Henk van Harreveld begon in 1989 in Zutphen zijn loopbaan als rechter. Hij was de voorzitter van de meervoudige kamer die de verdachten van de pompmoord aanvankelijk vrij hebben gesproken. De pompmoord was één van de interessantste zaken uit zijn carrière. Van Harreveld: 'Deze zaak is interessant naar mijn idee omdat die bewijsrechtelijk een buitengewoon lastige puzzel opleverde voor de rechter en ook voor de officier van justitie'.
Geheime tip
Vlak voordat de zaak zou verjaren kwam er opeens weer leven in de zaak. Een geheime tip kwam binnen bij de CIE (Criminele Inlichtingen Eenheid). 'Uit die berichten kwam naar voren dat er weer mensen over die zaak herinneringen naar voren hadden gebracht, die wellicht aanknopingspunten zouden bieden voor nieuw onderzoek van de zaak', Van Harreveld.
Onderzoek heropenend
Door deze tip is het onderzoek naar de pompmoord opnieuw opgestart. 'Het is een heel uitvoerig onderzoek geweest. Er zijn heel veel getuigen gehoord. Geen ooggetuigen, maar wel mensen die iets over de zaak of over de tijd en plaats konden vertellen. En dat heeft een dik dossier opgeleverd met voor de rechtbank heel veel losse eindjes, tegenstrijdigheden, ongeloofwaardigheden en twijfelachtig bevindingen.'
Minimaal wettig bewijs
Van Harreveld vervolgt: 'Eigenlijk kun je van deze zaak zeggen: het bewijs berust voor 100 procent op verklaringen van mensen die door de politie in het opsporingsonderzoek zijn gehoord. Er is nooit een spat van forensisch bewijs, laten we zeggen wetenschappelijk controleerbaar bewijs, daaraan toegevoegd. En dat maakt het heel lastig om te zien wat is waarheid? Wat is geloofwaardig? Wat is niet geloofwaardig?'
'Je kunt alleen veroordelen als je niet alleen minimaal wettig bewijs hebt, maar je moet door dat bewijs ook zó overtuigd zijn dat je zegt: 'ja, ik zie geen reden voor enige twijfel.' En dan kun je veroordelen. En dat bewijs schoot voor ons tekort.' Daarom werden de verdachten vrijgesproken.
Hoger beroep
Vervolgens ging het Openbaar Ministerie in hoger beroep en met succes. De verdachten werden in 2004 alsnog veroordeeld tot gevangenisstraffen tussen de zes en acht jaar. Van Harreveld: 'Bij het Hof is het anders gelopen. Daar ben ik niet bij geweest, maar daar heb ik later wel over gelezen.' Het arrest – de uitspraak van het Hof – noemt de voormalig rechter ‘weinig overtuigend’.
'Het gevolg is geweest dat deze mensen, nog jaren een gevangenisstraf hebben uitgezeten. En dat het de vraag is, voor mij in ieder geval, of dat terecht was of niet. De gedachte dat iemand ten onrechte jaren in de gevangenis terechtkomt, gun ik niemand.'
De pompmoord is te zien op NPO Start. Aanvullend op De pompmoord komt er een zesdelige podcastserie uit: De verhoorkamer. Deze podcast is vanaf 25 maart beschikbaar via alle podcastapps.
