"Op het moment dat ik het deed, had ik niet door dat ik fout zat. Daarna kreeg ik wel een hele harde klap in mijn gezicht met 'what the fuck ben jij nou eigenlijk aan het doen'?" Het zijn de woorden van rapper en acteur Bilal Wahib die eind maart een minderjarige uitdaagde om zijn geslachtsdeel te laten zien. Hij werd massaal 'gecanceld' en kreeg het hele land over zich heen...
"Hij heeft er nog wel last van", antwoordt Bilal op de vraag hoe het met het slachtoffer gaat. Vier maanden na het veelbesproken incident tijdens de 'Instagramlivesessie' besluit Bilal weer in de openbaarheid te treden. Een gewaagde keuze, als we veel reacties mogen geloven.
Cancellen, exposen… Hoe zit dat?
In de afgelopen jaren zien we steeds vaker dat mensen worden exposed. Of het nu gaat om mensen uit de gaycommunity op Grindr, of over vrouwen die zich verenigen tegen mannen in machtsposities in de #metoobeweging en publiekelijk hun daden aan het licht brengen... Het wordt dankzij sociale media steeds gemakkelijker om ons online te verbinden, de krachten te bundelen en een vuist te maken tegen misstanden of een bepaald persoon. Maar steeds vaker zien we ook een gevolg van deze 'expose culture', waarbij iemand keihard wordt gecanceld. En daar komt (in veel gevallen) in eerste instantie geen rechter of rechtbank aan te pas.
Het publiek, of een aantal invloedrijke mensen, heeft de macht om een persoon te cancelen, met alle gevolgen van dien. Online in de ban worden gedaan, kan het einde betekenen voor een ieders carrière. Maar de vraag of die ‘cancel culture’ nu vooral een vloek, of meer een zegen is voor de maatschappij, daar zijn de meningen sterk over verdeeld.
Het was een domme manier van humor hebben, blikt de rapper en acteur terug in talkshow Op1. De actie, die door duizenden kijkers op Instagram werd bekeken, zorgde vrijwel meteen voor ophef die uiteindelijk uitmondde in een boycot van de rapper en acteur. Radiozenders wilden hem niet meer draaien en veel partijen, waaronder RTL, platenlabel Top Notch en Zapp stopten per direct hun samenwerking met Bilal. In Op1 betuigt hij spijt: "Mijn excuses aan de jongen en zijn familie", maar niet alleen aan hen, voegt hij toe. "Aan heel Nederland."
Bilal Wahib daagde in maart een minderjarige uit om zijn geslachtsdeel te laten zien op Instagram. “Op het moment dat ik het deed, had ik niet door dat ik fout zat. Daarna kreeg ik een hele harde klap in mijn gezicht met ‘what the fuck ben jij nou eigenlijk aan het doen’?” #Op1 pic.twitter.com/oqlztmNXc8
— Op1 (@op1npo) June 25, 2021
Verdient hij een tweede kans?
Een vraag die veel emoties oproept, zien we in de stortvloed aan reacties. Sander Hoogendoorn, radio-dj bij 3FM, stelde die vraag ook in zijn programma. "Hoelang duurt zo'n ban? En wie gaat daarover?" Een discussie waar mensen het niet over eens worden, vertelt Irene Stengs, bijzonder hoogleraar antropologie van ritueel en populaire cultuur aan de NOS. "Aan de ene kant wordt beroemdheden overschrijdend gedrag vaak zo vergeven, zoals overspel of te hard rijden, maar om andere kwesties kan de morele verontwaardiging juist lang blijven hangen."
"Er kwam een aantal morele kwesties samen die in onze huidige samenleving heel belangrijk zijn: aandacht voor machtsmisbruik, aandacht voor pesten, en een grotere gevoeligheid voor naakt op sociale media - zeker bij ongelijkwaardige verhoudingen.” Vooral het thema kindermisbruik kwam naar voren, duidt de hoogleraar. "Een explosieve combinatie, die het rehabiliteren voor Wahib moeilijk maakte."
Sander Hoogendoorn heeft inmiddels weer muziek van de rapper gedraaid op de radiozender. "De boodschap is nu wel binnengekomen bij hem. Het is heel sterk om hem een collectieve tweede kans te geven", stelt hij. Mediamaker en podcaster Elger van der Wel vindt het optreden van de rapper te vroeg, laat hij weten in het Mediaforum op NPO Radio 1. "Wacht gewoon. Laat het gaan, neem de tijd en wie weet wat er dan weer op je pad komt."
Of Bilal na het 'exposen' van de minderjarige jongen weer volledig geaccepteerd gaat worden, moet de tijd dus leren. In de tussentijd lijkt de rapper zijn oude leventje weer te hervatten; zo stond hij vier maanden na het incident weer op zijn favoriete plek, het podium.