Hoe komt een vis, die stilzwijgend in de supermarkt of bij de viskraam ligt, eigenlijk aan zijn einde? Een vis is vrijwel altijd dood als 'ie op je bord ligt, maar de beste vis is niet altijd dood geweest. De Keuringsdienst legt uit hoe vissen het loodje leggen.

Het vangen van de vis

Tijdens het opvissen gaan de eerste dieren al dood. Ze kunnen klem komen te zitten in het net. Hierbij kan er een dodelijke beschadiging optreden, of ze worden doodgedrukt door de vissen eromheen. Vissen zitten soms wel urenlang vast in zo’n net en kunnen geen kant op. Als het net naar boven getrokken wordt kan het drukverschil voor sommige vissen te veel worden. De zwemblaas, dat is een soort van luchtopslag in de vis, knapt, waardoor de ingewanden van de vis naar buiten worden geduwd door bijvoorbeeld de ogen. 

Het doden van de vis

Als de vissen nog niet dood zijn als ze aan boord van de boot gehaald zijn, wordt de klus daar afgemaakt. Dit gebeurt aan de hand van drie technieken. Afhankelijk van de boot gebeuren ze alle drie. Bij verstikking worden de vissen na vangst op het droge gehouden, het duurt afhankelijk van de vis tot vier uur voor ze het loodje leggen. Haringen begeven het redelijk snel, al na 35 minuten is de vis dood. Kabeljauw doet er een uur over. Het op ijs leggen verdooft de vis, zodat ze niet meer bewegen. Ze merken dan nog wel wat er in de omgeving om hen heen gebeurt. 

Een andere methode is strippen. Hierbij wordt de ruggengraat van de hersenen losgetrokken en de belangrijkste organen er alvast uitgehaald. Deze techniek bestaat al honderden jaren en is om de kwaliteit van de vis hoog te houden. De vissen zijn vaak nog in leven als ze gestript worden en zelfs zonder organen blijft de vis nog dik een half uur bij bewustzijn. 

Bij witvissen, zoals de schol, is het van belang dat al het bloed uit de vis wordt gehaald. Zo houden vissers het vlees van de vis mooi wit. Voor het uitbloeden wordt een messteek gemaakt. Klinisch gezien blijven de vissen nog even in leven na de ingreep, totdat ze volledig leeglopen. 

Het verdoven van de vis

Er is nóg een methode, waarbij de vis eerst wordt verdoofd. Met een elektrische schok worden de vissen bewusteloos gemaakt. Als ze bewusteloos zijn, wordt hun kop eraf gehaald en vervolgens gestript. Dit is tot dusver de meest diervriendelijke methode. Dit 'stunnen' gebeurt over het algemeen nog maar weinig.

Met de huidige kennis geldt dat verdoven van de vis de minst vervelende vissendood is. Ze kunnen net als vee stress en pijn ervaren. Maar terwijl het dierenwelzijn van kippen, koeien en varkens steeds meer in de belangstelling staat, gaan we met vissen ook in 2023 nog heel anders om.

Meer weten over eten?

Schrijf je in voor de Eerlijker eten nieuwsbrief.

Keuringsdienst van waarde beste momenten