De West-Syrische ritus, ook wel Antiocheense ritus genoemd, is een van de vele riten van het christendom. De kern ervan is de in het Syrisch Aramees opgestelde Goddelijke Liturgie van Sint-Jacobus.
De christenen van de West-Syrische ritus zijn aangesloten bij kerken die het klassiek Syrisch, een variant van het Aramees, als rituele taal gebruiken en wier liturgie zou teruggaan op Sint-Jacobus van Jeruzalem, de ‘Broeder des Heren’.
De West-Syrische ritus wordt ook wel ‘Antiocheense ritus’ genoemd. Deze ritus werd gebruikt door de kerken ten westen van het eertijdse Perzische Rijk en die kerkpolitiek gezien Antiochië als de voornaamste metropool beschouwden.
De oudste vorm van de Antiocheense ritus was in het Grieks opgesteld. Volgens de overlevering ging de ritus terug op Sint-Jacobus, de eerste bisschop van Jeruzalem. Het leeuwendeel van de oorspronkelijke teksten is verloren gegaan; enkele zijn nog terug te vinden in geschriften van Sint-Johannes Chrysostomos.
Kerken van de West-Syrische ritus zijn de Syrisch-Orthodoxe Kerk, de Maronitische Kerk, de Syrisch-Katholieke Kerk en de Syro-Malankaarse Katholieke Kerk (India).
De West-Syrische ritus is een verzamelnaam van diverse christelijke erediensten. Deze verschillende vormen ontstonden door politieke omstandigheden en theologische geschillen.
In de zesde eeuw werd de Goddelijke Liturgie van Sint-Jacobus hervormd en in het Syrisch opgesteld. Dat gebeurde mede door toedoen van de miafysitische metropoliet Jakoeb Baradai van Edessa, die zich in de zesde eeuw losmaakte van de Byzantijnse orthodoxie. Uit dat schisma ontstond de non-Chalcedonische Syrische Kerk van Antiochië.
De oorspronkelijke Jacobusliturgie werd door Jakoeb Baradai verrijkt met een veertigtal nieuwe anaforen (eucharistische gebeden), die hij toeschreef aan heiligen uit de apostolische periode. Tegenstanders daarvan noemden de nieuw ontstane variant ‘Jacobitische ritus’, niet naar de Broeder des Heren maar naar metropoliet Jakoeb Baradai.
Een andere variant van de Antiocheense ritus is de Maronitische ritus. Die lijkt veel op de ‘Jacobitische’ maar is ontdaan van alle miafysitische elementen.
De Malankaarse ritus is de door de antinestoriaanse Syrische kerk van Tagrit (Tikrit) aangepaste West-Syrische ritus zoals die in gebruik is bij de Thomas-christenen.