In de derde aflevering van waarde van de aarde doet presentator Twan Huys onderzoek naar de wereld achter steenkool. De fossiele brandstof blijkt namelijk dé grote aanstichter te zijn van de vreselijke bosbranden in Australië. Hoe kunnen we deze vervuilende industrie tegengaan? We spreken Twan Huys er zelf over in dit exclusieve interview.

Verbijsterend

Het Duitse energiebedrijf RWE graaft enorme gaten in Duitse grond, slechts 60 kilometer verwijderd van de Limburgse grens. ‘’Als geboren Limburger heb ik als klein jongetje meegemaakt dat de mijnen dichtgingen. Voorafgaand aan het maken van deze aflevering had ik geen idee dat vlak over de Limburgse grens enorme littekens in het Duitse landschap zijn gegraven’’ vertelt Twan. ‘’Ik was echt geschokt toen ik die bruinkoolmijnen zag.’’

Gigantische graafmachines vagen voor de bruinkoolmijnen hele Duitse dorpen weg. ‘’Ik wist dat helemaal niet en ik vond het verbijsterend,’’ aldus Twan.

Rupert Murdoch

Een fossiele brandstof als steenkool is een van de grootste milieuvervuilers ter wereld. Zo vervuilend dat in Australië, waar enorme steenkolenmijnen liggen, de steenkolenindustrie de duidelijke aanstichter is van de vreselijke bosbranden. Toch dendert de industrie daar onverminderd door. ‘’Mediamagnaat Rupert Murdoch heeft een monopolie op de media en is niet bereid om kritisch te kijken naar de schade die steenkool aanricht,’’ vertelt Twan. ‘’Tot de bosbranden hadden mensen niet in de gaten wat er aan de hand was. Nu vindt er een kentering plaats: mensen komen tot de conclusie dat de verantwoordelijkheid bij henzelf en bij de kolenindustrie ligt.’’

bruinkoolmijn

Spiegel

In de uitzending komt het mijnbouwbedrijf BHP Billiton, dat ooit opgericht is in Nederland, naar voren. ‘’BHP heeft een dochteronderneming in Amsterdam en die gebruiken ze om belasting te ontduiken.’’ Twan noemt het een grof schandaal dat Nederland voor veel internationale bedrijven zo’n belastingparadijs is. ‘’Hier in Nederland hebben we het er niet over, maar in het buitenland wordt er vaak in negatieve zin gesproken over het Nederlandse belastingklimaat. Ze snappen niet dat we er niet tegen op treden.’’

Waarde van de aarde heeft dan ook onder andere als doel ons een spiegel voor te houden. Twan: ‘’we hebben zelf altijd een oordeel over andere landen, regimes en politici: maar wat doen we zelf nou eigenlijk?’’

Over 30 jaar

Bedrijven die investeren in fossiele brandstoffen als steenkool, zoals pensioenfonds ABP en RWE zeggen: we kunnen niet zonder. Is dat zo? Kunnen we niet zonder steenkool? Twan: ‘’Deze bedrijven en pensioenfondsen zeggen dit toch vooral uit eigenbelang. Ze zitten er namelijk middenin en verdienen er veel geld aan.’’ Twan is ervan overtuigd dat we zonder de energie van steenkool kunnen. ‘’Later, over 30 jaar zullen we terugkijken en zeggen: wat een onzin dat we toen energie opwekten met bruinkool en er hele dorpen voor weggroeven.’’

De uitzending begint niet voor niks in Limburg, waar in de jaren 70 de steenkolenmijnen dichtgingen. Met 45.000 werknemers waren de mijnen een enorme werkgever in Limburg. ‘’Toen die dichtgingen dacht men: nu gaat Limburg failliet, dit komt nooit meer goed. En ook dat kwam weer goed’’, vertelt Twan. ‘’Dingen die niet mogelijk lijken, zijn wel mogelijk. Dat toont de tijd wel aan. En dat geldt ook voor de bruinkoolmijnen.''