Een boeddhistische buschauffeur? Die kom je niet vaak tegen. Voor boeddhist Eelco Musho van der Meulen was het een bewuste keuze. Met de woorden van de Boeddha in gedachten maakte hij dagelijks contact met de passagiers in de bus. Zijn ervaringen schreef hij op in het boek Halte Hertenkamp. Aantekeningen van Boeddha’s buschauffeur.
Een leven vol stress
Voordat Eelco buschauffeur werd, werkte hij meer dan 25 jaar als projectmanager bij grote banken. Hij leidde een druk leven met veel stress. Eelco: ‘Het laatste deel van mijn loopbaan wilde ik inrichten met iets dat wat minder van me zou vragen. Als kind wilde ik altijd een bus kunnen rijden, dus toen was de keuze snel gemaakt.’
Bijzonder gevoel
Boeddhist was hij al langer: ‘Op mijn 23ste kwam ik met het boeddhisme in aanraking. Ik ging op karate voor meer zelfvertrouwen en daar raakte ik gefascineerd door de aandacht en zorgvuldigheid waarmee mijn leraar lesgaf. Dat eindeloos meditatief herhalen van de bewegingen gaf me een bijzonder gevoel. Ik vond er rust in. Mijn leraar sprak nooit over het boeddhisme, maar dat was het wel. Sindsdien verdiep ik me in het boeddhisme en uiteindelijk ben ik officieel boeddhist geworden.’
'Het was een voortdurend zelfonderzoek: kijk ik wel goed naar de mensen in mijn bus?'
Kijken zonder te oordelen
‘Als boeddhistische buschauffeur was hij voor sommige collega’s wel een beetje een vreemde eend in de bijt: ‘Het was natuurlijk een totaal andere wereld dan ik gewend was, maar ik vond het heerlijk. Het was niet alleen het besturen van die bus, ik voegde er een dimensie aan toe door er elke dag een meditatieve oefening in oordeelloos kijken van te maken. Het was een voortdurend zelfonderzoek: kijk ik wel goed naar de mensen in mijn bus? Kan ik ze écht zien zonder te oordelen en met mededogen? De meeste ontmoetingen duurden maar een paar seconden, maar ze waren allemaal van grote betekenis.’
Agressief gedrag
‘Mensen vragen vaak of ik geen last had van agressief gedrag, maar dat viel reuze mee. Misschien heeft dat wel te maken gehad met het feit dat ik boeddhist ben. Het waren vooral de andere weggebruikers die me opvielen. Een bus is trager dan de rest van het verkeer en ik merkte dat veel weggebruikers zich daaraan ergeren. Maar ook op die momenten probeerde ik zonder oordeel naar ze te kijken.’
'Als je alleen naar jezelf kijkt, dan zie je de ander niet meer goed'
Het kotsende meisje
Het oefenen in niet oordelen lukte hem niet altijd, zoals bijvoorbeeld die dag dat een meisje de bus onderkotste. Eelco: ‘Haar moeder had geprobeerd het op te vangen, maar er lag nog een deel in de bus. Toen heb ik die moeder toegesnauwd dat ze wel alles moest opruimen. Dat meisje had natuurlijk niet expres overgegeven en die moeder deed ontzettend haar best om het op te ruimen. Maar in de emotie van het moment zag ik dat even niet. Mijn ego nam het over en ik raakte de verbinding kwijt. Met mezelf, het meisje, haar moeder en alle mensen in de bus.’
‘Achteraf kon ik wel met mededogen naar mezelf kijken, dat hoort ook bij de woorden van de Boeddha. Tijdens het voorval met die vrouw en haar dochter speelde er oude pijn bij me op. Op zo’n moment ben ik niet in het hier en nu. En als je alleen naar jezelf kijkt, dan zie je de ander niet meer goed. Dat was voor mij een wijze les.’
Beugelbekkie
Inmiddels is Eelco met pensioen, maar hij denkt nog vaak terug aan de lessen die hij tijdens het rijden leerde. Zoals die van het meisje met de beugel. Eelco: ‘Dat was een klein, maar fantastisch moment. Ik was gestrest, had vertraging en haast. Ik stopte op een druk station, deed de deuren open en daar stond ze.’
Leermeester
‘Ze legde geld neer en zei alleen maar ‘Doorn’, zonder me aan te kijken. Ik vroeg haar: ‘Bedoel je: ‘Chauffeur, zou ik een kaartje mogen hebben naar Doorn?’’ Ze glimlachte en haar beugel kwam tevoorschijn. Er gebeurde vrijwel niets, maar toch kon ik op dat moment in één keer alle stress loslaten. Ze stond daar zoals een kind kan zijn, onschuldig en niet onder de indruk van die gehaaste mensenmassa. Op dat moment was zij voor mij een leermeester. Ze leerde me dat ik altijd – ook midden in de drukte en de drukte in mezelf – wakker kan worden en in het hier en nu kan zijn.’
‘Wees niet streng voor jezelf, want je doet het altijd goed’
De wereld is al ingewikkeld genoeg
Eelco is ervan overtuigd dat we allemaal dagelijks zo’n leraar kunnen tegenkomen, als we maar goed kijken: ‘En dat begint met het bewustzijn dat we allemaal verbonden zijn en geen individuele entiteiten. Dat kun je misschien niet in één keer, maar je kunt het wel leren als je jezelf voorneemt om met mededogen te leven, ook naar jezelf. Kijk met aandacht en zonder te oordelen. En als het even niet lukt, wees dan niet te streng voor jezelf, want je doet het altijd goed. De wereld is al ingewikkeld genoeg.’
Eelco Musho van der Meulen: Halte Hertenkamp. Aantekeningen van Boeddha’s buschauffeur, Uitgeverij Asoka.
Zin in morgen radio
Eelco van der Meulen was ook te gast in Zin in morgen radio op NPO Radio 5. Luister deze uitzending hier terug.
