieve) bakje? 'Dat is misschien twee dubbeltjes duurder,' zegt Gotjé.
Een notenhandelaar voor de supermarkt legt uit: 'We leggen vaak dezelfde producten op verschillende plekken in de supermarkt. Als ze er luxer uitzien, zijn mensen bereid meer te betalen. Wij vragen wat een gek ervoor geeft.' Zijn er veel gekken? Vraagt verslaggever Ersin Kiris zich af. 'We lopen met miljoenen mensen rond, dus ja die zijn er wel.'
Meng je eigen notenmix
Kortom, wil je echt waar voor je geld? Duik dan in het notenschap, zoek naar de goedkoopste varianten per kilo en meng zelf je notenmix.
Wil je de inhoud van je winkelmandje écht leren kennen?
De online Keuringsdienst van waarde supermarktgids gidst je door de supermarkt
