Tekst: Maria Aarts / Beeld: Eljee Bergwerff

Jurjen de Groot verontschuldigt zich, hij is wat verlaat. ‘Ik was in gesprek met de politiek en dat liep uit.’ Als directeur van de kerk is hij gewend om allerlei initiatieven op te pikken en waar mogelijk samen te brengen. Ook nu, bij de aanpak van de vluchtelingencrises, die hoog op de politieke agenda staat. 

‘Zojuist heb ik een lijst ontvangen met kerken die iets doen of willen doen. Niet alleen voor de opvang van Oekraïners, bij de PKN hebben we oog voor iedereen. Syriërs die wachten op een verblijfsvergunning, moeten ook worden opgevangen. Net als uitgeprocedeerde vluchtelingen. Als ze niet terug kunnen naar hun herkomstland vallen ze tussen wal en schip. Hoe ga je daar als kerk mee om? Dergelijke vraagstukken proberen we samen met de makers in Petrus in het land op allerlei manieren in beeld te brengen. In de hoop dat goede voorbeelden doen volgen.’

Kijkers inspireren 

De kerk voorziet de afdeling Levensbeschouwing van KRO-NCRV van ideeën voor goede verhalen voor het programma. ‘We versterken elkaar’, zegt De Groot. ‘De PKN geeft informatie over mooie initiatieven. KRO-NCRV kiest de mooiste verhalen en maakt er inspirerende uitzendingen van. Dat levert een heel mooie dynamiek op.’ Zelf maakt hij dankzij het programma ook weleens kennis met een kerkgemeenschap die het anders doet dan de kerk waarvan hij lid is.

‘Petrus in het land brengt de breedte van de Protestantse Kerk in beeld. Van sober ingerichte gebouwen tot kerken die meer gericht zijn op de liturgie en die daar ook de aankleding op afstemmen. Waardoor kijkers denken: o ja, dat is ook de Protestantse Kerk, dat had ik niet verwacht. Kennismaken met geloofsgemeenschappen die het anders doen, werkt inspirerend. Het brengt kijkers op nieuwe gedachten: oh, in dat dorp zet men zich op deze manier in. Dat kunnen wij ook oppakken.’

De vraag hoe de kerk van de toekomst eruit moet zien en wat daarvoor nodig is, staat hoog op de agenda bij de PKN. Kerken worden uitgedaagd daarover na te denken. ‘We merken dat de kerk vergrijst. Als we in onze bubbel blijven, zet dat onverminderd door. We bevinden ons te midden van 17 miljoen Nederlanders met verschillende achtergronden, ideeën, verwachtingen en noden. Wat vraagt dat van ons? Welke inhoudelijke lijnen kunnen we volgen als we een open kerk willen zijn? Petrus in het land laat zien dat elke lokale gemeenschap dat anders invult.’

Krachtige verhalen 

Het programma biedt niet alleen inkijkjes in Nederlandse kerkgemeenschappen. Afgelopen januari werkte de directeur mee aan een uitzending vanuit Libanon.

‘Het land is in een diepe afgrond gestort, zowel politiek als economisch. Het was mooi om te ervaren dat de kerk dan een bron van hoop kan zijn. Allereerst omdat men er op zondag samenkomt. De harde realiteit wordt dan heel even stilgezet, in het besef dat het leven niet alleen draait om het hier en nu. Het was inspirerend om te zien dat dit wordt verknoopt met het leven van alledag. Op zaterdag heb ik de priester vergezeld toen hij voedselpakketten rondbracht bij weduwen die geen cent te makken hadden. Voor een kankerpatiënt werd de rekening van een PETscan betaald. Vluchtelingen uit Syrië worden opgevangen en krijgen de kans om een vak te leren. Noem maar op.' 

Verbinding zoeken 

Nederlandse kerken kunnen daar wat van opsteken, meent De Groot. ‘Waar wij hier over moeten nadenken is dat kerkzijn meer behelst dan op zondag samenkomen. Van Libanon kunnen we leren dat kerkzijn doorgaat op maandag, dinsdag, enzovoort, en hoe we dat handen en voeten kunnen geven. Onze samenleving is zo ver doorontwikkeld dat we het allemaal in ons uppie denken te moeten oplossen. Het kan juist inspirerend zijn om de zingevingsvraag te vermengen met verbinding zoeken. Iets betekenen voor mensen die echt nood ervaren, is een mooie vorm van kerkzijn. Dat laat het programma zien. Er zijn veel kerken waar leden de handen uit de mouwen steken. Zoals in Kampen, waar ze de opvang van 1000 asielzoekers regelen en lange tijd bekostigden met collectes en giften. Men is er dag en nacht in touw. Dat brengen de makers van Petrus in het Land in beeld: dagelijkse verhalen van echte mensen. En die verhalen zijn blijkbaar heel krachtig.’