Een levende doodskist, gemaakt van mycelium; het ondergrondse wortelnetwerk van paddenstoelen, ofwel schimmeldraden. Het begon met een idee, groeide uit tot concept en werd na het prototype realiteit. "De zoon van de overleden moeder was heel dankbaar dat ze de kans had gekregen om weer één te worden met de natuur."

De levende doodskisten van Bob

"Of de afgelopen maanden hectisch waren?" Bob Hendrikx, het brein achter de zogenaamde 'Living Cocoon', een kist die eenmaal onder de grond snel vergaat, schiet gelijk in de lach. "Het waren inderdaad drukke maanden." Eind december 2020 werd zijn droom werkelijkheid: de doodskist - die hij als student Architectural Engineering aan de TU Delft ontwikkelde - ging voor het eerst 'bemand' onder de grond. Een emotioneel en bijzonder moment, blikt Hendrikx terug.

Kort daarvoor was hij gewapend met flyers de 'uitvaartmarkt' opgegaan. "We hadden een aantal prototypes gemaakt en dachten: laten we eens testen of mensen het echt willen gebruiken." En meteen was het raak. "Een uitvaartondernemer nam onze flyer aan en nog diezelfde dag werd de levende doodskist uitgekozen door een klant. Toen ging het in één keer van prototype naar realiteit. Vanaf dat moment kwam ons idee in het nieuws en ging het de hele wereld over. Dat is het moment waarop wij zelf aan de bak moesten: de kisten moesten (letterlijk) gaan groeien."

Lees ook:

Een begrafenis en PR-moment 

Toen Bob de eerste officiële order binnenkreeg, ging hij naar de begraafplaats om alles van a tot z door te nemen. "Een spannend moment; er is iemand overleden en dan moet natuurlijk alles goed gaan." Na alles gecheckt te hebben, liep hij daar de zoon van de overleden vrouw tegen het lijf. "Hij was emotioneel", vertelt Bob die terugblikt op het bijzondere moment. "Hij was heel dankbaar dat zijn moeder deze kans had gekregen om weer één te worden met de natuur. Dat zal ik niet snel vergeten..." Bob was niet aanwezig bij de ceremonie. "Het was hun privé-moment. De NOS, de NRC en andere media wilden er maar al te graag bij zijn. Die hebben we moeten weghouden."

Vanaf dit moment dacht ik: verdomd, er moet iets veranderen…

"Dat was bij de The Motown Movement (een onafhankelijke stichting van tien TU Delft master studenten van verschillende studies die zich inzetten voor de maatschappij, red.), een project dat ik in Detroit heb gedaan. We kochten een huis voor duizend dollar, dat we gingen verbouwen op een duurzame manier. De aarde gaat kapot, we moeten dit doen, dachten we."

"In het begin dacht ik dat we goed bezig waren. Bij terugkomst, besefte ik dat we 'minder slecht' bezig waren, maar verre van 'goed'." Een fundamenteel verschil, benadrukt Bob. "We waren bezig met de oplossing efficiënt maken, terwijl 'de oplossing' helemaal geen oplossing was. Zonnepanelen leveren bijvoorbeeld nog steeds afval op, om een voorbeeld te noemen. We moeten bouwen zoals de natuur ons voordoet, richting levende architectuur; levende objecten gaan maken", dacht hij. "Later, toen ik aansloot bij het MIT Media Lab (onderzoeksinstituut), werd het duidelijk dat dat geen gek idee was. Andere mensen bleken hier ook al mee bezig te zijn."

Wacht even, hoe zit het nou met die 'levende doodskist'?

De kist is gemaakt van mycelium, ook wel schimmeldraden genoemd. Voor het 'Eureka-moment' moeten we terug in de tijd, naar zijn studie aan de TU Delft. "Ik had in het lab wat mycelium-materiaal in een plastic-zakje gedaan. De volgende dag kwam ik terug en waren de schimmelen aan elkaar gegroeid." Dat was niet de bedoeling, vertelt hij.

"Ik had ze niet goed genoeg gedroogd, experiment mislukt. Daarna dacht ik: wat nou als we vanaf nu niet alleen met dode materialen werken, maar ook met levende organismen - die kunnen aan elkaar groeien." Dit moment blijkt achteraf het startpunt van zijn mycelium-avontuur, vertelt Bob die recent is genomineerd voor de Dutch Design Awards 2021. "Een van die gekke gedachten was: mycelium wil recyclen, waarom laten we onszelf niet recyclen?"

Hierom ben ik de aangewezen persoon om de wereld mooier te maken

"Dat heeft te maken met de karaktermix van mijn vader en moeder", begint Bob zijn antwoord. "Ik kan verbinding leggen met de innovatieve wereld, maar ook met Henk bij een bouwbedrijf - om uit te leggen dat het idee ook voor hem belangrijk is. Ik kan de innovatieve en ondernemende kant met elkaar verbinden." Die ouders van jou moeten wel trots zijn… "Ja, die zijn enorm trots. Ik voel me wat betreft de aandacht wel eens schuldig toe naar mijn broers. Gelukkig vinden ze het allemaal superleuk."

''Geef gewoon geld, denk ik dan.''

Bob

Wat is de grootste hobbel op de weg? 

Daar hoeft de bedenker van de levende doodskist niet lang over na te denken. "Geduldig zijn, dat is de grootste persoonlijke hobbel. Ik wil alles nu en zo groot mogelijk. Dat is natuurlijk niet altijd realistisch wanneer je ook rekening met anderen moet houden. Elke dag wordt mijn geduld op de proef gesteld. Ik wil dat alles al geautomatiseerd is, dat er binnen een mum van tijd duizend kisten zijn geproduceerd. Maar om dat te bereiken moet je eerst een traject in om geld op te halen, waar moet worden onderhandeld met partners. Dat zijn grotere processen dan ik aanvankelijk dacht. Ik ben natuurlijk overtuigd van mijn eigen visie: 'geef gewoon geld', denk ik dan."

Je bent jong en je wilt wat: over tien jaar zou ik willen dat…

"We hebben veel op de rol, hoor! Houd je vast. Voor mijn bedrijf Loop is het belangrijkste dat we de levende doodskisten wereldwijd verspreiden. Daarna willen we eigenlijk een nieuw model maken: vervuilde grond saneren met lichamen. Dan gaan we richting een service-model, waarbij we een compostbedrijf worden. Dat is een hele nieuwe ervaring rondom de dood. Maar we zijn ook bezig met een levend huis, waar we al een prototype van hebben gemaakt, en een lichtgevende boom. We maken de planten dan bioluminescerend, een alternatief voor straatverlichting."

Lees ook:

Morgen heb jij het voor het kiezen in Nederland, dit zou ik doen

"Invoeren dat de vervuiler betaalt. Heel simpel. Elk bedrijf wordt dan afgerekend op zijn voetafdruk en er moeten beloningen komen voor als je nieuwe natuur toevoegt of goed bent voor de aarde. Als ik dit zo zeg, denk ik: who the fuck kan hier nou tegen zijn?"