Trump’s overwinning was een complete verrassing voor heel veel mensen, in Amerika, maar ook wereldwijd. Peilingen en journalisten werden als overbodig en incapabel verklaard, want: als ze hun werk goed hadden gedaan, dan hadden ze dit moeten zien aankomen, toch? Maar zij wezen weer naar iemand anders: Facebook. Het sociale media platform is de voornaamste nieuwsbron voor heel veel mensen en het systeem zou gebruikers eenzijdig nieuws voorschotelen.

Hoe het de verkiezingen kan beïnvloeden

Het klopt inderdaad dat Facebook selectief is. Op basis van wat je vrienden leuk vinden en wat je zelf leuk vindt (en veel leest), wordt je timeline gevuld. Klik je veel op kattenfilmpjes, dan krijg je daar dus nog meer van te zien. Leuk, want dat wil je ook graag zien, maar je krijgt hierdoor ook veel andere dingen niet te zien.

Dit krijg je ervan

Deze video van Buzzfeed laat zien hoe vernauwend Facebook kan werken. Let wel op: het Facebookaccount dat de journalist gebruikt heeft nul vrienden. Het laat dus alleen zien welke content je voorgeschoteld krijgt als je Facebook alleen vertelt wat je leuk vindt, en niet wie je leuk vindt. Het algoritme neemt die informatie normaal gesproken ook mee.

De VVD kan alles verkeerd doen

“Als jij berichten 'liket’ over misstappen binnen de VVD, krijg je nog veel meer van dat soort berichten te zien. Daardoor lijkt het alsof de VVD álles verkeerd doet.” Dat stelt Sanne Terlingen van OneWorld in het artikel waarin ze de nieuwe tool ‘FbTrex’ introduceert die onderzoekt of Facebook de Nederlandse verkiezingen beïnvloedt.

Tool voor alle Nederlanders

De ontwikkelaars roepen alle Nederlanders op om de tool te installeren. Want dan kan de organisatie in kaart brengen welke berichten er in de week voor de verkiezingen in de Nederlandse timelines verschijnen, wie dat ziet en welke invloed het heeft op de verkiezingsuitslag. Terlingen: “De initiatiefnemers zijn zelf geen journalisten. Daarom zetten ze straks alle verzamelde data (geanonimiseerd) online, zodat Nederlandse journalisten er zelf mee aan de slag kunnen.”

Zo kun je helpen

Terlingen omschrijft in drie stappen hoe je mee kunt doen.

1. Download en installeer de browser extensie FbTrex (vooralsnog alleen beschikbaar voor Google Chrome)
2. Ga naar Facebook. Om er zeker van te zijn dat je FbTrex toestemming geeft om je data te verzamelen, verschijnt er onderin je scherm een bericht.
3. Deel dit bericht als ‘public post’ (voor iedereen zichtbaar, let op het wereldbolletje bij de post) op je Facebookpagina.

What about privacy?

De extensie verzamelt alleen de publieke informatie op je timeline. Informatie die ook beschikbaar is als je de tool niet installeert. Met het installeren van de tool laat je deze berichten alleen gemakkelijk opslaan. Zo zorg je ervoor dat er grootschalig onderzoek kan worden gedaan naar het effect van Facebook. Terlingen: “Voordat de berichten in de database worden opgenomen, worden persoonsgegevens verwijderd.”

En na de verkiezingen?

Dan kun je de FbTrex-extensie gewoon weer uitzetten, maar dat hoeft niet want FbTrex blijft gewoon bestaan. Als je hem aan laat staan, help je mee met het bouwen van een gigantische publieke database (die voor iedereen toegankelijk is) waarmee onderzoekers en journalisten meer onderzoek kunnen doen naar de invloed van Facebook.

“Hoe meer mensen de FbTrex-extensie geïnstalleerd hebben, hoe preciezer filterbubbels en de verspreiding van nepnieuws in kaart te brengen zijn.” Initiatiefnemer Agosti: “We willen bijvoorbeeld ook achterhalen in hoeverre nepnieuws een ‘business’ is (Macedonische jongeren zouden er duizenden euro ’s mee verdienen), of ingezet wordt als propaganda door politieke partijen.”

Wij gaan hem in ieder geval installeren! Doe je mee?