Naast varken, koe en kip ontspringt ook de kangoeroe de dans niet. De Keuringsdienst ging voor kampioen, tastte diep in de buidel voor een paar schoenen en zag ‘K-leer’ staan. Een ‘K’ die kennelijk staat voor kangoeroe. Maar hoe kan dat? Zoveel schoenen! Zoveel kangoeroes?
De K van Kangoeroe
Dat leer van dieren wordt gemaakt, zal voor niemand een verrassing zijn. De term ‘K-leer’ op de verpakking van de voetbalschoen doet echter de wenkbrauwen van de Keuringsdienst fronsen.
Want het is geen kat, kameel of konijn waarvan de schoen is gemaakt. Nee, de letter ‘K’ blijkt voor kangoeroe te staan. En kangoeroeleer is in trek bij menig voetballer. Zidane, Maradona, Litmanen, Ronaldo en Cruijff hebben alleen op schoenen van kangoeroeleer gespeeld.
Wat dat kangoeroeleer zo speciaal maakt? ‘Het is beter dan leer van andere dieren. Je kunt er beter op rennen, het is soepeler en lichter,’ vertellen voetbalschoenverkopers ons. Maar waar halen ze al die kangoeroes vandaan?
Het land van de kangoeroe
In tegenstelling tot wat veel mensen denken, worden kangoeroes niet gefokt en bestaan er ook geen speciale kangoeroeboerderijen. De kangoeroes die als voetbalschoen eindigen, worden altijd in het wild doodgeschoten.
We gaan op bezoek bij een kangoeroejager die ons in het holst van de nacht naar de bron van onze voetbalschoen brengt: de Australische wildernis.
Kangoeroejager Glenn Cole vertelt in de Keuringsdienst van waarde-uitzending dat Australië kampt met een overpopulatie aan kangoeroes die teruggedrongen moet worden. Het jagen op kangoeroes is voor zo'n 2000 Australiërs een fulltimebaan.
‘Het is de grootste commerciële slacht van wilde landdieren ter wereld,’ legt Dennis Vink, bioloog en belangenbehartiger van de kangoeroe, uit. ‘Die jacht vindt ’s nachts plaats in afgelegen gebieden, waardoor we er tot voor kort weinig van af wisten. Op jaarbasis worden er zo’n 1,3 miljoen kangoeroes doodgeschoten door de commerciële industrie.’
Raakschieten of niet
Maar hoe jaag je in het donker op bewegend prooi? ‘We schieten vanaf maximaal 150 meter afstand door het hoofd, zodat de kangoeroe meteen dood is. Dat is de meest ethische manier,’ legt kangoeroejager Glenn Cole uit.
Toch blijft het een uitdaging om de kangoeroes van zo’n lange afstand door het hoofd te schieten. Tijdens het bezoek van de Keuringsdienst bij kangoeroejager Glenn Cole worden er aardig wat schoten gemist.
‘Wat we vaak zien gebeuren, is dat de kangoeroes niet in het brein, maar in hun kaak of in hun ogen, oren of ergens in de romp worden geraakt, en dus niet in één keer dood zijn,’ zegt bioloog Dennis Vink. In dat geval moet de jager van dichtbij nog een tweede schot lossen om de klus af te maken.
Vrouwen en kinderen
De kangoeroejager kan van zo’n grote afstand in het donker moeilijk zien of het om een vrouwtje of mannetje gaat. Aangezien op beide gejaagd wordt, hoeft dit geen probleem te zijn.
‘Als we alleen de mannetjes zouden afschieten, dringen we de populatie niet genoeg terug,’ legt kangoeroejager Glenn Cole uit. Maar bij die jacht op vrouwelijke kangoeroes komt wel een risico kijken: een vrouwtje kan namelijk drachtig of zogend zijn.
Volgens bioloog Dennis Vink is één op de drie kangoeroes die de commerciële industrie doodschiet een vrouwtje. ‘En die vrouwtjes hebben vrijwel op elk moment van het jaar een jong bij zich dat afhankelijk van hen is, soms zelfs twee.’ Wat gebeurt er met die jonge kangoeroes dan?
Aan hun lot overgelaten
De gedragscode van de Australische overheid schrijft voor dat jonge kangoeroes in de buidel van het vrouwtje gedood moeten worden door de nek te breken of door onthoofding.
Is het jong oud genoeg om buiten de buidel te leven, dan bestaat de kans dat het wegrent. De kans dat deze kangoeroe overleeft, is volgens bioloog Dennis Vink echter vrij klein. ‘De meeste sterven heel langzaam aan dorst en uitdroging.’
‘We proberen daarom niet te jagen op vrouwelijke kangoeroes met zuigelingen,’ legt kangoeroejager Glenn Cole uit. ‘Maar van een afstand is dit soms moeilijk te zien.’
Kangoeroe-opvang
Jongelingen die het overleven en gevonden worden, hebben geluk: zij kunnen terecht in een opvangcentrum voor kangoeroes. We gaan langs bij zo’n opvang om een weesmoeder van kangoeroes te spreken.
‘Het is raar dat een inheems dier als een plaag wordt gezien. Ze horen hier in Australië thuis, en ze beheersen hun eigen populatie al miljoenen jaren,’ legt kangoeroeverzorger Nikki Medwell uit.
Medwell vervolgt: ‘Het is enkel het gedrag van mensen waardoor kangoeroes een ‘probleem’ vormen. Dus waarom zou de mensheid het recht hebben om in te grijpen?’
Kangoeroe eindigt ook in handtassen, bokshandschoenen en hondenvoer
Maar kangoeroe wordt in nog veel meer producten verwerkt. Het wordt gebruikt voor de productie van hoeden, handtassen, motorpakken en bokshandschoenen. En het vlees? In Australië serveren ze het als steak. In Europa eindigt het veelal in hondenvoer. Nederlanders vinden het eten van kangoeroe toch vaak een gek idee.
Kangoeroe is ook in Europa in trek
Toch wordt de kangoeroe in Australië over het algemeen gezien als plaag. En dus mag er uitvoerig op gejaagd worden. Europese fabrikanten zien hier wel heil in.
De Europese Unie is namelijk de grootste importeur van kangoeroevlees en -huiden ter wereld. Een groot deel daarvan komt via Nederlandse havens binnen, om vervolgens verwerkt te worden in allerlei producten. Toch zit het gebruik van kangoeroe niet iedereen even lekker.
Bekend sportmerk stopt met kangoeroeleer
Een bekend sportmerk lijkt na vele jaren te beseffen dat hun schoen van kangoeroe wringt: ze gaan stoppen met het gebruik van kangoeroeleer voor hun bekende voetbalschoen.
Waarom ze na 46 jaar tot dit besluit zijn gekomen, wil de producent telefonisch niet toelichten.
Op schrift laten ze later weten dat ze kangoeroeleer altijd als bijproduct hebben gezien van de jacht en dat ze nu door innovatie het materiaal kunnen vervangen voor rund. Op de vraag of het iets te doen heeft met dierenwelzijn geven ze geen antwoord.
Meer van Keuringsdienst van waarde weten?
Schrijf in je voor de nieuwsbrief Groener eten & leven. Al duizenden mensen gingen je voor!
