Ook kaas koos voor gemak. Met plastic pakjes kaasplakjes. Voorgesneden kaas waar geen schaaf aan te pas hoeft te komen. Direct voor op de boterham. Maar hoe kan het, al die plakken precies even groot en even lang? De Keuringsdienst gaat op zoek naar de knappe kaaskop die het ons uitleggen kan.
Je zou denken dat de plakjes kaas aan de ronde kant dikker zijn dan aan de rechte kant. Dit werkt bij ronde taarten immers ook zo. Toch is dit niet het geval, want de voorverpakte kaasplakken die je in de super koopt zijn zo strak als bordkarton. Maar hoe doen ze dat?
Kaasversnijders
Zelfs kaasboeren staan ervan te kijken hoe de super zijn kazen zo hetzelfde snijdt. Want wie kaas bij de kaasboer koopt, krijgt plakken die allemaal anders zijn. Er is één beroepsgroep die wel kaas gegeten heeft van efficiënt plakjes snijden: de kaasversnijder. De sleutel tot de perfect voorgesneden plakken kaas is namelijk de vorm van de kaas. De kaasversnijder kiest liever geen eieren voor zijn geld en snijdt de identieke plakken daarom uit rechthoekige kazen.
Carron kazen
Deze rechthoekige carron kazen zijn speciaal ontworpen om perfecte voorgesneden plakken kaas uit te snijden. Maar waarom is de kaas die wij kennen dan van oudsher rond, als rechthoekige kazen veel handiger zijn om plakken van te snijden? Eeuwenlang hebben Hollandse kaasmakers er vierkant achter gestaan dat een kaas rond moet zijn. En dat is niet zonder reden.
Kaas is niet zomaar rond
De ronde vorm van de kaas zorgt ervoor dat het zout gelijkmatig naar het midden van de kaas kan trekken. Het zout is daardoor heel mooi verdeeld over de kaas. Deze uitgesproken zoutige smaak krijgt de kaas door ‘m onder te dompelen in een pekelbad. En een ronde kaas kan deze pekel veel beter opnemen dan een rechthoekige dat kan.
Inferieure kaas
Door de rechthoekige vorm van de kaas ontstaat in de hoeken een concentratie van zout. Dit kun je terugzien in de randen van de voorgesneden plakken. Die krullen door de zoutconcentratie op, en drogen sneller uit. Daarnaast hebben de plakken kaas een verkleurde buitenkant ten opzichte van het binnenste gedeelte. Handig zijn de vierkante blokken wel, maar kwalitatief gezien is het de beste kaas niet.
De kaasboeren zeggen daarom dat een echte kaaskop geen plastic pakken kaasplakken kopen zou. Want traditionele kaasmakers maken hun kazen niet zomaar rond. De vorm van de kaas zegt veel over de kwaliteit van de kaas. De plastic pakjes kaasplakjes zijn dan ook volgens vele kaasboeren inferieure kaas.
Schijn bedriegt
Toch kiezen sommige producenten van rechthoekige carron kazen ervoor om de uiterste rand een ronde bolling te geven. ‘De consument associeert een lekker plakje Goudse kaas nu eenmaal met een ronde kaas.’ Aldus kaashandelaar Luuk Slagter. Zo denk je dat de voorgesneden kaas die je in supermarkt koopt ook van zo’n mooie ronde kaas komt.
Maar hoe weet je als consument of je een ronde of rechthoekige kaas op je boterham hebt? De verpakking van kaas in de supermarkt rept immers niet over de vorm van de kaas. Als je het echt wilt weten kun je het best kaas bij de kaasboer moeten kopen of deze zelf snijden. Dan houd je daar wel een minder mooi plakje aan over.