Waar komt die oranje kleur vandaan? 

De kleur van oranje wijn doet wellicht vermoeden dat er oranje druiven in zitten. Maar nee, oranje druiven bestaan niet. En nee, ze voegen er ook geen sinaasappel-, mandarijn- of wortelsap aan toe. Oranje wijn komt aan zijn kleur door de schil van de witte druif. 

Gisten met schil 

Wijn is in feite druivensap dat is vergist; tijdens de gisting zetten druivensuikers om in alcohol. Waar wijnmakers bij witte wijn de schilletjes van de druiven uit het druivensap halen voordat de vergisting start, blijven deze erin zitten bij de vergisting van oranje wijn.  

Door dit proces – ook wel ‘schilweking’ genoemd – krijgt oranje wijn niet alleen een andere smaak dan witte wijn. Er ontstaat dan ook die typerende goudgeel tot dieporanje kleur. Het resultaat: een oranje wijn met meer body dan wit, die frisser is dan rode wijn. 

Troebel en ongefilterd 

Een andere factor die oranje wijn kenmerkt is zijn troebelheid, net als veel natuurwijnen. 

De Keuringsdienst spreekt biodynamische wijnmaker Laura de Hollander hierover: ‘Vaak zie je dat oranje wijn niet gefilterd wordt en daarom troebel is. Niet filteren zorgt voor meer smaak en betere houdbaarheid van de wijn.’ Maar is oranje wijn dan ook natuurwijn? 

Wat is natuurwijn eigenlijk? 

Over het algemeen geldt: bij natuurwijn is er niet ingegrepen tijdens het natuurlijke wijnmaakproces. Natuurwijnmaker Dido Voorma beschrijft het proces in de Keuringsdienst van waarde-uitzending als volgt: 'Als je een druiventros plukt, laat je het gewoon zelf fermenteren.’  

Technische foefjes zoals pesticiden en toegevoegde gisten zijn uit den boze. De natuurwijnmaker laat de natuurlijke gisten in de druif zelf hun werk doen. Voorma: ‘En dat fermenteert zichzelf in wijn.’  

Bovendien voegt de natuurwijnmaker veel minder extra sulfieten toe aan de wijn. Sulfieten zijn van nature al in lage concentratie aanwezig in (natuur)wijn. Deze antioxidanten beschermen de wijn tegen de groei van bacteriën en schimmels, maar ook tegen oxidatie. Dat is het proces waarbij er zuurstof in contact komt met de wijn; door te veel oxidatie wordt wijn veel te zuur.  

In een natuurwijn vindt oxidatie wél plaats, waardoor iedere slok anders kan smaken – met allerlei mogelijke spannende aroma’s.  

Een wijn met een stallige geur 

Dat natuurlijke wijnmaakproces is alleen niet altijd even succesvol. Tijdens het maakproces van natuurwijn liggen ongewenste gasten constant op de loer. ‘Je moet wel schoon werken, want er kunnen natuurlijk heel veel bacteriën insluipen', legt natuurwijnmaker Dido Voorma in de Keuringsdienst van waarde-uitzending uit.  
 
Die stallige geur waar natuurwijn om bekend staat, waardoor je je opeens in een koeienstal waant? ‘Dat zijn gewoon fouten in de wijn’, licht Voorma toe. Brettanomyces zijn vaak de boosdoeners. ‘Dat zijn verkeerde gisten die in de wijn kunnen sluipen.’  

Hoewel de stallige geur wellicht duidt op een exclusieve natuurwijn, is het dus niets minder dan een ongewenste gist of bacterie tijdens het maakproces.   

Is oranje wijn natuurwijn? 

Oranje wijn is niet vanzelfsprekend natuurwijn. Bij het produceren van oranje wijn kán de wijnmaker namelijk wel ingrijpen tijdens het fermentatieproces. In de schappen liggen daarom ook reguliere oranje wijnen. 

Geen beschermde term 

De term natuurwijn is niet beschermd; er bestaan geen harde regels over wanneer iets natuurwijn is. Dus het staat de producent vrij om op het label van een oranje wijn ‘natuurwijn’ te zetten, ook al is het niet écht zo.  

Natuurwijn blijkt namelijk een lucratieve term. Dit bevestigt sommelier Mees List in de Keuringsdienst van waarde-uitzending: ‘Er is veel meer vraag dan aanbod naar deze wijnen. Er zijn heel veel wijnmakers die al voordat ze überhaupt wijn hebben gemaakt, hun wijn zullen uitverkopen.’ Natuurwijn maken is dus hot, en een goed businessmodel.  

Niet nieuw, wel terug van weggeweest 

Bovendien krijgt oranje wijn bij veel hippe wijnbarren die (ook) natuurwijn serveren een prominente plek op de kaart. Vandaar dat mensen oranje wijn met natuurwijn zijn gaan associëren.  

De Keuringsdienst spreekt met Auke Vleer, eigenaar van een natuurwijnbar, over de toenemende populariteit van oranje wijn. Vleer: ‘Mensen kiezen oranje wijn omdat ze zichzelf ermee willen afficheren. Het is een modeverschijnsel. Ze willen ermee gezien worden.’ 

En dat terwijl oranje wijn niet nieuw is. Zo’n 6000 jaar geleden maakten ze in Georgië al oranje wijn.  

In het kort

Oranje wijn is gemaakt van witte druiven: de schilletjes van de witte druif gisten mee, wat voor een goudgele tot dieporanje kleur zorgt. De wijn, met meer body dan een witte wijn, is inmiddels in een hoop wijnbars en wijnwinkels te bekennen.  

Hoewel oranje wijn een natuurwijn kán zijn, is dit niet een gegeven. Er mag dan niet zijn ingegrepen tijdens het fermentatieproces.  

Natuurwijn is alleen geen beschermde term; in principe mag iedere oranje wijn zo heten zonder dat-ie dat ook echt is. Niet alle oranje wijn is dus per definitie natuurwijn, maar door het gebrek aan regelgeving mág wel elke oranje wijn natuurwijn heten.