Patatreclame in voetbalstadions, cola-billboards op de A10 en donuts in bushokjes: fastfood zie je overal om je heen. In de afgelopen zes jaar is er 4,2 miljard euro uitgegeven aan junkfood reclame. Tegelijkertijd stijgt het aantal Nederlanders met overgewicht. Hoe komt dit? Pointer zoekt het uit.
Overgewicht tegengaan?
Volgens het Centraal Bureau van de Statistiek is obesitas de afgelopen 40 jaar in Nederland verdrievoudigd: in 2023 had maar liefst 16 procent van de 20-plussers obesitas. Bovendien heeft 35 procent van de Nederlanders matig overgewicht. In totaal is dus meer dan de helft van alle Nederlanders te zwaar.
Pointer vergelijkt deze cijfers met de bedragen die opgaan aan junkfood reclame. In 2018 hebben de overheid en industrie namelijk afspraken gemaakt om overgewicht onder Nederlanders tegen te gaan. Deze afspraken staan in het Nationaal Preventieakkoord van de Rijksoverheid. Toch zien we reclame voor fastfood overal om ons heen. Wat gaat hier mis?
Advertenties en influencer marketing
Pointer analyseert dat er in de afgelopen zes jaar voor 4,2 miljard euro aan reclames is ingekocht voor junkfood, tegenover 640 miljoen euro voor gezond eten. Unilever is de grootste uitgever, gevolgd door McDonald's. Als je dan kijkt naar specifieke producten, is Heineken de koploper met advertentiebudget, gevolgd door M&M’s, Chocomel en Red Bull Energy Drink.
Veel junkfood reclames zijn ook zichtbaar op social kanalen zoals Instagram, TikTok en Facebook. Bovendien pronken influencers actief met hamburgers, frisdrank en donuts. Alleen zijn deze reclames niet meegeteld in het onderzoek van Pointer, omdat de gegevens daarvan niet beschikbaar zijn.
In totaal kom je dus op nóg hogere reclamebedragen uit. Hoe verantwoorden bedrijven die junkfood verkopen deze reclame?
[tekst gaat verder onder de afbeelding]
Junkfood reclame gericht op 16+
Ondanks de afspraken die in 2018 zijn gemaakt, zijn junkfood reclames nog steeds overal om ons heen. In reactie op Pointer zegt Unilever dat ze al sinds 2003 eigen principes voor kindermarketing hebben. Zo richten ze geen reclame direct op kinderen onder de 16, ook niet via influencers.
Koninklijke Horeca Nederland (KHN), die het Nationale Preventieakkoord heeft getekend én zowel McDonald's als Domino's vertegenwoordigd, zegt tegen Pointer: 'De sector begrijpt het belang van een gezondere leefomgeving en een gezondere generatie en levert hieraan graag een bijdrage.' De KHN vermeldt alleen niet of ze dan ook stoppen met junkfoodreclame.
Mars Nederland, het moederbedrijf van M&M's, meldt: 'Reclame is een bruikbaar hulpmiddel om je te onderscheiden. Mits op een verantwoordelijke wijze ingezet, vinden wij dat dat mogelijk moet zijn.' Wat de verantwoordelijke manier precies is, verduidelijkt Mars Nederland niet.
Maken de vele ongezonde reclames ons dik en ziek?
Bekijk hier de aflevering van Pointer over junkfoodreclames en lees meer over hun onderzoek.
