Verschillende theegradaties 

De productie van thee bestaat uit een paar stappen: plukken, verwelken, rollen, oxideren (of juist het voorkomen ervan) en het drogen van de theebladeren. 

Vervolgens sorteren theeverwerkers de thee op bladgrootte: whole leaf, broken leaf, fannings en dust. De grootte van de bladeren heeft namelijk veel invloed op het smaakprofiel en prijs van de uiteindelijke thee. 

Whole leaf of full leaf 

Whole leaf – oftewel volledig blad – bestaat uit hele, ongebroken theebladeren. Dit is thee van de hoogste kwaliteit omdat hele bladeren langzaam en gelijkmatig hun smaken afgeven. 

Het resultaat is een complexe, verfijnde en vaak gelaagde thee. Aangezien dit type thee met zorg geplukt en verwerkt wordt, ligt de prijs meestal ook hoger. Deze thee vind je veelal in speciaalzaken. 

Broken leaf of brokens

Broken leaf is één gradatie lager en bestaat uit bladeren die in grotere stukken zijn gebroken. Deze thee trekt iets sneller en geeft een wat krachtigere smaak dan whole leaf-thee, maar mist vaak de subtiliteit en diepgang van de hele bladeren. 

Deze thee is over het algemeen goedkoper dan whole leaf-thee, maar zeker niet van slechte kwaliteit. Broken leaf wordt veelal verkocht als losse thee in speciaalzaken.

Fannings en dust 

Fannings zijn kleine stukjes thee die overblijven na het zeven en sorteren van de hoogwaardige theebladeren. 

Wanneer deze deeltjes extreem klein zijn, vallen ze onder een nog lagere classificatie: dust – ook wel theegruis genoemd. Dit is de laagste theegradatie en – vanzelfsprekend – het goedkoopst. 

Fannings en dust werden lang gezien als bijproducten van de theeverwerking, maar tegenwoordig is ook het theegruis erg in trek. Niet bij puristen, maar bij producenten van voorverpakte theezakjes.  

Over smaak valt niet te twisten

Het voordeel van fannings en dust is dat ze veel sneller kleur en smaak afgeven dan hele theebladeren. Een ander voordeel voor de producent is de lagere inkoopprijs van deze theesoorten.

De meeste fabrikanten van theezakjes kiezen er daarom voor om fannnings en dust in de zakjes te stoppen. Maar volgens theepuristen komt het theegruis de smaak niet ten goede.

Theemenger Alexander Nobels zegt in de Keuringsdienst van waarde-uitzending dat het theegruis weinig karakter en aroma heeft. ‘Theezakjes vertrouwen vaak op kunstmatige aroma’s om de smaak een boost te geven. Bij losse thee is dat doorgaans niet nodig.’

‘Grotere theebladeren trekken langzamer, maar geven een rijkere en complexere smaak. Met losse bladeren proef je echt de oorsprong en het karakter van de thee,’ aldus Nobels.

Prijsverschil thee 

Maar hoeveel verschilt die hoogwaardige thee nu écht in prijs van theezakjes uit de supermarkt? Hieronder een overzicht van de gemiddelde prijzen per kilo*: 

• Theezakjes (budgetmerk): €10 – 35
• Theezakjes (premiummerk): €70 – 100
• Losse thee (basis): €30 – 40
• Losse thee (hoge kwaliteit): €100 – 200 
  

*Op basis van prijzen op 22 april 2025.

De prijzen van thee lopen enorm uiteen. Zo kun je in de supermarkt theezakjes met zwarte thee kopen voor minder dan €10 per kilogram, terwijl soortgelijke zakjes van een ander merk meer dan €90 per kilo kosten.

Dit prijsverschil hangt samen met verschillende factoren, maar de kans dat theezakjes whole leaf- of broken leaf-thee bevatten, is erg klein.

Losse thee of theezakjes? 

Hoewel de goedkoopste theezakjes inderdaad goedkoper zijn dan losse thee uit de speciaalzaak, is de kwaliteit van deze thee vaak aanzienlijk lager. 

‘Premium’-theezakjes kunnen daarentegen net zo duur-  of zelfs duurder - zijn dan sommige losse thee van de speciaalzaak. Dit terwijl die losse thee meestal van een hogere gradatie is. 

Theezakjes zijn ideaal als je voor gemak kiest, maar de beste kwaliteit is het niet. Wil je goede kwaliteit thee? Dan kun je toch echt het best naar de speciaalzaak gaan. De kans is groot dat je meer waar voor je geld krijgt ook.