Piri piri, het zit op de kip, op de pizza en in de filet. Er zijn kruiden en er zijn sauzen. Praktisch elk product is tegenwoordig in een piri piri-editie te koop, maar niemand die eigenlijk weet wat het is of voor moet stellen. De Keuringsdienst stopt een peper in de reet en gaat op onderzoek uit. Want wat is piri piri eigenlijk?
In Nederland kennen we piri piri vooral als saus, kip piri piri en talloze producten waarop tegenwoordig de naam piri piri staat. Maar in de kern is het geen saus of kruidenmix, maar een peper. Een kleine vuurrode peper, kleiner dan een gemiddelde chilipeper, die ook bekend staat als de African Bird’s Eye.
Op de Scoville-schaal, een schaal waarmee de heetheid van chilipepers in 'Scoville Heat Units (SHU)' wordt gemeten, doet de peper met 100.000 - 225.000 SHU niet veel onder aan de Madame Jeanette. Ter vergelijking: een paprika scoort 0 SHU en een gemiddelde (cayenne)chilipeper scoort 40.000 SHU.
De herkomst van de piri piri peper (peper-peper-peper)
Piri piri (uit het Swahili, wat peper peper betekent) is een peper oorspronkelijk voornamelijk afkomstig uit Afrika. Tegenwoordig zijn het vooral de Portugezen die om piri piri bekend staan. De peper is door Portugese zeevaarders vanuit Amerika naar Afrika gebracht.
In Portugal werd de peper populair als ingrediënt in marinades voor kip en andere vleesgerechten. Eén van de bekendere gerechten uit de Portugese keuken is kip piri piri. Dat is ook in Nederland - dan wel niet volgens het originele recept - steeds meer te vinden. Zowel op menukaarten in restaurants en in talloze producten in de supermarkt.
Peper, kruidenmix of saus
De piri piri peper ligt niet in de supermarkt, maar piri piri wel. In de vorm van een kruidenmix of in een saus. Er zijn zelfs verspakketten die het maken van kip piri piri makkelijk maken. Maar wie denkt dat het een origineel recept is, komt bedrogen uit. In Nederland voegen we graag ingrediënten toe, zoals we dat bijvoorbeeld ook met kerrie doen.
Waar het traditionele recept voor kip piri piri uit gedroogde piri piri pepers, kip, wat zout en knoflook, laurier, olijfolie, whisky en citroen bestaat, is de ingrediëntenlijst in Nederland veel langer. Zo wordt de pittige Portugese smaakmaker vaak vervangen door compleet andere chilipepers, en voegen we producten als tomaten, courgettes, uien en limoen toe.
Piri piri zonder piri piri
In de kruidenmix gaan we nog een stapje verder. Waar in de kern alleen gedroogde piri piri pepers, zout, knoflook en laurier nodig zijn, bestaat een gemiddelde piri piri kruidenmix hier uit willekeurige chilipepers, paprika, peper, kurkuma, basilicum, koriander, majoraan en oregano.
Je zou kunnen zeggen dat we in Nederland van piri piri een heel nieuw recept hebben gemaakt. Piri piri zonder piri piri is dus eigenlijk geen piri piri, maar mag – omdat er geen regels bestaan die dat verbieden – wel zo heten.
Kortom: We hebben in Nederland van een simpel Portugees recept een nieuw meesterwerk gemaakt. Het mag dan weinig te maken hebben met wat de Portugezen met echte kip piri piri bedoelen, maar het kan in Nederland wel prima op de pizza.