De heilige Philippus Neri (1515-1595) wordt de Tweede Apostel van Rome genoemd. Hij was opvoeder, boeteprediker, biechtvader, pauselijk raadsman, mysticus en cultuurpromotor.

Florence

Filippo Romolo de Neri werd op 15 juli 1515 geboren in Florence. Hij ging naar school bij de dominicanen. Hun prediking maakte grote indruk op hem. Zijn hele leven zou hij de dominicaanse boeteprediker Girolamo Savonarola vereren.

Monte Cassino

Toen Filippo wees werd nam zijn oom de opvoeding van de jongen op zich. Hij wilde aanvankelijk net als deze oom koopman worden. Hij kreeg daartoe een opleiding in de buurt van de beroemde benedictijnenabdij van Monte Cassino. Filippo was daar regelmatig te vinden. Het monnikenleven dat hij daar leerde kennen was van blijvende invloed op hem. Door een mystieke ervaring zag hij echter af van een commerciële loopbaan.

Getroffen in catacomben

Filippo besloot in 1535 naar Rome te gaan. Daar verdiende hij zestien jaar lang zijn kost en inwoning met het geven van privélessen aan Florentijnse jongens. In 1544, toen hij aan het mediteren was in de catacomben van Sint-Sebastianus, zou hij plotseling zodanig door de liefde van God zijn getroffen dat het volume van zijn hart letterlijk groter was geworden. Sindsdien brandde een heilig vuur in hem, waardoor hij nog maar één missie in het leven had: de verkondiging en de verwerkelijking van het Rijk Gods.

Priester

Filippo Neri leefde zeer ascetisch. Op straat gaf hij jongeren geloofsonderricht en vermaakte hen met stichtelijke verhalen. Dat deed hij met enorm veel flair en toewijding. Ook verzorgde hij de zieken en stervenden in hun huizen. In 1548 richtte hij samen met zijn biechtvader Persiano Rosa een religieuze broederschap op die zich bezighield met ziekenbezoek en dienstverlening aan pelgrims. Op aandringen van dezelfde biechtvader liet hij zich in 1551 tot priester wijden. Nadien nam hij zijn intrek in het priesterhuis naast de kerk van Santa Maria in Vallicella.

Oratorium

Een jaar na zijn wijding stichtte Filippo het Oratorium, een samenlevingsverband van seculiere priesters. De leden, onder wie de historicus Cesare Baronio, probeerden met elkaar naar volmaaktheid te streven door middel van gebed, religieuze muziek, spirituele lezingen en het verrichten van goede werken. In 1575 werd het Oratorium door paus Gregorius XIII tot congregatie verheven. De beroemdste oratoriaan was de Engelse kardinaal John Henry Newman (1801-1890); Sri Lanka's eerste heilige, Joseph Vaz, was oratoriaan.

Gezagvol biechtvader

Filippo Neri was een geliefde biechtvader. Door zijn innemend karakter en zijn aanstekelijke humor wist hij velen tot inkeer te brengen. Zelfs pausen en kardinalen luisterden naar zijn wijze raad.

Tweede apostel van Rome

Filippo stierf op 26 mei 1595. Paus Gregorius XV verklaarde hem in 1622 heilig. Sint-Philippus Neri kreeg de erenaam 'Tweede Apostel van Rome'. Zijn lichaam ligt in een zijaltaar in de kerk van Santa Maria in Vallicella (beter bekend als Chiesa Nuova) aan de Corso Vittorio Emanuele II in het historisch centrum van Rome. Zijn liturgische gedachtenis wordt jaarlijks gevierd op 26 mei.