Rob en zijn ex-vrouw Anne hadden altijd al een kinderwens. 'Maar het lukte niet zo gemakkelijk om zwanger te raken. Daarom liet ik mijn zaad onderzoeken. Daar kwam uit dat mijn zaad niet goed genoeg was. Dat is een klap in je gezicht en het tast je gevoel van mannelijkheid aan. Maar we probeerden vooruit te denken en bespraken de optie om voor een spermadonor te gaan', vertelt hij. 

Hoopvol 

Na lang wikken en wegen, besloten Rob en Anne te kiezen voor KID, kunstmatige inseminatie met donorzaad. 'We werden vanuit Zwolle doorverwezen naar het Rijnstate, naar een arts die hier veel ervaring mee had. Hij kwam vanaf de eerste dag wat kil en zakelijk op mij over, maar je hebt daar verder geen keuze in. Op zo’n arts vestig je al je hoop. 

Bij de keuze voor een donor, konden we aangeven welke kenmerken we belangrijk vonden. We wilden graag een donor die net als Anne en ik blauwgroene ogen had. En die zoveel mogelijk op mij leek. De arts zei: 'Deze donor is voor jullie.' Hij zou kort daarna stoppen met doneren, dus het voelde gek gezegd best 'exclusief’, alsof deze donor speciaal voor ons gereserveerd was.'

Bedanken

'Het kostte tien pogingen om zwanger te worden. Bij de laatste keer wilden we eigenlijk een pauze, omdat het zo emotioneel is om steeds die teleurstelling mee te maken. De arts moedigde ons die laatste keer nog extra aan. 'Dit keer gaat het echt lukken', vertelde hij. Hij wilde zelfs wedden op een goede fles rode wijn. Hij bleek gelijk te hebben. Wij konden ons geluk niet op! 

De arts raadde ons aan om niet te praten over het feit dat zij van een donor was. Dat voelde voor Anne en mij niet goed, dus we zijn hier naar Sofie toe altijd open over geweest. Zo kwam het dat zij als tiener graag opzoek wilde gaan. Vanaf haar zestiende werd ze steeds nieuwsgieriger. Ik heb altijd tegen haar gezegd: Als je gaat zoeken, zou ik alleen maar heel blij zijn als je hem vindt. Want wat ik heel graag zou willen doen is die man bedanken. Want door hem mocht ik vader worden.'

DNA-test

'Onze dochter kreeg via het ziekenhuis wat basisinformatie over haar donor. Ze kreeg een code die gekoppeld was aan een anonieme donor van wie ze een brief kreeg. Hij wilde geen contact. Een tijd later heeft Sofie alsnog via een DNA-onderzoeker verder gezocht. Toen gebeurde er iets heel geks. Ze bleek gekoppeld aan een man die helemaal geen donor was, maar die wel ivf-behandelingen had gehad in het Rijnstate. Dat was enorm schrikken. Echt onwerkelijk. 

Er volgde kort daarna nog een klap, omdat deze man een erfelijke ziekte heeft die mijn dochter ook heeft. Net als haar jonge kind. We zijn allemaal nog bezig om dit een plekje te geven en ons ertoe te verhouden. Voor mij persoonlijk zorgt het soms voor een schuldgevoel. Doordat mijn zaad niet goed genoeg was, kwamen we bij deze arts terecht. Dat gaat aan je knagen. Het gekke is wel, dat Anne en ik een paar jaar erna alsnog twee kinderen hebben gekregen op de natuurlijke manier. Het is bijzonder hoe het leven kan lopen.'

Wensouder 

'Als je naar het ziekenhuis gaat met een kinderwens, word je een ‘wensouder’ genoemd. Maar voor mijn gevoel ben ik dat nog steeds. Omdat ik gewenst had dat het niet zo was gelopen. Het zaad van een heel goed mens is misbruikt. Het was niet van ons, zo zie ik het. Wij hadden een donorcode en een medisch dossier, maar die klopten niet. Dat heeft tot op de dag van vandaag een gigantische impact op ons leven. Het ziekenhuis heeft naar ons toe nooit excuses gemaakt of een verklaring gegeven. Ze houden het op ‘een mogelijke verwisseling’ en zeggen dat de dossiers inmiddels verjaard zijn. 

Voor de verwekker van mijn dochter en zijn gezin vind ik het vreselijk. Die arme mensen zijn echt misbruikt door het ziekenhuis. Tegelijkertijd ben ik hem en zijn vrouw ook ontzettend dankbaar voor hoe onze dochter door hen is ontvangen. Dat ontroert me tot op de dag van vandaag.'

Het verhaal over Sofie is onderdeel van de documentaireserie Spoorloos: Sporen van een Spermabank die te zien is op NPO Start. Er loopt een rechtszaak over deze medische fout. Dat is de reden waarom het Rijnstate er nu niet inhoudelijk op wil reageren (zie reactiepagina). Omwille van de privacy zijn de namen in dit artikel gefingeerd.