Plastic is onmisbaar geworden in ons dagelijks leven, maar ons overmatige gebruik leidt tot groeiende problemen. Auke-Florian Hiemstra, bioloog en onderzoeker bij Naturalis in Leiden, houdt zich bezig met plasticvervuiling en waarschuwt voor de stijgende plasticverslaving. 'Dieren die zijn gestorven door plastic exposeren we om bewustwording te creëeren.'
Plasticverslaving
Het frame van je computer, huishoudfolie, dat beschermlaagje op je nieuwe smartphone: we kunnen ons een leven zonder plastic haast niet voorstellen. Toch moeten we volgens bioloog Auke-Florian Hiemstra veel ingrijpender omgaan met ons plasticverbruik. Hij ziet dat onze plasticverslaving alleen maar toeneemt.
Volgens Florian waren we vroeger dolblij met plastic, maar inmiddels vinden we het niet meer zo fijn. De reden? Het breekt niet af. 'Alles wat we laten rondslingeren, blijft voor altijd liggen', legt Hiemstra uit. 'Als je iets van plastic produceert, maak je het voor honderd jaar.'
Clean-up in de stad
Dat zorgt voor grote problemen. Niet alleen in de zee - we kennen allemaal de verhalen over de plasticsoep - maar bijvoorbeeld ook in de stad. Zo ontdekte Hiemstra tijdens zijn onderzoek dat ontzettend veel vogels en andere dieren last hebben van rondslingerend plastic.
'Ik organiseer maandelijks een clean-up waarbij we afval opruimen in de stad. Tijdens zo’n clean-up zag ik een keer een meerkoet die plastic oppakte', vertelt Hiemstra. 'Ik besloot om de vogel te volgen en zag dat het beestje het gebruikte voor zijn nest. Niet alleen plasticverpakkingen, maar ook pollepels en mondkapjes werden door de meerkoet gebruikt.'
'Als ik over plasticvervuiling praat, voelt het soms alsof ik een geheim vertel. Niemand ziet het, terwijl dat wel zou moeten'
Bewustwording
De bioloog vindt dan ook regelmatig dieren die zijn gestorven door plasticvervuiling. 'Die dieren zetten we vervolgens op en exposeren we om bewustwording te creëren over de diversiteit aan leven in de stad', vertelt Hiemstra.
Juist omdat er in de stad ook veel andere dieren leven, is het volgens Hiemstra belangrijk dat we de boel goed opruimen. Nu leven ze in een zwaar vervuilde omgeving. 'Als ik daarover praat, voelt het soms alsof ik een geheim vertel. Niemand ziet het, terwijl dat wel zou moeten', zegt de bioloog. Hij vergelijkt de situatie met je eigen neus. 'Je neus zit altijd recht in je blikveld, maar je let er bijna nooit op. Hetzelfde geldt voor vogels die in de stad omringd worden door plastic.'
'Nederland is op Malta na koploper in de afname van biodiversiteit'
Alledaags product
Als plasticvervuiling een bedreiging is voor de biodiversiteit, kunnen we de productie dan gewoon niet inperken? Volgens Hiemstra is dat lastiger dan je denkt. Plastic zit overal in verwerkt. 'Het zit in de gekste dingen en daardoor is het moeilijk om van onze plasticverslaving af te komen', vertelt de bioloog.
Neem bijvoorbeeld een kartonnen bekertje. Dat lijkt misschien een milieubewuste keuze, maar niets is minder waar. Hiemstra: 'Als je een vloeistof in karton giet, wordt het helemaal slap. Daarom zit aan de binnenkant van kartonnen bekertjes nog een plastic laag.'
Plasticvervuiling tegengaan
Toch zal er snel iets moeten veranderen. Nederland is op Malta na koploper in de afname van biodiversiteit. Volgens Hiemstra hadden we met de juiste wet- en regelgeving een hoop problemen kunnen voorkomen. 'Het inleveren van een flesje wordt eenvoudiger als er statiegeld op zit. Dan gooien mensen het ineens niet in de natuur. We geven bedrijven vaak eerst de gelegenheid om het probleem zelf op te lossen, maar door dit te doen worden zaken vaak uitgesteld', zegt Hiemstra.
Wat kun je zelf doen naast deelnemen aan een clean-up en letten op je plastic gebruik? De bioloog roept op om met nieuwe ogen naar de natuur in je eigen stad en zelfs in je eigen straat te kijken. 'Zo ontdek je veel natuur waar je normaal niet bij stilstaat. Veel van die mensen denken dat natuur heel ver weg is, maar eigenlijk is het heel dichtbij. Natuur is overal en we moeten het samen schoonhouden.'
Benieuwd hoe groen jouw buurt is?
Alles weten over de herkomst van je eten, groene keuzes en recepten?
Schrijf je dan in voor de Groener eten & leven nieuwsbrief!
